put- en fissuurcaries Flashcards
historie: profylactische odontomie
putten en fissuren werden met een smalle boor geopend en gerestaureerd met amalgaam- invasief
historie: fissuurbeslijping
fissuren beslijpen om een minder grote hellingsheok te creeeren en makkelijker te kunnen reinigen -invasief
aanvullende vormen van preventie voor occlusale vlakken en putten (4)
- voedingsadvies (altijd belangrijk)
- extra fluoride
- CHX
- sealants
wanneer blijkt caries in alle gevallen tot in het dentine gedrongen?
in gevallen van waarneembare glazuuronderbreking
(25% tot net over glazuurdentinegrens, 75% tot diep in dentine
wanneer is het cariesproces visueel minder duidelijk?
wanneer er verkleuringen zijn zonder ontbrekingen in glazuur
wat kun je zeggen over een bruin verkleurde fissuur
dit blijkt geen indicator voor uitbreiding van cariesproces in de diepte. Maar kan dentinecaries zijn
definieer ‘hidden’ of ‘occulte’ caries
onterechte diagnose:
- wel verkleurd maar geen dentinelaesie
- geen defect maar wel dentinelaesie
wat valt er te zeggen over cariesdiagnostiek met een sonde
- niet voldoende als diagnostisch middel
- mogelijkheid tot beschadiging v intiele glazuur laesie (onzorgvuldig gebruik)
aandachtspunten visuele diagnose
- verkleuring
- doorschemeringen onder glazuur
- ontkalkingen bij fissuuringang
- dof wit aspect vh occlusale glazuur
- glazuuronderbrekingen
definieer transilluminatie
doorvallend licht, (is geen diagnose voor dentinelaesies)
meten v elektrische weerstand vh element:
elektrisch geleidende vermogen neemt toe bij carieuze weefsels
nadelen meten v elektrische geleiding
- onduidelijk
2. puntmeting (op 1 locatie, niet het hele occl. vlak)
waar duidt een radiolucentie onder het occlusale glazuur op (rx)?
meestal dentinecaries: behandelen
!! na uitsluiten dat het om overpojectie v caries op V of L vlak gaat!!
wanneer passen we preventief fluoride toe? pre-of post-eruptief?
pre-eruptief: bij hoog cariesrisico
post-eruptief: bij laag cariesrisico
tot welk effect behoort het als een kind tijdens tandenpoetsen fluoride inslikt?
pre-eruptief: ‘‘intern voorraadje’’ aangelegd voor doorbraak van de komende tanden
waarom dient de periode v doorbraak (molaren) beschouwd te worden als risicoperiode?
omdat er vanuit wordt gegaan dat doorbrekende molaren plaque accumuleren totdat ze in occlusie staan
wat kun je zeggen over effectiviteit v plaqueverwijdering
kwaliteit vh reinigen is meer van belang dan de frequentie
wat is het idee achter de toepassing van CHX lakken (in fissuren)
- mutans s. worden voor een bepaalde tijd selectief onderdrukt
- molaren in doorbraak: bij kinderen met hoog cariesrisico; voor definitieve tanden (pre-eruptief)
wat zijn sealants
verzegelingen van een laagje kunsthars ter preventie van occlusale cariës
waarom is een afwachtende houding bij premolaren een goed uitgangspunt?
omdat bij premolaren cariesdiagnostiek eenvoudiger is door een overzichtelijk fissuurpatroon (alleen ongunstige diepe visuele fissuren sealen)
wat is een voorwaarde voor het aanbrengen v een sealant
dat het element voldoende droog gehouden kan worden
wat kun je zeggen over het stabiliseren van laesies met sealants?
- Dentinelaesies dienen conserverend te worden behandeld. Sealants dienen aangebracht te worden voor het ontstaan van een dentinelaesie
- Glazuurlaesies kan wel gestabiliseerd worden dmv sealantapplicaties (icm. regelmatige controle)
wanneer kan glasionomeercement als sealant-materiaal worden overwogen?
- bij problemen met drooghouden vh element (onvoldoende eruptie) (tijdelijkeoverbrugging)
- vroeg preventief ingrijpen bij cariesrisico-patienten
richtlijn preventie wanneer de eerste knobbelpunt door de gingiva komt
- ouders en patient goed instrueren: reinigen v nieuwe element
- ouders adviseren nieuwe element zelf te poetsen
- na 6 mnd controle, indien slechte mh na 3 mnd
richtlijn preventie wanneer het occlusale vlak zichtbaar wordt
- instructie mh kind en ouder
- ouders minimaal dagelijks molaren (na)poetsen
- professionele reiniging
- bij tekenen van cariesactiviteit fluorideapplicatie
- toch caries : CHXlak
evt voedingsboekje
richtlijn preventie bij verdere eruptie vh element, hele occl vlak zichtbaar.
- wederom instructie mh kind en ouder
- professionele reiniging
- bij cariesactiviteit keuze uit:
- fluoride
- CHX
- GI sealant
richtlijn preventie volledig geerupteerd element (tot occlusie)
- instructie mh
- professionele reiniging
- Gi sealant vervangen voor kunstharssealant
beslissing om te sealen hangt af van: (2)
- urgentie waarmee behandeling nodig is
2. alternatieve behandelmogelijkheden
instructie tandenpoetsen voor doorbrekende vlakken
tandenborstel dwars op tandenboog positioneren
doel sealing (3) (Ivoren Kruis)
1 aanbrengen fysieke barriere
- voorkomen dat bacterien de fissuur koloniseren
- voorkomen dat voedingsbestanddelen ingesloten bacterien bereiken
sealants effectief indien: 2
- juiste techniek v aanbrengen
2 zorgvuldige controle en reparatie
2 typen fissuurlak
- GI sealant (makkelijker, in vochtige omgeving,zonder ets)
2. Kunstharssealant
werkwijze sealant: 6 stappen
- reinigen vd fissuur
- etsen opp
- wegspoelen etsmateriaal
- droogblazen en drooghouden
- aanbrengen
- uitharden
wat zorgt voor hogere retentie sealant
- air-abrasion vooraf
2. primer/bonding op geetst opp
!! indicatie sealants!! (6)
- tekenen v caries icm cariesactiviteit
- tekenen v caries icm verhoogd cariesrisico
- periode kort na doorbraak : verhoogd cariesrisico
- ongerijpt glazuur
- ligging doorbrekende occl. vlak maakt reiniging lastig
- fissuurcaries toename tot 17e jaar (beslisboom) (NL)
stadia fissuurcaries (6)
- geen afwijkingen waarneembaar na reinigen & blazen
- donkere opaciteiten zichtbaar na reinigen en wel of niet droogblazen
- witte opaciteiten zichtbaar na reinigen en met of niet droogblazen
- kleine caviteit zonder betrokkenheid dentine
- doorschemering dentinecaries, op rx duidelijk
- caviteit met expositie v dentine
wat is de invloed van droogblazen v tanden
laesies waarneembaar zonder droogblazen zijn meest verder gevorderd dan alleen laesies die alleen zichtbaar zijn na droogblazen
