pęcherzyk Flashcards
b. Kieszonka Hartmanna
poszerzenie szyi pęcherzyka, często zakamienia się.
c. Przewód żółciowy wspólny
i. ma 8 mm długości i 10 mm średnicy
ii. przebiega po brzegu wolnym sieci mniejszej, do tyłu od dwunastnicy i przez miąższ głowy trzustki
- fizjologia funkcjonowania dróg żółciowych
a. 95% wchłania się w końcowym odcinku jelita krętego
b. 6-12 cykli w ciągu dnia
c. Pojemność pęcherzyka – 50ml
d. 1-2l żółci na dobę
- Kamica żółciowa - epi, rtg, cholecystektomia?
i. 20% kobiet po 40, po mnogich ciążach
ii. 15% kamieni ma wystarczająco wapnia, żeby pokazać się na zdjęciu RTG
iii. Obecność kamieni nie jest wskazaniem do cholecystektomii
- Kamica żółciowa - Objawy i powikłania
i. Mniej niż 50% manifestuje
ii. Niestrawność z odbijaniem
iii. Kolka żółciowa
iv. OZPŻ
v. Rak pęcherzyka
vi. Kolka żółciowa
- Silny, ściskający bol w nadbrzuszu lub prawym podżebrzem z promieniowaniem do pleców
- Towarzysza nudności i wymioty
c. Tworzeniu kamieni cholesterolowych sprzyja
- Przesycenie cholesterolem
- Wytracanie na fragmentach śluzu, bakteriach, bilirubinianu wapnia, fragmentach komórek
- Otyłość i diety wysokokaloryczne
- Cholestyramina
- Gwałtowany spadek masy ciała i diety
- Resekcje końcowego odcinka jelita krętego
- Antykoncepcja doustna
- Hormonalna terapia zastępcza
- Ciąża
ii. Tworzeniu kamieni barwnikowych sprzyja
- Są mnogie i niewielkie
- Przewlekła hemodializa
- Wrodzona sferocytoza
- Hemoglobinopatia
- malaria - Marskość wątroby, zastój żółci
USG – kamień
okonturowanie płynowe
Kamica pęcherzykowa -leczenie
i. Jeśli bezobjawowe – leczenie zachowawcze
ii. Cholecystostomia
1. Bardzo wysokie ryzyko okołooperacyjne
2. Pod kontrola USG lub TK laparoskopowo
Powikłania kamicy pęcherzykowej:
- OZPŻ
- PZPŻ
- Wodniak
- Niedrożność żółciowa
- Kamica przewodowa
- OZPŻ
a. Kamień w szyi lub przewodzie pęcherzykowym
b. 50% zakażenie bakteryjne
i. E.coli, klebsiella, e. faecalis, stpahylococcus, clostridium, salmonella
- PZPŻ - patofizjo, kamienie? rak?
a. Włóknienie i obkurczenie, pogrubienie ściany
b. Bez kamieni żółciowych -> dur brzuszny
c. Zwiększona zapadalność na raka
- PZPŻ- objawy
iii. Dolegliwości bólowe w prawym podżebrzu po posiłkach ze wzdęciami i zgaga
i. Nawracające wzdęcia z wiatrami
ii. Nietolerancja pokarmów tłuszczowych
iv. Opor w kształcie gruszki pod prawym podżebrzem
v. BRAK GORACZKI
PZPŻ - rozpoznanie różnicowe
i. Wrzód dwunastnicy, Nowotwór pp
ii. Przepuklina rozworu przełykowego
iii. Niedokrwienie serca, PZT
*6. Wodniak
a. Objawy dokładnie jak PZPŻ
b. Zatkanie odpływu bez zakażenia
c. Żółć jest wchłaniana, śluz zostaje
- Niedrożność żółciowa
a. Przez przetokę pęcherzykowo-jelitową
- Kamica przewodowa
a. Najczęściej w brodawce Vatera
b. 5-10% chorych z kamica pęcherzykową ma też kamice przewodową
c. Objawy po upośledzeniu odpływu przez zwieracz Oddiego
d. Pierwotne złogi przewodowe bardzo rzadko
e. Bol występuje kilka dni, może sam ustąpić
f. Biała żółć – całkowite zatkanie drogi żółciowej, zwiększenie wydzielania śluzu
i. Może prowadzić do Wtórnej Żółciowej Marskości Wątroby
- Kamica przewodowa - objawy
i. Triada Charcota - Napady bólu, żółtaczka, gorączka
ii. Dreszcze
- Kamica przewodowa - Badania biochem i usg
i. Poszerzenie przewodu
ii. Podniesiona bilirubina, GGTP i ALP - objawowa
Leczenie kamicy przewodowej + objawowa kamica pęcherzyk
i. Klasyczna cholecystektomia z eksploracja dróg żółciowych - T-drenaż
ii. ERCP + sfinkterotomia z usunięciem kamieni, a następnie planowa cholecystektomia
iii. Laparoskopowa cholecystektomia oraz eksploracja dróg żółciowych - T-drenaż
T-drenaż
= 1. Drenaż sposobem Kehra
a. Niskociśnieniowa droga odpływu
b. Zmniejsza ryzyko przecieku żółci
c. Wyższe wydzielanie żółci po dekompresji dróg żółciowych
d. Po 2 tyg. Choleangiografia a potem usuniecie drenu
- Cholestereloza (pęcherzyk truskawkowy)
a. Błona śluzowa nacieczona lipidami i cholesterolem - Ceglastoczerwona z rozproszonymi, jasnożółtymi guzkami
b. W średnim i podeszłym wieku
c. U 50% kamienie cholesterolowe
- Hiperplazja gruczołowo-mięśniowa pęcherzyka żółciowego
a. Występują uchyłki błony mięśniowej (zatoki Rokitanskiego-Aschoffa) - Penetracja do poziomu błony surowiczej
b. Przerost błony mięśniowej i nacieki zapalne
c. Zwykle zawiera kamienie
- Ostre bezkamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego
a. W skutek
i. Rozległego zabiegu chirurgicznego
ii. Bakteriami
iii. Urazu
iv. Zapalenie trzustki
v. Żywienia pozajelitowego
b. Może prowadzić do zgorzeli i perforacji
c. Leczenie drenażem przezskórnym (cholecystostomia) doraźnie a finalnie cholecystektomia
- trójkąt Calota – ograniczenia
a. przewodem wątrobowym wspólnym
b. przewodem pęcherzykowym
c. tętnicą pęcherzykową
- Trójkąt pęcherzykowo-wątrobowy
a. przewodem wątrobowym wspólnym
b. przewodem pęcherzykowym
c. dolna krawędź wątroby
- zespół Mirizziego
a. powikłanie przewlekłej kamicy pęcherzykowej
b. Kamienie żółciowe zalegające w szyjce pęcherzyka lub wewnątrz przewodu pęcherzykowego uciskają przewód wątrobowy wspólny, prowadząc do jego przewlekłego zapalenia i wtórnego zwężenia światła
- Zapalenie dróg żółciowych - Etiologia
i. Kamica przewodowa
ii. infekcja bakteryjna
iii. Zaburzenia odpływu żółci
iv. Powikłania po zabiegach w kierunku nowotworu
- Zapalenie dróg żółciowych - objawy
i. Żółtaczka, bol, gorączka (Triada Charcota)
- Zapalenie dróg żółciowych - badania
i. EWCP
ii. MRCP
- Zapalenie dróg żółciowych - Leczenie
- ERCP + Papillotomia
- Zapalenie dróg żółciowych - ostre
objawy wstrząsu septycznego
Zapalenie dróg żółciowych - (Przewlekłe / Stwardniające) Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych
i. W młodym wieku
ii. Bol, świąd, żółtaczka mechaniczna
iii. Stwardnienie i pogrubienie dróg żółciowych
iv. Przewlekły naciek zapalny
vi. Może być przyczyna rozwoju raka z nabłonka dróg żółciowych
v. Choroby towarzyszące
1. 75% ma CU
2. Zwłóknienia pozaotrzewnowe
3. Zespoły niedoboru odporności
4. Zapalenie trzustki
Orientalne” / ropne zapalenie dróg żółciowych
i. Kamienie wewnątrz-/zewnątrzwątrobowe
ii. Triada Charcota
iii. Mogą powstawać ropnie wątroby
- Rak pęcherzyka żółciowego - epi, rodzaje raka, kiedy wykrywane?
a. 4x kobiety, 5-letnie: 5%
b. 90% zmian to raki gruczołowe, prawie zawsze występuje kamica
c. Większość wykrywana w stadium rozsiewu
- Rak pęcherzyka żółciowego - objawy
i. Niedrożność dróg żółciowych
ii. Ucisk na wnękę wątroby
iii. Objawy początkowe są nie do odróżnienia od kamicy żółciowej - Żółtaczka nie ustępuje
- Rak pęcherzyka żółciowego - leczenie
i. Jeśli wystąpią objawy żółtaczki to guz jest NIEOPERACYJNY
1. Wtedy protezowanie dróg żółciowych
ii. Cholecystektomia + limfangiektomia więzadła wątrobowo-dwunastniczego
- Rak dróg żółciowych
a. W podeszłym wieku
b. Może być wieloogniskowe
e. Rozwój na bazie pierwotnego stwardniającego zapalenia dróg żółciowych i torbieli dróg żółciowych
c. Dystalny (10% śmiertelności operacyjnej i kandydatów do resekcji) / środkowy / wewnątrzwątrobowy
d. Guz Klatskina - co to, diagno, leczenie
nowotwór włókniejący obejmujący polaczenie przewodów wątrobowych
i. W USG – poszerzenie wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych i zapadnięty pęcherzyk żółciowy
ii. Leczenie zabiegiem Whipple’a
- Powikłania chirurgii dróg żółciowych – poziom uszkodzenia Klasyfikacja Bismuth
a. Uszkodzenie dróg żółciowych
b. Infekcja rany
c. Dehiscencja rany
d. Przepuklina w bliźnie
e. Ropień jamy otrzewnej
f. Przetoka jelitowa
g. Niedrożność jelitowa
- Cholecystektomia - wskazania
i. Planowe – gdy kamica bezobjawowa
ii. Ostre
- Cholecystektomia - Technika laparoskopowa
i. 3 albo 4 trokary
ii. Odciągniecie pęcherzyka grasperem
iii. MRCP lub ERCP (nie iii. Cholangiografia srodoperacyjna)
iv. Reszta jak w klasycznej
- Cholecystektomia - Technika klasyczna
i. Ciecie podżebrowe prawe
ii. Wykluczenie palpacyjnie innych zmian
iii. Cholangiografia śródoperacyjna pod kontrola RTG z kontrastem
iv. Podwiązanie i przecięcie przewodu pęcherzykowego i tętnicy pęcherzykowej
v. Wycięcie pęcherzyka żółciowego
vi. Dren czasami?
vii. Zamkniecie rany
- Cholecystektomia - objawy powikłań
- brak szybkiego powrotu do zdrowia
- bol brzucha
- konieczność stosowania dodatkowych leków przeciwbólowych
- Cholecystektomia - powikłania
ii. krwawienie – tętnica pęcherzykowa lub loża po pęcherzyku
iii. powikłania zakaźne
iv. przeciek żółci
v. kamica resztkowa
vi. zwężenie dróg żółciowych
vii. Zespól po cholecystektomia
iv. przeciek żółci - objawy, biochemia, leczenie
- wzrost enzymów wątrobowych
- ograniczony lub rozlany bol brzucha
- można leczyć zachowawczo, jeśli założony był drenaż
v. kamica resztkowa - postępowanie
- wyplukanie sola fizjologiczna do dwunastnicy
- podanie glukagonu w celu rozkurczu zwieracza Oddiego
- duodenoskopowo z użyciem koszyka Dormia
vi. zwężenie dróg żółciowych
- 90% jest spowodowanych urazem lub odnaczynieniem podczas cholecystektomii laparoskopowej
vii. Zespól po cholecystektomia
- Wzdęcia i wiatry po posiłkach, nietolerancja tłuszczu
- Dyskomfort w podbrzuszu
- Zgaga
a. Badania krwi
i. OZPŻ – neutrofilia
ii. Kamica – wzrost bilirubiny i ALP
iii. Epizody żółtaczki – czas protrombinowy
b. Przeglądowe RTG brzucha
i. Przetoka jelitowo-żółciowa – gaz w drogach żółciowych
c. USG
i. Pęcherzyk – ściany, światło
ii. Poszerzenie dróg wewnątrzwątrobowych i zewnątrzwątrobowych
d. Cholangiografia (ERCP - Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna = ECPW = EWCP)
i. Powikłania po ERCP – 7%
ii. Usuwanie kamieni po wcześniejszej sfinkterotomia
Cholangiografia- wskazania
- zmiany w narządach sąsiadujących z drogami żółciowymi i uciskające je z zewnątrz (np. guz trzustki)
- żółtaczka i bóle brzucha sugerujące obecność przeszkody w drogach żółciowych
- wykrycie takiej przeszkody w badaniach obrazowych
Cholangiografia - przygotowanie
- pacjent na czczo
- badania: morfologia, układ krzepnięcia, elektrolity, hormony tarczycy
- przerwać przyjmowanie acenokumarolu i warfaryny na 5-7 dni przed; w zamian heparyna drobnocząsteczkowa
- bezpośrednio przed badaniem oznaczenie czasu protrombinowego oraz INR
Cholangiografia - przebieg
- duodenoskop
- podanie kontrastu do dróg żółciowych i trzustkowych
- ocena obrazu RTG
Cholangiografia - powikłania
- łagodne i szybko ustępujące zapalenie trzustki lub przewodów żółciowych
- krwawienie, perforacja pp
- powikłania znieczulenia
e. MRCP - rezonans magnetyczny dróg żółciowych - wskazania
- Tylko wtedy, gdy wynik USG lub badania krwi są niejednoznaczne