Opioidy Flashcards
od czego wywodzą się ośrodkowo działające leki przeciwbólowe?
od morfiny
pochodne fenantrenu
morfina, kodeina
pochodne izochinoliny
papaweryna
co jest prekursorem β-endorfiny?
POMC - proopiomelanokortyna
receptory opioidowe
- μ
- δ
- κ
czyści agoniści receptorowi - najważniejsza jest ich aktywność wobec receptorów…
μ
mieszani agoniści/antagoniści - jak działają?
antagoniści wobec jednego receptora, agoniści wobec innego
kiedy stosujemy czystych antagonistów receptorów opioidowych?
w zatruciu opioidami, w opioidowym zespole abstynencyjnym
czyści agoniści
- morfina
- oksykodon
- dihydrokodeina
- petydyna
- fentanyl
- sufentanyl
- alfentanyl
- remifentanyl
- metadon
- loperamid
efekty opioidów na OUN
- przeciwbólowy
- euforyzujący
- przeciwkaszlowy
- uspokajający, nasenny
- zwężenie źrenicy (nie podlega rozwojowi tolerancji)
- depresja ośrodka oddechowego
efekty opioidów na układ sercowo-naczyniowy
- rozszerzenie naczyń, w tym wieńcowych (uwalnianie histaminy)
- spadek CTK
- zmniejszone zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen
efekty opioidów na układ pokarmowy
- nudności, wymioty
- zaparcia
- zwiększone napięcie zwieracza bańki wątrobowo-trzustkowej oraz ciśnienie żółci w pęcherzyku żółciowym
efekty opioidów na układ wydalniczy i płciowy
- retencja moczu
* przedłużenie porodu
efekty opioidów na układ hormonalny
- zahamowanie wydzielania LH
* stymulacja wydzielania ADH i PRL
efekty opioidów na układ immunologiczny
zahamowanie funkcji komórek NK
efekty skórne opioidów
- zaczerwienienie skóry
- świąd
- wysypka
jak może być podawana morfina?
doustnie, parenteralnie, w postaci plastrów naskórnych
kiedy stosuje się morfinę?
kontrola bólu w poważnych urazach, w zawale mięśnia sercowego, w chorobie nowotworowej
kiedy stosujemy oksykodon?
łącznie z NLPZ lub paracetamolem
oksykodon i dihydrokodeina - co silniejsze?
dihydrokodeina
petydyna - nie ma jakich właściwości opioidowych?
przeciwkaszlowych, nie powoduje skurczu źrenicy
najsilniejszy opioid
fentanyl
który opioid działa ultraszybko i ultrakrótko?
remifentanyl
jak długo działa metadon?
długo
kiedy stosujemy metadon?
u osób uzależnionych od opioidów lub cierpiących na bóle przewlekłe, np. nowotworowe
czyści agoniści receptorów opioidowych
- kodeina
- hydrokodon
- dekstropropoksyfen
kiedy stosujemy czystych agonistów receptorów opioidowych
bóle o umiarkowanym nasileniu, najczęściej w połączeniu z NLPZ lub paracetamolem
mieszani agoniści/antagoniści l
- buprenorfina
- butorfanol
- nalbufina
- pentazocyna
buprenorfina
- agonista rec. μ
- antagonista rec. κ
- w bólach silnych i średnich
- w leczeniu osób uzależnionych od morfiny
butorfanol, nalbufina
- agoniści rec. κ
* antagoniści rec. μ
pentazocyna
- agonista rec. κ i pseudoreceptorów opioidowych σ
* może być stosowana z NLPZ lub paracetamolem
agoniści receptorów opioidowych o szczególnych właściwościach
- dekstrometorfan
- difenoksylat
- loperamid
- tramadol
dekstrometorfan
- agonista rec. opioidowych
- antagonista rec. NMDA
- silne właściwości przeciwkaszlowe
- w połączeniu z chinidyną pozwala na kontrolowanie nietrzymania afektu
difenoksylat i loperamid
- silnie działają na rec. opioidowe w mięśniówce jelit
* leki przeciwbiegunkowe
tramadol
- agonista rec. opioidowych
- bloker wychwytu zwrotnego NA i 5-HT
- stosowany w średnio nasilonych bólach przewlekłych
antagoniści rec. opioidowych
- nalokson
- naltrekson
- alwimopan
nalokson
- krótki czas działania
- podanie parenteralne
- trzeba go podać kilkakrotnie dla wyleczenia zatrucia opioidami
naltrekson
- długi czas działania
* podanie doustne lub w zastrzykach
alwimopan
- działa wyłącznie obwodowo
- nie przechodzi przez bbb
- w leczeniu pooperacyjnej niedrożności porządnej jelit, w zaparciach wywołanych chronicznym podawaniem opioidów
