Recht Algemeen

Question 1

Wat zijn de soorten (formele) rechtsbronnen binnen het Nederlandse rechtssysteem?

Answer 1

Wet (bijv. Grondwet, Algemene wet bestuursrecht, Omgevingswet), uitspraken van rechters (bijv. Hoge Raad, ABRvS).

Question 2

Noem voorbeelden van formele rechtsbronnen binnen het Nederlandse rechtssysteem.

Answer 2

Grondwet, Algemene wet bestuursrecht, Omgevingswet.

Question 3

Wat wordt verstaan onder codificatie van het recht?

Answer 3

Codificatie is het vastleggen van het recht in een (wet)

Question 4

In hoeverre is het publiekrecht gecodificeerd in Nederland?

Answer 4

Het Nederlandse publiekrecht is vrijwel geheel gecodificeerd.

Question 5

Wat houdt de rangorde van rechtsbronnen in?

Answer 5

De rangorde bepaalt welke regel bij tegenstrijdigheid voorgaat: Internationale verdragen, Europese verordeningen, nationale wetten, AMvB, ministeriële regeling, provinciale wetgeving, gemeentelijke wetgeving.

Question 6

Noem de specifieke rechtsgebieden binnen het publiekrecht.

Answer 6

Staatsrecht, bestuursrecht, strafrecht, belastingrecht.

Question 7

Wat zijn de verschijningsvormen van de overheid in het privaat- en publiekrecht?

Answer 7

Publiekrecht: de overheid handelt als overheid (bijv. uitgifte van paspoorten). Privaatrecht: de overheid handelt zoals een burger (bijv. hotelboeking voor burgemeester).

Question 8

Wat is het verschil tussen publiekrecht en privaatrecht?

Answer 8

Publiekrecht regelt de organisatie van de overheid en de relatie tussen overheid en burgers. Privaatrecht regelt de relaties tussen burgers en bedrijven, waarbij de partijen gelijkwaardig zijn.

Question 9

Vraag: Wat is de betekenis van de leer van de Trias Politica

Answer 9

De Trias Politica leert dat de staat drie machten moet scheiden: wetgevende macht, uitvoerende macht en rechtsprekende macht.

Question 10

Wat is het verschil tussen territoriale en functionele decentralisatie?

Answer 10

Territoriale decentralisatie betreft het overdragen van bevoegdheden binnen een gebied (bijv. gemeente, provincie). Functionele decentralisatie betreft het overdragen van bevoegdheden voor specifieke taken (bijv. Commissariaat voor de Media).

Question 11

Wat is het verschil tussen decentralisatie en deconcentratie?

Answer 11

Bij decentralisatie worden bevoegdheden overgedragen aan lagere bestuursorganen, terwijl bij deconcentratie de bevoegdheid bij de centrale overheid blijft.

Question 12

Wat houdt autonomie in?

Answer 12

Autonomie betekent dat een lager bestuursorgaan zelfstandig bevoegdheden kan uitoefenen, zoals het bepalen van gemeentelijke regels over horeca sluitingstijden.

Question 13

Wat houdt medebewind in?

Answer 13

Medebewind betekent dat een lager bestuursorgaan regels van een hoger orgaan uitvoert, bijvoorbeeld gemeentelijke uitvoering van rijksregels over onderwijs.

Question 14

Wat zijn de taken van de Staten-Generaal in Nederland?

Answer 14

Wetgeving maken en de regering controleren.

Question 15

Wat is de rol van de koning in het Nederlandse staatsrecht?

Answer 15

De koning is het staatshoofd, maar zijn macht is beperkt door de Grondwet.

Question 16

Wat is de positie van de staatssecretaris binnen het Nederlandse staatsrecht?

Answer 16

De staatssecretaris is plaatsvervanger van de minister en wordt benoemd bij Koninklijk Besluit.

Question 17

Wat is de rol van de Raad van State in Nederland?

Answer 17

De Raad van State adviseert de regering en de Staten-Generaal over wetgeving en is de hoogste bestuursrechter.

Question 18

Wat zijn de bevoegdheden van de Europese Commissie in de EU?

Answer 18

De Europese Commissie is de initiatiefnemer van wetgeving

Question 19

Wat was het doel van het Verdrag van Rome (1957)

Answer 19

Het doel was de oprichting van de EEG met focus op economische integratie en samenwerking.

Question 20

Wat zijn klassieke grondrechten?

Answer 20

De overheid mag iets niet doen Bijv. vrijheid van godsdienst Art. 1 t/m 18 Gw Bij de rechter afdwingbaar. het kiesrecht, vrijheid van meningsuiting, recht op privacy, godsdienstvrijheid en het discriminatieverbod

Question 21

Benoem de sociale grondrechten

Answer 21

Sociale grondrechten: De overheid wordt een taak gegeven, ze moet juist iets wel doen Bijv. overheid moet zorgen voor voldoende werkgelegenheid Art. 19 t/m 23 Gw In beginsel niet bij de rechter afdwingbaar. Dit zijn onder andere het recht op huisvesting, sociale zekerheid, gezondheidszorg en onderwijs.

Question 22

Licht toe hoe de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht is gewaarborgd

Answer 22

Rechtspraak in NL is onafhankelijk van de politiek doordat: Rechters voor het leven benoemd worden (art. 117 lid 1 Gw). Rechters alleen door de Hoge Raad ontslagen kunnen worden (art. 117 lid 3 Gw). Rechters hoeven dus geen verantwoording aan de regering af te leggen en kunnen ook niet door de regering ontslagen worden.

Question 23

Benoemt de rechterlijke colleges in Nederland

Answer 23

Rechtbanken (eerste aanleg)
Gerechtshoven (hoger beroep)
Hoge Raad (cassatie privaatrechtelijke zaken)
Cbb(hoger beroep Mededingingswet, Postwet, Telecommunicatiewet, financieel toezichtwetgeving)
Centrale Raad van Beroep (hoger beroep studiefinanciering, sociale zekerheidsrecht en ambtenarenrecht)
Raad van State (hoogste bestuursrechter).

Question 24

Benoem ten minste twee internationale organisaties die samen de Europese Gemeenschappen vormen

Answer 24

Europese Economische Gemeenschap (EEG)
Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom)

Question 25

Wat is attributie

Answer 25

De wet geeft een orgaan een bevoegdheid (art. 10:22 Awb). Nieuwe bevoegdheid die onder eigen verantwoording wordt uitgeoefend. Bijv. gemeenteraad mag verordeningen vaststellen (art. 147 lid 1 Gemw).

Question 26

Wat is mandaat?

Answer 26

De bevoegdheid om in naam van een bestuursorgaan besluiten te nemen (art. 10:1 Awb). Het bestuursorgaan blijft verantwoordelijk. Bijv. ambtenaren die namens het College van B&W vergunningen verlenen.

Question 27

Wat is delegatie?

Answer 27

Een bestuursorgaan draagt een bevoegdheid aan een ander orgaan over en dat orgaan oefent die bevoegdheid onder eigen verantwoordelijkheid uit (art. 10:13 Awb). Bevoegdheden kunnen niet aan ondergeschikten gedelegeerd worden (art. 10:14 Awb). Delegatie kan alleen als de wet daartoe de bevoegdheid geeft (art. 10:15 Awb) Bijv. gemeenteraad kan bevoegdheden overdragen (art. 156 Gemw).

Question 28

Wat is een Algemeen verbindend voorschrift ?

Answer 28

Wetgeving in materiële zin
* Bevatten rechten en plichten voor burgers en bedrijven, waar een ieder aan gebonden is
* Werkt wel naar buiten toe
* Voorbeeld: algemene plaatselijke verordening * Tegen een a.v.v kan geen beroep worden ingesteld (art. 8:3 onder a Awb).

Question 29

Wat is een besluit?

Answer 29

Besluit (art. 1:3 lid 1 Awb): Een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling. Dus een besluit: Is schriftelijk
* Is een beslissing * Komt van een bestuursorgaan
* Is een rechtshandeling (is op een rechtsgevolg gericht, er verandert iets in de wereld van het recht, je mag door je bouwvergunning nu legaal een schuur bouwen op je grond)
* Is publiekrechtelijk van aard.

Question 30

Wat is een beschikking?

Answer 30

Beschikking(art. 1:3 lid 2 Awb)
* Een besluit dat niet van algemene strekking is
* Dus een besluit dat aan een specifieke partij gericht is
* Denk aan vergunningen, handhavingsbesluiten, subsidies, etc.

Question 31

Benoem de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

Answer 31

• Zorgvuldigheidsbeginsel (art. 3:2 Awb)
• Verbod van détournement de pouvoir (misbruik van bevoegdheid (art. 3:3 Awb))
• Evenredigheidsbeginsel (art. 3:4 Awb)
• Beginsel van draagkrachtige motivering (art. 3:46 Awb)
• Gelijkheidsbeginsel (art. 1 Grondwet)
• Fair play-beginsel (art. 2:4 Awb)
• Vertrouwensbeginsel (ongeschreven)
• Rechtszekerheidsbeginsel (ongeschreven)

Question 32

Licht toe wanneer de uniforme openbare voorbereidingsprocedure wordt toegepast.

Answer 32

Is uitsluitend van toepassing als dat in een wettelijk voorschrift of bij besluit van het bestuursorgaan is bepaald (art. 3.10 lid 1 Awb)
* Als de U.O.V. niet van toepassing is verklaard dan geldt de reguliere procedure
* Vaak in gevallen waarbij veel belanghebbenden zijn.

Question 33

Wat zijn de stappen van de reguliere procedure (art. 4:1 t/m 4:15 Awb) ?

Answer 33

(Aanvraag->) Besluit-> bekendmaking-> bezwaar-> beroep-> hoger beroep

Question 34

Benoem specifieke rechtsgebieden binnen het publiekrecht

Answer 34

Staatsrecht: inrichting en organisatie van de overheid
Bestuursrecht: verhouding tussen overheid en burger
Strafrecht: normering en regulering van gedrag
Belastingrecht: heffen en innen van belastingen

Question 35

Licht toe wat de gevolgen zijn van de verschillende verschijningsvormen van de overheid voor de rechtsbescherming.

Answer 35

Privaat: huurovereenkomsten, alimentatie, schenking, testament, bevoegdheden bestuur

Publiek: inkomstenbelasting, omgevingsvergunningen, boete, kiesrecht, toekennen uitkering

Question 36

benoem de staats-en regeringsvorm van Nederland

Answer 36

Nederland is een constitutionele monarchie met een parlementair stelsel. We hebben een koning, zijn macht wordt in de grondwet beperkt, en in het parlement zit de gekozen volksvertegenwoordiging

Question 37

Beschrijf het begrip staat

Answer 37

Staatsrecht gaat over de inrichting en organisatie van de staat

Er is een afgebakend grondgebied, en op dat grondgebied woont een bepaalde gemeenschap van mensen, en Er is een centrale overheid die in dat gebied het hoogste gezag heeft

Question 38

Staatsvorm: op welke manier verhouden de verschillende overheidslichamen zich tot elkaar verhouden?

Answer 38

Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat. We hebben een centraal gezag (de rijksoverheid) en er is sprake van decentralisatie (provincies en gemeentes hebben ook bepaalde taken en bevoegdheden.

Question 39

Beschrijf op hoofdlijnen wat de Grondwet inhoudt.

Answer 39

“Basisregels” waar iedereen in Nederland zich aan moet houden (grondrechten). Inrichting van de staatsinstellingen en hun functioneren.

Question 40

Beschrijf het begrip regering binnen het Nederlandse staatsrecht

Answer 40

Koning en ministers (art. 42 lid 1 Gw). Taak is uitvoeren van wetgeving. Regering moet steun (vertrouwen) van de Staten-Generaal hebben.

Question 41

Benoem de bestuursorganen van de provincie, gemeente en het waterschap

Answer 41

Gemeente: Gemeentewet
Provincie: Provinciewet
Waterschap: Waterschapswet

Question 42

Wat zijn organieke wetten?

Answer 42

Organieke wetten zijn wetten die over de organen van de overheid gaan. Gemeentewet, Provinciewet, Waterschapswet.

Question 43

Wat zijn Wetten in materiele zin?

Answer 43

algemeen verbindende voorschriften, ongeacht de afkomst, deze bevatten rechten en plichten voor burgers (kunnen van Staten-Generaal en regering maar ook van bijv. provincie, gemeente, regering alleen of waterschap zijn). Wetten in materiele zin: geen wetgevingsproces via Staten Generaal, maar ministerie of lagere overheen bijv. AMvB of AVV

Question 44

Wat zijn wetten in formele zin?

Answer 44

Wetten in formele zin: vastgesteld via het formele wetgevingsproces (door Staten-Generaal en regering gezamenlijk) Formele wet: procedure en procesrecht (Awb)

Question 45

Hoe komt een wet tot stand?

Answer 45

1. Voorbereiding ministerie
2. Minsterraad
3. Advies Raad van State (RvS) 2
4. Wetsvoorstel+Advies RvS+Memorie van toelichtin (Mvt)+Koningklijke boodschap naar tweede kamer
5. Behandeling tweede kamer met stemming en eventuele amendementen
6. Eerste kamer (goedkeuren of afkeuren, geen amendement)
7. Ondertekening koning, betreffende minister en minister van Justitie
8. Publicatie Staatsblad

Question 46

Wat is een Algemene maatregel van bestuur?

Answer 46

Regels die zijn vastgesteld door de regering bij koninklijk besluit. Veel AMvB’szijn gebaseerd op wet in formele zin (gedelegeerde wetgeving). Gaat vaak om het uitwerken van een wet (“Bij amvb kunnen nadere regels gesteld worden”. Voordeel is snel opstellen en wijzigen omdat het niet door het hele wetgevingsproces hoeft. Deze regels zijn dus niet door de Staten Generaal vastgesteld (geen wet in formele zin).

Let op: elke AMvB is een Koninklijk besluit maar niet ieder Koninklijk besluit is een AMvB

Question 47

Wat is een wet in formele zin en materiële zin?

Answer 47

Let op! Het een sluit het ander niet uit. Een regeling die door de Staten Generaal is vastgesteld en algemeen verbindend is, is dus zowel een wet in formele als materiele zin!
Wet in formele zin én wet in materiële zin: Wegenverkeerswet

Question 48

Wet in formele zin

Answer 48

Wet in formele zin die geen wet in materiële zin is: Toestemmingswet koning om te trouwen

Question 49

wat is een wet in materiële zin die geen wet in formele zin is?

Answer 49

Algemene Plaatselijke Verordening Utrecht, Besluit activiteiten leefomgeving. Materiële wet: inhoudelijk kader (zoals Woningwet)