Psychopathologie bij kinderen en ouderen

Question 1

Stoornissen in de kindertijd

Answer 1

• abnormaal functioneren kan zich op elk moment in het leven voordoen
• kinderen uit alle culturen ondervinden doorgaans op zijn minst enige emotionele en gedragsproblemen wanneer zij met nieuwe mensen en situaties in aanraking komen
• sommige kinderstoornissen bij kinderen hebben tegenhangers bij volwassenen
• andere kinderstoornissen verdwijnen meestal of veranderen radicaal van vorm in de volwassenheid
• sommige stoornissen beginnen bij de geboorte of in de kinderjaren en blijven in stabiele vorm bestaan tot op volwassen leeftijd

Question 2

Pesten

Answer 2

• 20% van de leerlingen zegt vaak te worden gepest; meer dan 50% zegt ten minste één keer slachtoffer te zijn geweest
• alle slachtoffers van persten zijn erdoor van streek, maar sommigen lijken meer getraumatiseerd door de ervaring dan anderen

Question 3

Eliminatiestooris

Answer 3

• kinderen met eliminatiestoornissen plassen of poepen herhaaldelijk in hun kleren, in bed of op de vloer
• ze hebben al een leeftijd bereikt waarop van hen verwacht wordt dat ze deze lichaamsfuncties onder controle hebben
  –> andere ziekte is niet de oorzaak

Question 4

Enuresis

Answer 4

Herhaaldelijk onvrijwillig (soms opzettelijk) in bed plassen of in eigen kleren plassen
- meestal ‘s nachts (na stressvolle gebeurtenis)
- minstens 5 jaar voor diagnose
- meestal hersteld het zichzelf

Question 5

Encopresis

Answer 5

Bevuiling; ontlasting in kleding
- minder vaak dan enuresis/ minder onderzocht
- meestal onvrijwilig
- vaak overdag
- na 4 jarige leeftijd
- vaker bij jongens dan meisjes

Question 6

Neurologische ontwikkelingsstoornis

Answer 6

Neurologische ontwikkelingsstoornissen zijn een groep stoornissen in het functioneren van de hersenen die ontstaan bij de geboorte of tijdens de vroege kinderjaren en die het gedrag, het geheugen, de concentratie en/of het leervermogen van het individu beïnvloeden

Question 7

Attention Deficit/Hyperactivity Disorder

Answer 7

• kinderen met ADHD hebben grote moeite met het aandacht houden bij taken, gedragen zich overactief en impulsief, of beide
• de primaire symptomen van ADHD kunnen elkaar versterken, maar in veel gevallen springt een van de symptomen er meer uit dan de andere
• ongeveer de heelft van de kinderen hebben ook
• leer- of communicatieproblemen
• slechte schoolprestaties
• moeite met de omgang met andere kinderen
• wangedrag, vaak ernstig
• stemmings- of angstproblemen

Question 8

Oorzaken ADHD

Answer 8

Clinici zijn in het algemeen van mening dat ADHD verschillende op elklaar inwerkende oorzaken heeft
- biologische oorzaken, met name abnormale dopamine activiteit, en afwijkingen in de frontale-stratiate gebieden van de hersenen
- hoge niveaus van stress
- disfunctioneren van het gezin

Question 9

Medicatie bij ADHD

Answer 9

• miljoenen kinderen en volwassenen met ADHD worden momenteel behandeld met Methylfenidaat, een stimulerend middel dat al tientallen jaren beschikbaar is
• naar schatting slikken 2,2 miljoen kinderen in de Verenigde Staten Ritalin of andere stimulerende middelen voor ADHD

Question 10

Gedragstherapie ADHD

Answer 10

• gedragstherapie is toegepast in veel gevallen van ADHD
• ouders en leraren leren hoe ze operante conditioneringstechnieken kunnen toepassen om gedrag te veranderen
• deze behandelingen zijn vaak nuttig, vooral in combinatie met medicatie

Question 11

Autisme Spectrum Stoornis (ASS)

Answer 11

• ASS/autisme werd voor het eerst geïdentificeerd in 1943
• kinderen met deze stoornis reageren extreem ongevoelig op anderen, zijn niet-communicatief, repetitief en rigide
• symptomen verschijnen al vroeg in het leven vóór de leeftijd van 3 jaar
• ongeveer 80% van alle gevallen komt voor bij jongens
• 90% van de kinderen met ASS blijft tot op volwassen leeftijd ernstig gehandicapt
• gebrek aan inlevingsvermogen en sociale wederkerigheid
• taal- en communicatieproblemen die verschillende vormen aanenemen
• echolalie en pronominale omkering

Question 12

Echolalie

Answer 12

Het exact herhalen van zinnen gesproken door anderen

Question 13

Pronominale omkering

Answer 13

Verwarring van voornaamwoorden

Question 14

Sociaal culturele oorzaken ASS

Answer 14

• sommige klinische theoretici suggereren dat een hoge mate van disfunctioneren van het gezin, sociale stress en omgevingsstress de belangrijkste factoren zijn
• onderzoek ondersteunt deze theorie niet

Question 15

Psychologische oorzaken ASS

Answer 15

• sommige theretici zeggen dat mensen met ASS een centrale perceptuele of cognitieve stoornis hebben
• individuen slager er niet in een ToM te ontwikkelen –> besef dat andere mensen eigen overtuigingen, bedoelingen en mentale toestanden hebben
• er is een theorie dat vroege biologische problemen een goede cognitieve ontwikkeling in de weg staan

Question 16

Biologische oorzaken ASS

Answer 16

• een gedetailleerde biologische verklaring voor ASS is nog niet ontwikkeld, maar er zijn veelbelovende aanknopingspunten ontdekt
• onderzoeken hebben specifieke biologische afwijkingen geïdentificeerd die tot de stoornis kunnen bijdragen, met name in het cerebellum
• MMR-vaccinatie theorie: niet ondersteund en gebaseerd op fraude

Question 17

Behandeling voor ASS

Answer 17

• behandeling kan mensen met een ASS helpne zich beter aan hun omgeving aan te passen, hoewel er geen behandeling bekend is die het autistische patroon volledig omkeert
• behandelingen die in het bijzonder helpen zijn cognitieve gedragstherapie, communicatietraining, oudertraining en integratie in de gemeenschap

Question 18

Cognitieve gedragstherapie ASS

Answer 18

• gedragsmatige benaderingen zijn gebruikt om nieuw, gepast gedrag aan te leren - waaronder spraak, sociale vaardigheden, klassikale vaardigheden, en zelfhulpvaardigheden - en tegelijkertijd negatief gedrag te verminderen
• therapieën worden het best toegepast wanneer ze vroeg in het leven van de kinderen worden gestart

Question 19

Communicatietraining ASS

Answer 19

• zelfs na intensieve gedragsbehandeling blijft de helft van alle mensen met een ASS sprakeloos
• zij kunnen worden onderwezen in andere vormen van communicatie, waaronder gebarentaal en simultane communicatie
• dergelijke programma’s maken gebruik van door kinderen geïniteerde interacties om hun communicatievaardigheden te helpen verbeteren

Question 20

Verstandelijke beperking

Answer 20

• volgens de DSM-5 moeten mensen een diagnose van een verstandelijke beperking krijgen wanneer zij een algemeen intellectueel functioneren vertonen dat ver beneden het gemiddelde ligt, in combinatie met gebrekkig aanpassingsgedrag
• IQ < 70 en moeite met communicatie, wonen, zelfregie, werk en veiligheid
• de symptomen moeten zich vóór de leeftijd van 18 jaar voordoen

Question 21

Intelligentie beoordeling

Answer 21

• opvoeder en clinici voeren intelligentietests uit om het intellectueel functioneren te meten
• deze tests bestaan uit een verscheidenheid aan vragen en taken die een beroep doen op verschillende aspecten van intelligentie
• veel theoretici hebben zich afgevraagd of IQ-tests geldig zijn
• IQ-tests lijken ook sociaal-cultureel bevooroordeeld te zijn
• als OQ-tests intelligentie niet altijd nauwkeurig en objectief meten, dan kan de diagnose van een verstandelijke beperking gebiase zijn

Question 22

Kenmerken van verstandelijke beperkingen

Answer 22

• het meest consistente teken van een verstandelijke beperking is dat de persoon heel langzaam leert
• andere moeilijkheidsgebieden zijn aandacht, kortetermijngeheugen, planning en taak
• mild= 50-70 iq
• matig = 35-49 iq
• ernstig = 20-34 iq
• diepgaand = <20 iq

Question 23

Milde intellectuele ontwikkelingsstoornis

Answer 23

• ongeveer 80-85%
• voornamelijk sociaal-culturele en psychologische oorzaken
• arme en niet-stimulerende omgevingen
• ontoereikende interacties tussen ouders en kinderen
• onvoldoende vroege leerervaringen

Question 24

Matige intellectuele ontwikkelingsstoornis

Answer 24

-10%
- ze kunne voor zichzelf zorgen, profiteren van een beroepsopleiding en kunnen werken in ongeschoolde of halfgeschoolde banen

Question 25

Ernstige intellectuele ontwikkelingsstoornis

Answer 25

• 3-4%
• ze hebben meestal zorgvuldig toezicht nodig en kunnen alleen basistaken uitvoeren
• ze kunnen zelden zelfstandig wonen

Question 26

Diepgaande intellectuele ontwikkelingsstoornis

Answer 26

• 1-2%
• met training kunnen ze basisvaardigheden leren of verbeteren, maar ze hebben een zeer gestructureerde omgeving nodig
• ernstig en diepgaande niveaus van verstandelijke beperkingen treden vaak op als onderdeel van grotere syndromen met ernstige lichamelijke handicaps

Question 27

Biologische oorzaken verstandelijke beperking

Answer 27

• soms liggen genetische factoren aan de basis van biologische problemen
• andere biologische oorzaken houden verband met ongunstige omstandigheden die vóór, tijdens of na de geboorte optreden

Question 28

Chromosomale oorzaken verstandelijke beperking

Answer 28

• Downsyndroom: 1 op 1000, toename op kans met moeder boven de 35 –> trisomie 21
• Fragile X-syndroom

Question 29

Metabolische oorzaken verstandelijke beperking

Answer 29

• bij stofwisselingsstoornissen is de afbraak of productie van chemicaliën door het lichaam verstoord
• de stofwisselingsstoornissen die de intelligentie en ontwikkeling beïnvloeden, worden meestal veroorzaakt door het paren van twee defecte recessieve genen: Phenylketonuria en Tay-Sachs ziekte

Question 30

prenatal/ geboorte-gerelateerde problemen verstandelijke beperking

Answer 30

• grote fysieke problemen bij de zwangere moedere kunnen de gezonde ontwikkeling van haar foetus bedreigen
• laag jodium –> cretinisme
• alchohol –> FAS
• infecties –> soms verstandelijke beperkingen
• geboortecomplicaties, zials zuurstoftekort (anoxie)

Question 31

Problemen in de vroege kindertijd bij een verstandelijke beperking

Answer 31

• na de geboorte (tot 6 jaar) kunnen bepaalde verwondingen het intellectueel functioneren beïnvloeden
• vergiftiging
• ernstig hoofdletsel
• overmatige blootstelling aan röntgenstraling
• overmatig gebruik chemicaliën, mineralen en medicatie
• bepaalde onbehandelde infecties: meningitis en encefalitis

Question 32

Interventies verstandelijke beperking

Answer 32

• de kwaliteit van leven die mensen met een verstandelijke beperking bereiken, hangt grotendeels af van sociaal-culturele factoren
  –> interventieprogramma’s proberen comfortabele en stimulerende woningen, sociale en economische kansen en goed onderwijs te bieden

Question 33

Onderwijsprogramma’s verstandelijke beperking

Answer 33

• omdat vroege interventies zo’n grote belofte lijkt te bieden, kunnen onderwijsprogramma’s voor mensen met een verstandelijke beperking al in de eerste jaren van start gaan
• het gaat om speciaal onderwijs versus regulieren klaslokalen
• gegroepeerd in een apart, speciaal ontworpen onderwijsprgramma

Question 34

Therapie verstandelijke beperking

Answer 34

• mensen met een verstandelijke beperking ervaren soms emotionele en gedragsproblemen
• laag zelfbeeld, interpersoonlijke problemen en aanpassingsproblemen
• de problemen worden tot op zekere hoogte verholpen door individuele of groepstherapie

Question 35

Ouderdom en stress

Answer 35

• 65+
• specifieke sociale uitdagingen, unieke problemen en biologische veranderingen
• stoornissen die verband houden met het verouderingsproces
• stoornissen van cognitie als gevolg van een hersenafwijking

Question 36

Stoornissen en cognitie

Answer 36

• cognitieve ‘ongelukken’ zijn een veelvoorkomend en heel normaal kenmerk van stress of veroudering
• naarmate mensen de middelbare leeftijd bereiken, nemen deze geheugenproblemen en aandacht verlies toe, en ze kunnen regelmatig voorkomen op de leeftijd van 60-70 jaar
• soms ervaren mensen echter geheugen- en andere cognitieve veranderingen die veel uitgebreider en problematischer zijn
• hoewel geheugenproblemen en gerelateerde cognitieve processen kunnen optreden zonder biologische oorzaken, hebben cognitieve problemen vaker organische wortels, vooral wanneer ze op latere leeftijd optreden
• delirium
• milde neurocognitieve stoornissen
• ernstige neurocognitieve stoornissen

Question 37

Delirium

Answer 37

Een vertroebeling van het bewustzijn
- naarmate iemands vewustzijn van de omgeving minder duidelijk wordt, heeft het individu grote moeite zich te concentreren, de aandacht te richten en opeenvolgend te denken
- dit leidt tot verkeerde interpretaties, illusies en soms hallucinaties
- deze toestand van enorme verwarring treedt meestal op in een korte periode, meestal uren of dagen
- koorts, bepaalde ziekten en infecties, slechte voeding, hoofdletsel, beroertes, stress en bedwelming door bepaalde stoffen zijn oorzaken

Question 38

Alzheimer

Answer 38

Mensen met een neurocognitieve stoornis ervaren een significante achteruitgang in ten minste één gebied van cognitief funcitoneren, zoals geheugen, aandacht, visuele waarneming, planning en besluitsvormen, taalvaardigheid en sociaal bewustzijn

Question 39

Ernstige neurocognitieve stoornissen

Answer 39

Een neurocognitieve stoornis waarbij de achteruitgang van het cognitief functioneren aanzienlijk is en het vermogen van een persoon om onafhankelijk te zijn, verstoort

Question 40

Milde neurocognitieve stoornis

Answer 40

Een neurocognitieve stoornis waarbij de achteruitgang van het cognitief functioneren bescheiden is en het vermogen van een persoon om onafhankelijk te zijn niet verstoort

Question 41

Prevalentie van Alzheimer

Answer 41

• hangt nauw samen met leeftijd
• sommige achteruitgangen zijn voedings-, stofwisselings, of andere corrigeerbare problemen
• de meeste vormen worden veroorzaakt door hersenziekte of letsel
• meest voorkomende vorm van neurocognitieve stoornis

Question 42

Alzheimer

Answer 42

• de tijd tussen het begin en het overleiden is doorgaans 8-10 jaar (soms tot wel 20)
• begint met milde geheugenproblemen, verminderde aandacht en problemen met taal en communicatie
• naarmate de symptomen verergeren, heeft de persoon moeite om gecompliceerde taken uit te voeren en belangrijke afspraken te onthouden
• uiteindelijk hebben individuen moeite met eenvoudige taken, worden verre herinneringen vergeten en worden persoonlijkheidsveranderingen vaak erg merkbaar
• naarmate de symptomen van dementie verergeren, tonen mensen zich minder bewust van hun beperkingen
• uiteindelijk worden ze volledig afhankelijk van andere mensen, verliezen ze bijna alle kennis uit het verleden en herkennen ze de gezichten van zelfs naaste familieleden neit
• patiënten met Alzheimer blijven gewoonlijk in goede gezondheid tot de latere stadia
• pas vast te stellen met zekerheid na overlijden –> seniele plaques en neurofibrillaire tangles

Question 43

Seniele plaques

Answer 43

Bolvormige afzettingen van bèta-amyloïde eiwit die zich vormen in de ruimte tussen cellen in de hippocampus, de hersenschors en bepaalde andere hersenregio’s en bloedvaten
- verstoort inter-neuron communicatie

Question 44

Neurofibrillaire tangles

Answer 44

Gedraaide eiwitvezels die worden aangetroffen in de cellen van de hippocampus
- verstoort transport van moleculen in neuronen

Question 45

Genetische oorzaken Alzheimer

Answer 45

• vroeg optredende variant (familiaal)
• mutaties in bepaalde genen vergroten de kans op plaque en tangles vorming
• laat optedende variant (sporadisch)
• combinatie van genetische, omgevings- en leeftijdsfactoren
  –> genetische factoren bij beide zijn anders

Question 46

Alternatieve genetische theorie Alzheimer

Answer 46

Er kunnen meerdeere genetische oorzaken zijn die de talrijke tanglesformaties en het begin van de ziekte van Alzheimer veroorzaken
- genenvormen die bèta amyloïde eiwitformaties en plaques promoten
- genvormen die tau-eiwitaafwijkingen en tanglesformaties direct bevorderen

Question 47

Hersentructuur bij Alzheimer

Answer 47

• prefrontale lobben: lijken informatie tijdelijk vast te houden en emt de informatie te blijven werken zolang het nodig is
• temporale lobben: hippocampus en amygdala en diencephalon: thalamus, hypothalamus en mammilaire lichamen –> lijken te helpen bij het transformeren van kortetermijngeheugen in langetermijngeheugen

Question 48

Andere verklaringen Alzheimer

Answer 48

Andere mogelijke verklaringen voor de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer:
- Bepaalde stoffen die in de natuur voorkomen, waaronder zink, kunnen hersentoxiciteit veroorzaken, wat kan bijdragen aan de ontwikkeling van de ziekte
- Het milieutoxinelood kan bijdragen aan de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer

Question 49

Auto-immuun theorie alzheimer

Answer 49

• Veranderingen in verouderende hersencellen kunnen een auto-immuunreactie veroorzaken die tot de ziekte leidt

Question 50

Virale theorie alzheimer

Answer 50

• Omdat de ziekte van Alzheimer lijkt op de ziekte van Creutzfeldt-Jakob (een vorm van dementie veroorzaakt door een virus), stelen sommige onderzoekers voor dat een soortgelijk virus de ziekte van Alzheimer kan veroorzaken
• Tot op heden is een dergelijk virus niet aangetroffen in de hersenen van patiënten met de ziekte van Alzheimer

Question 51

Beoordelen en voorspellen van Alzheimer

Answer 51

• Hersenscans worden nu algemeen gebruikt als beoordelingsinstrument en geven clinici vaak een aanzienlijk vertrouwen in hun diagnoses van de ziekte van Alzheimer
• Verschillende onderzoeksteams proberen momenteel hulpmiddelen te ontwikkelen die personen kunnen identificeren die de ziekte van Alzheimer en andere soorten neurocognitieve stoornissen kunnen ontwikkelen
• De meest effectieve interventies voor de ziekte van Alzheimer zijn interventies die problemen helpen voorkomen of die op zijn minst vroeg worden toegepast, dus het is essentieel om over instrumenten te beschikken die de aandoening zo vroeg mogelijk kunnen identificeren

Question 52

Vasculaire neurocognitieve stoornis

Answer 52

• Kan volgen op een cerebrovasculair accident of beroerte, waarbij de bloedstroom naar specifieke delen van de hersenen werd afgesneden, met als gevolg schade
• Deze aandoening is progressief, maar de symptomen beginnen eerder plotseling dan geleidelijk
• Cognitief functioneren kan normaal blijven in de hersengebieden die niet door de beroerte zijn aangetast

Question 53

Ziekte van Pick

Answer 53

fronto-temporale neurocognitieve stoornis
- Een zeldzame aandoening die de frontale en temporale lobben aantast
- Klinisch vergelijkbaar met de ziekte van Alzheimer

Question 54

Ziekte van Creutzfeldt-Jakob

Answer 54

neurocognitieve aandoening als gevolg van prionziekte
- Veroorzaakt door een langzaam werkend virus
- Symptomen zijn onder andere spasmen van het lichaam

Question 55

Ziekte van Huntington

Answer 55

een erfelijke progressieve ziekte waarbij geheugenproblemen in de loop van de tijd verslechteren, samen met persoonlijkheidsveranderingen, stemmingsproblemen en bewegingsproblemen

Question 56

Ziekte van Parkinson

Answer 56

een langzaam progressieve neurologische aandoening gekenmerkt door tremors, rigiditeit en onvastheid die dementie kan veroorzaken

Question 57

Oorzaken voor neurocognitieve stoornissen

Answer 57

• Virale en bacteriële infectieziekten zoals HIV en AIDS, meningitis en gevorderde syfilis
• Epilepsie
• Drugsmisbruik