Niepłodność Flashcards
Badania przy zaburzeniach cyklu
FSH, LH, estradiol, PRL i TSH
Potencjalnie obniżona rezerwa jajnikowa
- pacjentki w zaawansowanym wieku reprodukcyjnym (>30. roku życia),
- rozpoznana endometrioza,
- po operacjach na przydatkach,
- po przebytym leczeniu onkologicznym.
Obniżona rezerwa jajnikowa
- obniżony AMH - najdokładniejsze
- wysokie FSH w 2-4 dniu cyklu
- obniżona inhibina B
- niska liczba pęcherzyków antralnych w TVUSG w 2-5 dniu cyklu
- podwyższone FSH w teście z klomifenem
FSH i inhibina B korelują jedynie z liczbą komórek jajowych, ale nie mówią o ich biologicznej jakości.
Zasady badania nasienia
- wstrzemięźliwosć 5-6 dni przed
- unikać stresu, używek, WF przed
- badania powinno być wykonane 2x w odstępie 3 tyg.
Prawidłowe nasienie
- objętość 1,5-6 ml
- pH 7,2-7,8
- czas upłynnienia do 60 min
- koncentracja ≥15 mln/ml (15-250mln/ml)
- liczba plemników w ejakulacie >39 mln
- > 32% ruchów A i B
- > 4% form prawidłowych
- > 58% plemników żywych
- leukocyty <1mln/ml
Prawidłowe nasienie
2021
- objętość ≥ 1,4 ml
- pH≥ 7,2
- czas upłynnienia do 60 min
- koncentracja ≥ 16mln/ml
- liczba plemników w ejakulacie >39 mln
- ≥ 30% ruchów A i B
- ≥ 4% form prawidłowych
- ≥ 54% plemników żywych
- leukocyty <1mln/ml
Astenozoospermia
niespełnia kryteriów prawidłowej ruchliwości
Teratozoospermia
< 4% form prawidłowych
Jakość nasienia a płodność
- tylko 3-5% z niepraw. wynikami jest bezpłodna
- reszta ma obniżoną płodność - możliwa inseminacja, in vitro
Leczenie
- cytrynian klomifenu
- letrozol
- gonadotropiny
- analogi gonadoliberyn
- bromokryptyna, kabergolina, chinagolid
Hipogonadyzm hipogonadotropowy
Leczenie
- gonadoliberyny lub gonadotropiny w schemacie pulsacyjnym
- preparaty o aktywności FSH i LH
- gdy pęcherzyk dominujący osiągnie 20 mm podaje się hCG (działanie jak LH - pik owulacyjny)
- wysoka skuteczność 80-90% po 6 cyklach
- ryzyko ciąży wielopłodowej 25-30%
- ryzyko OHSS niskie, ok 1 %
Hipogonadyzm hipergonadotropowy
Leczenie
- złe rokowanie płodnośći
- z wyboru dastwo komórki jajowej
Zaburzenia eugonadotropowe
Leczenie
- PCOS - klomifen, letrozol
- 6-krotne powtórzenie indukcji
- stymulacja gonadotropinami (preparaty o akt. FSH)
- oporność na farmakologię - kauteryzacja jajników
Niepłodność niewyajśnionego pochodzenia
- postawa wyczekująca
- po 38 rż. IVF
Męska niepłodność
Leczenie
- hipogonadyzm hipogonadotropwoy - preparaty gonadotropin
- hiperPRL - ag. D
- żylaki powrózka nasiennego - chirurgia
- zab. ejakulacji - farmakoterapia, elektrostymulacjia, pozyskanie plemników z alkalizowanego moczu lub biopsja jąer
Niska rezerwa jajnikowa
Leczenie
- IVF z zastosowaniem kom. jajowych dawczyni
- u zdiagnozowanych odopowiednio wcześnie - mrożenie oocytów lub zarodków (permutacja FMR1, z Turnera, APS 2)
Niedrożność jajowodów
- leczenie operacyjnie w przypadku pacjentek dobrze rokujących i gdy patologia w dystalnym odcinku jajowodu
- po lecz. operacyjnym 10x wieksze ryzyko ciąży pozamacicznej
- w pozostałych przypadkach IVF, zwłaszcza po 35 rż, z rozległymi zrostami, patologią proksymalną
Wodniak jajowodu
- zmniejsza o połowę szansę implantacji zarodka
- zalecane operacyjne usunięcie jajowdu i jego odseprarowanie od jamy macicy przed IVF
Torbiele endometrialne
- wskazane usunięcie gdy wielkość > 3-4 cm
- ryzyko zrostów i zmniejszenia rezerwy jajnikowej
Inseminacja
Skuteczność
- 10-12% w cyklach samoistnych
- 15-18% w cyklach stymulowanych
Owulacja w cyklu stymulowanym
Kiedy
- 26-40h od podania hCG
Genetyczna diagnostyka przedimplantacyjna
Wskazania
- udokumentowane choroby genetyczne u min 1 z rodziców
- wcześniejsze niepowodzenia rozrodu z powodu wad genetycznych
Selekcjonowanie genomu z kom. trofoektodermy
Zespół hiperstymulacji jajników
- liczne luteinizujące się pęcherzyki produkują VEGF
- neowaskularyzacja pęcherzyków i wzrost przepuszczalności naczyń
- bogatobiałkowy wysięk do jamy otrzewnej
- hipowolemia
- wodobrzusze
- niewydolność nerek, serca, wątroby, oddechowa
- powikłania zakrzepowo-zatorowe
OHSS
Czynniki ryzyka
- przebyty OHSS
- PCOS
- niskie BMI
- wysoka rezerwa jajnikowa
- duża liczba dojrzewających pęcherzyków (> 20)
- stosowanie hCG do wywołania piku lub podtrzymania fazy lutealnej
- zajście w ciążę
Indukcja owulacji przy dużym ryzyku OHSS
agoniści GnRH zamiast hCG
OHSS
Leczenie
- w łagodnych i umiark. przyjmowanie 1-2l płynów/d i monitorowanie stanu
- ciężkie przypadki - leczenie szpitalne
Epidemiologia
Podział na czynniki
- 10-15% par w krajach rozwiniętych
- czynnik żeński 50-65%
- czynnik męski 20-40%
- niewyjaśnionego pochodzenia 20-30%
- jednoczesny męski i żeński 20-35%
