fluoride Flashcards
mottled enamel=
klinisch gevlekt glazuur veroorzaakt door fluorose (zebratanden)
klinische kenmerken ernstige vorm van mottled enamel
- bruine verkleuring
- opake witte verkleuring
- porositeit
functionele rol fluoride
remt de progressie v caries
aandachtspunten bij adviseren over fluoridegebruik (3)
- niet meer toedienen dan nodig
- alert zijn op veilige dosering
- geen mogelijkheid tot ontstaan van fluorosis
inbouw v fluoride in tandglazuur
- hydroxyapatiet aanwezig in de minerale laag van glazuur
- hydroxylgroep v hydroxyapatiet kan vervangen worden door fluoride-ionen: fluorhydroxyapatiet
- hierdoor veranderen de fysische en chemische eigenschappen
–> verlaagde oplosbaarheid v glazuurkristallen
–> verhoogde stabiliteit
(glazuur is minder aantastbaar)
tijdstip fluoride inbouw pre-eruptief
vooral tijdens maturatiefase vh glazuur
eerste 2 jaren na tanddoorbraak–>..?
tijdstip fluoride inbouw post-eruptief
tijdens de- en remineralisatie. = tijdens cariesproces
hoe wordt fluoride opgenomen tijdens de pre-eruptieve fase
- tijdens de matrixvorming: adsorptie
- tijdens voortschrijdende calcificatie : fluoride gaat verloren
- tijdens pre-eruptieve maturatieperiode: weer opname van fluoride –> aan het buitenoppervlak
waar bevindt zich het hoogste percentage fluoride
- in de buitenlaag
2. onder de plaque
hoe wordt fluoride opgenomen tijdens de post-eruptieve fase (2)
- adsorptie v fluoride-ionen aan glazuurkristallen
2. tijdens het cariesproces (re- en demineralisatie)
welke ‘proces’ wordt tevens geremd door fluoride
remt het fysiologisch gebeuren thv plaque en glazuur
van waaruit kan fluoride worden geadsorbeerd? (4)
plaque
speeksel
sulcusvloeistof
weefselvloeistof
wat gebeurt er met de meest zwakke glazuurkristallen in aanwezigheid van fluoride
deze kristallen worden vervangen door stevige fluoride kristallen
hoe verkrijg je een blijvend gezond glazuur
wanneer de de- en remineralisatie van hydroxyapatiet in evenwicht blijft
hoe zorg je voor een optimale bescherming tegen caries
frequente applicatie van kleine hoeveelheden fluoride (vooral tijdens post-eruptieve maturatie)
chronische toxiciteit/ fluorosis
geringe overdosis fluoride tijdend de pre-eruptieve mineralisatie en maturatie
histologische kenmerken chronische toxiciteit (2)
- glazuur vlak onder opp gehypmineraliseerd
- grotere porositeit
klinische kenmerken chronische toxiciteit
- diffuse opake witte vlekken thv glazuur
ernstige vorm= glazuurverlies
fluorosis afhankelijk van (3)
- tijdstip
- dosis
- duur vd fluoride invloed
meest voorkomende locatie fluorosis
blijvende bovenincisieven
behandeling fluorosis
- hele lichte vormen: slijten in de loop vd tijd
- lichte vormen: polijsten
- matige vormen : restaureren
waarom moeten personen met fluorosis niet terughoudend zijn met fluoride(advies)?
omdat na doorbraak vd elementen er geen nadelige invloed meer is
bronnen v fluoride
- thk gerelateerde producten
- voeding drank (kip, vis, druivensap, thee)
- drinkwater
wanneer is het aan te raden geen extra supplementen fluoride te nemen
bij dagelijks gebruik van fluoridetandpasta
skeletfluorosis
- jarenlange overdosis
- groter bij ondervoeding/ calciumdeficientie
- mogelijk dichter worden vd botten tot gevolg
acute toxiciteit =
grote hoeveelheid fluoride in korte tijd
- vooral gevaar bij kinderen
- toxisch vanaf ong 5mg/kg lichaamsgewicht
wat gebeurt er in de maag met tijdens acute toxicicatie van fluoride?
in de maag vormt zich waterstoffluoride: sterk etsend zuur (buikpijn, misselijk, braken, diarree, transpiratie)
wat gebeurt er in de bloedbaan tijdens acute toxicatie
in de bloedbaan hecht fluoride zich met calcium
: ontstaan v hypocalciemie
(tetanie, convulsies, ademhalingsproblemen, hartritmestoornissen, hartinfarct)
factoren toxiciteit (4)
- resorptiesnelheid thv de maag
- totaal volume circulerend bloed en weefselvloeistoffen
- snelheid v resorptie door het bot
- excretiesnelheid thv de nieren
praktische richtlijnen accidentele overdosis
< 25mg F = 24u overvloedig (melk) laten drinken
25-50 mg F = braken + drinken
.50 mg F = cfr supra + ziekenhuisopname
toepassingsvormen fluoride
- op gemeenschap gericht
2. individueel toegepaste methoden
soorten fluoride + formule (4)
- NaF, natriumfluoride
- NaMFP, natriummonofluorofosfaat
- AmF, aminefluoride
- SnF2, tinfluoride (antibacterieel)
4 indicaties voor fluoride toepassingen als gel
- aanwezigheid v initiele laesies
- interdentale demineralisatiezone
- ortho behandeling
- moeilijke mechanische reiniging
fluoride advies (basis/standaard)
- 3 momenten p/dag max. (opgelet voor fluorosis)
2. kids niet meer tandpasta dan een erwt of eigen pinknagel
uitgangspunten fluoride
- F werkt vooral post-eruptief tijdens re-en demineralisatie
- moet goede acceptatie zijn voor advies
- niet meer toedienen dan noodzakelijk
absorptie v fluoride
- snelle absorptie door de maag
- snelheid absorptie daalt met voedselinname, vooral zuivel
- halfwaardetijd in bloedbaan is 4-10 uur
verspreiding v fluoride
- via extracellulaire stof
- via bloed
- via speeksel
- via bot
excecretie fluoride
- nieren
- speeksel
- zweet
- faeces
fluoride in tandweefsels; waar?
- hoge concentratie in de buitenlaag v glazuur
(daalt naar binnen toe) (na doorbraak neemt enkel deze laaf F op) - dentine hoger F gehalte dan glazuur: in de odontoblastenlaag aan de pulpazijde
- cement: F gehalte even hoog als in botweefsel
(belangrijke bescherming wortelcaries
