PCOS Flashcards

1
Q

Cechy PCOS

A
  • Zaburzenia miesiączkowania i płodności
  • Podwyższone stężenie androgenów
  • Otyłość i insulinooporność
  • Najczęstsza przyczyna hiperandrogenizacji i zaburzeń owulacji u kobiet
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

KIedy występuje?

A

Najczęściej w wieku rozrodczym ale występuje w każdym wieku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Epidemiologia

A
  • 4-12% kobiet w wieku rozrodczym
  • najcz. przyczyna hiperandrogenizacji (65-80%)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Występowanie rodzinne PCOS

A

W przypadku pacjentek z PCOS
- 20-30% sióstr ma PCOS
- 25-50% matek ma PCOS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Przyczyny

A

Być może zwiększone wydzielanie LH i zwiększona odpowiedź kom. tekalnych na tę stymulację

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Zaburzenia hormonalne

A
  • Hiperandrogenemia (pochodzenia jajnikowego i nadnerczowego)
  • Hiperestrogenizm
  • Wysokie LH
  • Niskie FSH
  • Spadek SHBG
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Zaburzenia metaboliczne

A
  • Hiperinsulinemia i insulinooporność
  • otyłość 50% (30-60%)
  • IGT i DM2
  • Wysokie TG
  • Niski HDL
  • rogowacenie ciemne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Insulinoopoorność %

A
  • u 70% z nadwagą
  • u 30% o prawidłowej masie ciała
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Nadmiar androgenów - skutki

A
  • Wzrost liczby pęcherzyków i zatrzymanie ich dojrzewania
  • Zahamowanie przemiany androgenów w estrogeny
  • Zaburza wydzielanie GnRH
  • Odpowiada za wirylizacje
  • Sprzyja otyłości brzusznej, insulinooporności i zaburzeniom lipidowym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Objawy

A
  • Zaburzenia miesiączkowania
  • Hiperandrogenizacja
  • Nadwaga i otyłość
  • Zaburzenia metaboliczne
  • Zwiększone ryzyko miażdżycy i chorób CVS
  • Niepłodność
  • Rozrost i rak endometrium
  • wcześniejsze dojrzewanie płciowe o 1,5-2 lat
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Zaburzenia miesiączkowania

A

Typ II WHO
* Oligomenorrhea (70%)
* Amenorrhea 20%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hiperandrogenizacja
Objawy

A
  • Hirsutyzm - 80-90% pacjentek
  • Trądzik, łojotok, przetłuszczanie się włosów
  • Niepłodność
  • Łysienie typu męskiego
  • Zaburzenia miesiączkowania i owulacji
  • Wirylizacja
  • przerost łechataczki
  • przyrost masy mięśniowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wirylizacja

A

Ciężka postać hiperandrogenizacji:
- Powiększenie łechataczki
- obniżony tembr głosu
- rozwój muskulatury typu męskiego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hiperandrogenizacja - definicja

A

Zespół objawów wynikających z hiperandrogenemii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Skala Ferrimana i Gallweya

A

Ocena hirsutyzmu
>8 pkt wskazuje na hirsutyzm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Badania labolatoryjne

A
  • Wzrost testosteronu całkowitego i wolnego, DHEA, androstedionu
  • Indeks wolnych androgenów (Testosteron całkowity i wolny i SHBG)
  • HiperPRL
  • Hiperinsulinemia i insulinooporność
  • Spadek SHBG
  • IFG, ITG
  • wysokie stężenie LH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Diagnostyka w kierunku cukrzycy

A

Zwiększone ryzyko DM2 i hiperglikemii w ciąży
Raz w roku niezależnie od wieku test przesiewowy w kierunku cukrzycy (OGTT lub glikemia na czczo)
U ciężarnej z PCOS jak najszybciej OGTT

18
Q

Kryteria Rotterdamskie

A

2 z 3:
- kliniczne objawy hiperandrogenizacji lub hiperandrogenemia w biochemii
- rzadkie występowanie lub brak owulacji
- w USG obraz policystycznych jajników

19
Q

Obraz USG

A
  • ≥12 pęcherzyków antralnych o średnicy 2-9mm podosłonkowo (sznur pereł)
  • lub objętość jajnika >10ml

Taki obraz może być nawet u >20% kobiet zdrowych

20
Q

Nowe zalecenia USG

A

Wiek 18-35 lat
⩾ 25 pęcherzyków lub objętość jajnika >10 ml

21
Q

Zmodyfikowane kryteria NIH

A

Spełnione obydwa:
- kliniczne/biochemiczne cechy hiperandrogenizacji
- oligo-/anowulacja lub obraz PCOS w USG

22
Q

Rozpoznanie PCOS w wieku młodzieńczym

A

Konieczne stwierdzenie
1. Oligomenorrhoea lub pierwotny/wtórny brak miesiączki
2. Hiperandrogenizm kliniczny i biochemiczny
3. Objawy trwają ⩾2 lata

23
Q

Diagnostyka różnicowa

A

Postać nieklasyczna WPN
Z. Cushinga
Hiperprolaktynemia
Akromegalia
Niedoczynność tarczycy
Guzy wydzielające androgeny

24
Q

Cele leczenia

A
  • Zmniejszenie hiperandrogenizacji
  • Regulacja cyklu - mniejsze ryzyko rozrostu i raka endometrium
  • Profilaktyka i leczenie zaburzeń metabolicznych
  • Przywrócenie owulacji i możliwości ciąży
  • Zapobieganie rozrostu i raka endometrium
25
Q

Leczenie

A

Modyfikacja stylu życia
Miejscowe leczenie hirsutyzmu (depilacja laserowa/krem z eflornityną)
Farmakologia

26
Q

Leczenie farmakologiczne

A

1.Dwuskładnikowa anykoncepcja
2. Terapia gestagenna
3. metformina
4. leki antyandrogenne

27
Q

Leki pierwszego rzutu

A

Dwuskładnikowa antykoncepcja
- ma działanie antyandrogenne (zwiększa synteze SHBG i hamuje wydzielanie LH)
- reguluje cykl miesiączkowy - mniejsze ryzyko rozrostu i raka endometrium

28
Q

Progestageny

A
  • zapobiegają rozrostowi endometrium, mniejsze ryzyko raka
  • przy p/wskaz do 2skł antykoncepcji
  • brak istotnego wpływu antyandrogennego
  • podwawane cyklicznie przez 10-14 dni lub wkładka z lewonorgestrelem
29
Q

Metformina

A

Lek I rzutu przy PCOS z DM2 lub IGT/IFG
- zmniejsza insulinooporność
- regulacja cyklu
- zmniejsza stężenie testosteronu

1500-2000 mg

30
Q

Leki antyandrogenne

A

U pacjentek z p/wskaz do 2skł anty
1. Blokujące receptor androgenowy:
cyproteron, drospirenon, spironolakton, flutamid
2. Hamujące aktywność 5alfa-reduktazy: finasteryd

Powinny być stosowane z antykoncepcją - teratogenne dla płodów męskich

31
Q

Indukcja owulacji

A
  • Klomifen
  • Letrozol
  • gonadotropiny i analogi GnRH
32
Q

Skuteczność indukcji owulacji

A
  • owulację uzyskuje się u 75-80% pacjentek
  • ale tylko 22% z nich zachodzi w ciążę
  • klomifen - 15-20% ciąż na cykl, 8% wielopłodowe
33
Q

Inne formy leczenia niepłodności

A
  • Laparoskowa elektrokauteryzacja jajników (50% zachodzi w ciąże w ciągu roku)
  • IVF
34
Q

Czemu hiperestrogenizm?

A

Brak owulacji -> Niski progesteron -> hiperestrogenizm względny

35
Q

Powikłania

A
  • niepłodność 40-75%
  • choroby CVS
  • rak endometrium
  • poronienia, cukrzyca ciążowa, NT w ciąży, stan przedrzucawkowy
36
Q

Hiperandrogenizacja
przyczyny

A
  • jajnikowe (PCOS, guzy jajnika)
  • nadnerczowe (WPN, z. Cushinga, gruczolak/rak kory)
37
Q

Mechanizmy prowadzące do hiperandrogenizacji

A
  • zwiększona synteza androgenów
  • spadek SHBG
  • wzrost aktywności 5α-reduktazy
38
Q

Guzy jajnika produkujące androgeny

A
  • najcz. jądrzak
  • szybko narastający hirsutyzm i wirylizacja
  • b. wysokie stęż. testosteronu we krwi
39
Q

Różnicowanie z nowotworami

A
  • bardzo wysokie stężenia androgenów → szukać guzów jajnika/nadnerczy.
  • poziom testosteronu całkowitego >150 ng/dl → podejrzenie guza jajnika,
  • poziom DHEA-S >700 ng/ml → podejrzenie guza nadnerczy.
40
Q

Konsekwencje otyłości

A
  • cykle bezowulacyjne
  • gorsza odpowiedź na indukcje owulacji
41
Q

Korzyści z redukcji masy ciała

A
  • poprawa insulinowrażliwości
  • wzrost SHBG i spadek testosteronu
  • regulacja cykli
  • możliwy powrót spontanicznych owulacji i ciąża