percepcja 2 Flashcards
Kierunek psychologiczny, który postulował analizowanie
świadomości na składające się na nią elementarne wrażenia
za pośrednictwem samoobserwacyjnej introspekcji
INTROSPEKCJONIZM
Założenia teorii strukturalnej/postaciowej
- Prymat całości na częściami
- Spostrzeżenia są pierwotne a wrażenia wtórne
- Figura i tło
- Zasady wyodrębniania figury z tła (Max Wertheimer)
Krytyka teorii strukturalnej/postaciowej
• Różnice indywidualne w percepcji całości i detali
• Doświadczenie i nastawienie decyduje o tym, co jest
figurą
Dowody: teorii strukturalnej/postaciowej
- Zjawisko ruchu pozornego
* Badania Navon’a
Całość rożni się od swoich poszczególnych części
Tak spostrzegamy aby tworzyć integralną całość
Zasady percepcji wzrokowej kształtów Prawo pragnacji
PODEJŚCIE GESTALT DO
PERCEPCJI KSZTAŁTU
Nadrzędna zasada teorii Gestalt opisująca tendencję
percepcyjną do spostrzegania zbiorów wzrokowych w taki sposób, który możliwie jak najprościej organizuje
poszczególne elementy w stały i spójny kształt
PRAWO PRAGNACJI
– na przykład: postrzegamy
znaki układające się w linie jako całość ——
prawo kontynuacji
– na przykład:. XXX XXX
widzimy jako dwie grupy, a nie jako sześć
znaków
prawo bliskości
na przykład: koło z brakującym niewielkim fragmentem
wciąż będzie postrzegane jako koło
prawo domykania –
Ważniejszy element pola percepcyjnego Posiada pewien kształt Zdaje się wysunięta ku przodowi Jest postrzegana jako rzecz. Wydaje się być jaśniejsza, ale w przypadku obrazów czarnobiałych, poszukuje się jej w elementach ciemnych. Jest bardziej wyrazista, łatwiejsza do zapamiętania i bardziej "sensowna”
FIGURA
Mniej ważny element pola percepcyjnego Jest postrzegane jako coś bezkształtnego Zdaje się rozciągać za figurą, figura nie "przerywa" tła. Jest postrzegane jako jednolita masa. Wydaje się być ciemniejsze, ale w przypadku obrazów czarno-białych, poszukuje się go w elementach jasnych.
TŁO
ruch pozorny (ang. apparent motion), złudzenie
ruchu, w którym jeden lub więcej nieruchomych
punktów świetlnych kolejno włączanych i
wyłączanych postrzega się jako pojedynczy,
ruchomy punkt świetlny
zjawisko phi
W fazie rejestracji
sensorycznej poszczególne wrażenia rejestrowane są
równolegle i niezależnie od siebie
Jednak już w fazie wstępnej oceny
emocjonalnej sytuacja zmienia się. Tam wykrycie pewnych właściwości ważnych emocjonalnie zmienia percepcję obiektu w taki sposób, że pasuje to bardziej do opisu proponowanego przez
psychologię postaci.
Faza oceny s e m a n t y c z n e j m o ż e z a w i e r a ć i e l e m e n t y
asocjacjonistyczne, jak i postaciowe
Ważną rolę w procesach spostrzegania odgrywają wyższe
procesy myślenia (“inteligentna percepcja”)
Osoba spostrzegająca konstruuje spostrzegany bodziec
wykorzystując informację zmysłową jako podstawę struktury,
ale uwzględnia również istniejącą wiedzę
PERCEPCJA
KONSTRUKTYWISTYCZNA
W trakcie percepcji szybko tworzymy i weryfikujemy
hipotezy dotyczące spostrzeganych obiektów
3 elementy procesu:
- wrażenie- dane sensoryczne
- wiedza- wiedza zmagazynowana w pamięci
- wnioskowanie- procesy poznawcze wyższego rzędu
porządek, zgodnie z którym informacje wizualne docierają do receptorów; informacje te są porządkowane
ze względu na intensywność światła
odbijanego od poszczególnych obiektów
Szyk optyczny-
właściwości pola, które nie zmieniają się wraz ze zmianą
punktu obserwacji
Niezmienniki percepcyjne-
akty lub zachowania, których
wykonanie umożliwiają nam pewne obiekty,
miejsca i zadarzenia
Afordancje-
TEORIA PERCEPCJI BEZPOŚREDNIEJ ･ jakie jest spostrzerzenie? 2 Aparat sensoryczny wykształcony... właściwe oceny są... Złudzenia wzrokowe .... postrzeganie przedmiotów
Spostrzeżenie jest natychmiastowe i nie zapośredniczone
･ Spostrzeganie jest często wrodzone
･ Spostrzegamy niezmienniki percepcyjne (stałość percepcji
mimo zmiennych warunków)
･ w procesie ewolucji
･ Właściwa ocena odległości, stałość cech obiekty, stałość kształtu są w dużym stopniu wrodzone
･ Złudzenia wzrokowe są wynikiem nieruchomego
umieszczenia wskaźników środowiskowych.
Większość przedmiotów spostrzegana przez pryzmat funkcjonalnej przydatności
percepcja nie polega na spostrzeganiu fizycznych własności przedmiotów lecz na spostrzeganiu ofert (afordancji).
Spostrzeganie pragmatycznych funkcji -
to trwały wzór w zmieniających się
kompleksach bodźców fizycznych. Wzór ten nie dotyczy
jedynie czysto obiektywnej charakterystyki spostrzeganego
przedmiotu. Zawiera on także składnik subiektywny,
wskazujący jakiego rodzaju działanie można podjąć w
stosunku do tego przedmiotu.
Oferta (afordancja)
wskazuje więc na pewien związek między przedmiotem a jego potencjalnym użytkownikiem
Oferta
Visual cliff- pozorne urwisko
przyrząd eksperymentalny, służący do oceny
percepcji głębi. Składa się:
• Z dużego pudła o szklanej powierzchni
• Wąskiej ścianki przechodzącej przez jej środek
Po jednej stronie ścianki zdaje się występować ostry spadek
„ urwisko”, druga natomiast wydaje się być plaska i
bezpieczna
badanie na noworodkach/zwierzętach
PLUSY GIBSONIZMU 2+4
+: Wyjaśnia dokładność percepcji
+: Zwrócenie uwagi na:
• ･ bogactwo informacji dostępnej w środowisku
• ･ wagę wrodzonych ograniczeń percepcji
• ･ dynamiczny charakter percepcji (ruch, aktywność podmiotu)
• ･ istotność badania percepcji w normalnych warunkach (trafność ekologiczna badań)
MINUSY GIBSONIZMU 1+3
- : Nie radzi sobie z wyjaśnianiem:
• ･ Błędów spostrzegania
• ･ Możliwości spostrzegania w warunkach niedostatecznych danych (kontekst, wiedza)
• ･ Rozpoznawania, możliwości spojrzenia na ten sam przedmiot na wiele sposobów
