Endometrioza

Question 1

Epidemiologia

Answer 1

• 6-10% K
• 50% z zab. rozrodu lub zespołem bólowym miednicy mniejszej
• szczyt 18-30 rż.

Question 2

Czynniki sprzyjające endometriozie

Answer 2

Zwiększona ekspozycja na estrogeny
- PCOS
- terapia estrogenowa
- guzy jajników prod. estrogeny
- otyłość,
- wczesna menarche, późna menopauza

• Zab. odpływu krwi miesiączkowej
• krótkie cykle płciowe
• mała masa ur.
• ekspozycja na toksyny (dioksyna)

Question 3

Adenomioza

Answer 3

• Endometrioza mięśniówki macicy i mięśniówki jajowodów
• 20-35% kobiet!
• CR: 40-50 rż. i rodność
• diag: USG i MRI

Question 4

Adenomioza młodzieńcza

Answer 4

• < 30 rż.
• rozległe wylewy do tkanki mieśniowej

Question 5

Endometrioza narządów płciowych zewnętrzna

Answer 5

Najcz. w obrębie więzadeł krzyżowo-macicznych i jajników

Question 6

Głębokość naciekania

Answer 6

• powierzchowna <1mm
• umiarkowana 2-5mm
• głęboka >5mm

Question 7

Objawy

Answer 7

• ból
• zaburzenia miesiączkowania i owulacji
• niepłodność
• zależne od lokalizacji

Question 8

Badanie ginekologiczne

Answer 8

• bolesne guzki w ok. tylnego sklepienia pochwy
• bolesność więzadeł krzyżowo-macicznych
• zwężenie pochwy
• często tyłozgięcie macicy i ograniczona jej ruchomość

Question 9

Ból

Answer 9

U 66%
Najcz. ból podbrzusza przed i w trakcie menstruacji
Może być też podczas stosunku, mikcji, defekacji, owulacji - zal. od lokalizacji
Może być przewlekły

Question 10

Zaburzenia miesiączkowania

Answer 10

Bolesne, obfite miesiączki
Krwawienia międzymiesiączkowe

Question 11

Badania

Answer 11

• USG
• MRI
• TRUS
• TK - mała czułość i specyficzność

Question 12

Złoty standard diagnostyczny

Answer 12

laparoskopia

Question 13

Postacie

Answer 13

• otrzewnowa
• jajnikowa
• głęboko naciekająca

Question 14

rASRM

Answer 14

opiera się na punktowej ocenie zmian w jajnikach, otrzewnej, miednicy i w zatoce Douglasa oraz zrostów wokół jajnika i jajowodów
Stopień I (1–5 pkt) – postać minimalna.
Stopień II (6–15 pkt) – postać łagodna.
Stopień III (16–40 pkt) – postać umiarkowana.
Stopień IV (>40 pkt) – postać ciężka.

Question 15

Powikłania w ciąży

Answer 15

• ryzyko ciąży ektopowej
• łożysko przodujące
• poród przedwczesny
• 2x większe ryzyko CC
• endometrioza w bliźnie po CC

Question 16

Leczenie młodszych, przed rozrodem

Answer 16

laparoskopowe wycięcie ognisk

Question 17

Leczenie farmakologiczne

Answer 17

• leki powodujące hipoestrogenizm - antagoniści lub agoniści GnRH
• inhibitory aromatazy
• progestageny

Question 18

Leki stosowane w endometriozie

Answer 18

• progestageny np. dinogest, medroksyprogesteron
• analogi GnRH np. elagoliks, abareliks, goserelina
• dwuskładnikowa antykoncepcja
• inhibitory aromatazy
• SPRM np. uliprystal
• NLPZ

Question 19

Endometrioza a inne choroby

Answer 19

Wzrost ryzyka
- chorób autoimm.
- niektórych neo (endometrialny i jasnokom. rak jajnika, NHL, czerniak)

Question 20

Endometrioza powłok zewnętrznych
Najczęstsza lokalizacja

Answer 20

Pępek

Question 21

Endometrioza uładu moczowego

Answer 21

• najcz. w pęcherzu
• hiperechogeniczny guz o nieregularnym kształcie
• częste i bolesne oddawanie moczu
• parcia naglące

Question 22

Leczenie niepłodności

Answer 22

• w małym nasileniu i < 35 rż o dobrym rokowaniu - postawa wyczekująca max. rok lub 3x inseminacje domaciczne
• stopień III, IV - rekomendować IVF
• leczenie operacyjne może się wiązać z obniżeniem rezerwy jajnikowej

Question 23

Endometrioza głębokonaciekająca
Stopień nasilenia

Answer 23

1. < 1cm naciekania
2. 1-3 cm
3. > 3cm

Question 24

Endometrioza głębokonaciekająca
Przedziały

Answer 24

• A - przegroda odbytniczo-pochwowa i pochwa
• B - więzadła krzyżowo-maciczne, do ścian miednicy
• C - odbytnica i esica