Nefrolithiase Flashcards
Synoniem nierstenen?
Nefrolithiase
Type stenen in nefrolithiase?
- Calcium oxalaat stenen (75%)
- Urinezuur stenen (10%)
- Struvietstenen (5-10%)
- Calciumfosfaat stenen
- Cystine stenen
- Xanthine stenen
Oorzaak calciumoxalaat stenen?
- Hypercalciurie
- hyperoxaluria
- hypocitraturie
- verhoogde inname ethyleenglycol en vitamine C
- Geassocieerd met inflammatoire darmziekte
Oorzaken urinezuurstenen?
- Jicht, hyperuricemie en hyperuricosurie
- High cell turnover: leukemie, chemotherapie , …
Oorzaken struvietstenen?
UTI met urease-producerende bacteriën (proteus mirabilis, staph. saphrophyticus, klebsiella)
oorzaken calciumfosfaatstenen?
- Hyperparathyreoïdie
- type 1 renale tubulaire acidose
Oorzaak cystine stenen?
hereditaire cystinurie
Oorzaak van xanthine stenen?
hereditaire xanthinurie
Verschillende locaties van stenen?
- Hoog, midden of laag in calyx
- Renale pelvis
- hoog, midden of laag in ureter
- in blaas
Welk type stenen zijn radio-opaak?
Calcium oxalaat stenen
Calcium fosfaat stenen
Welk type stenen zijn radiolucent?
- Xanthine stenen
- Urinezuurstenen
Welk type stenen zijn zwak radio-opaak?
- Cystine stenen
- Struvietstenen
Wat zijn de belangrijkste kenmerken die we willen weten van de nefrolithiasen?
- Grootte van de steen
- Lokatie van de steen
- Radiologische kenmerken van de steen –> radio-opaak vs. radiolucent
kenmerken van radio-opake lithiase?
Zichtbaar als densiteit op blanco RX
Kliniek van nefrolithiase?
- Zo geen obstructie –> symptomatisch
- Obstructie –> symptomatisch
- Koliekpijn in flanken
- Uitstralende pijn naar unilaterale fossa, lies, scrotum, labiale en/of perineum
- Bewegingsdrang
- Braken, misselijkheid
- Hematurie
- Dysurie, pollakisurie
Waardoor wordt pollakisurie getriggerd bij nefrolithiase?
In geval van een lage uretersteen zal het trigonium getroggeld worden
BO nefrolithiase?
- Urine dipstick, urinalyses en urine microscopie
- Echografie
- RX blanco
- CT zonder contrast
Echografische bevindingen bij nefrolithiase?
- Hydronefrose indien obstructie aanwezig?
- Soms lithiase visualiseerbaar in nier
Radiografische bevindingen nefrolithiase?
- Beoordeling van radio-opake lithiasen
CT bevindingen nefrolithiase?
- Zowel vaststellen van radio-opake als radiolucente stenen
- Meten van grootte stenen
- Berekenen of steen radiolucent of radio-opaak zal zijn op RX
Welke beeldvorming gaan we wel en niet gebruik bij vermoeden van nefrolithiase bij zwangeren?
- Echografie
- MRI (zonder gadolinium)
- lage dosis CT
GEEN RX !!!!
R Nefrolithiase?
- Pijnstilling: NSAID’s, Paracetamol, Opioïden
- Niet te veel of te frequent drinken –> uitlokken kolieken
- Nefrostomie, stenting met dubbel J katheter
- Verwijderen van de steen
Afwijkingen op urinalyse bij nefrolithiase?
- Macro- of microscopisch hematurie
- Verstoring in urine pH
- > 7 = urease-producerende organismen of struvietstenen
- < 5 = urinezuurstenen
Afwijkingen op urine microscopie bij nefrolithiase?
Aantonen van kristallen
Verschillende mogelijkheden voor verwijderen van lithiase?
- Medical expulsive therapy (MET)
- Chemolyse
- Extracorporeal shock-wave lithotripsy (ESWL)
- Ureterorenoscopie (URS)
- Percutane nefrolithotomie
Moet iedere nefrolithiase verwijderd worden?
Neen, vele stenen komen spontaan af en hierbij is een conservatieve behandeling aan te raden
Principes van medical expulsive therapy?
Bekomen van relaxatie gladde spiercellen in ureter
- alfa-blokker –> tamsulosine
- Calcium-kanaal blokkers –> nifedipine
- Phosphodiesterase 5 inhibitor –> tadalafil
Indicatie voor medical expulsive therapy?
Distale stenen laag in ureter
Indicatie hemolyse in nefrolithiase?
Urinezuurstenen
Principes van chemolyse nefrolithiase?
Doel is het alkaliseren van urine voor oplossen van urinezuurstenen
- Percutane irrigatie chemolyse (weinig gebruikt)
- Orale chemolyse
- Alkaline citraat/ natrium bicarbonaat
- Uralyt - U (!)
–> meestal in combinatie met tamsulosin (MET)
Indicatie van extracorporal shock wave lithotripsy (ESWL)?
Enkel voor radio-opake stenen
Principe ESWL?
Het sturen van schokken naar de nefrolithiase op basis van RX-beelden met als doel het verbrijzelen van de steen.
!!! Altijd pijnstilling toedienen
Complicaties ESWL?
- Vorming steenstraat
- Aangroeien van residueel fragment
- Bacteriurie en sepsis
- Hematoom (door weefselbeschadiging)
- Dysritmie (door weefselbeschadiging)
Wat kunnen we doen om nierkoliek door steenstraatvorming te voorkomen?
Plaatsen van een renale dubbel J katheter
Principe van ureterorenoscopie (URS)?
Via rigide of flexible ureterorenoscoop de nefrolithiase opsporen en lokaal verbrijzelen met laser
!! Onder volledige anesthesie
!! In combinatie met MET om kleine stukjes weg te krijgen
Complicaties van ureterorenoscopie?
- Perforatie ureter
- Bloeding
- Urineweginfectie
Principe van percutane nefrolithotomie?
Zelf een weg creëren om steen in beeld te brengen en te verwijderen
!! Onder volledige narcose
!! Niet bij zwangeren
Indicatie percutane nefrolithotomie?
ALLEEN voor grote stenen!
Complicaties percutane nefrolithotomie?
- Koorts
- transfusie
- thoracale complicaties
- sepsis
- orgaan verwonding
- embolisatie
Indicatie voor conservatieve aanpak nefrolithiase?
Stenen < 6 mm passeren meestal vanzelf
Tot welke grote van steen kan met ESWL doen?
Tot 20 mm
Welke techniek voor nefrolithiase mag men nooit gebruiken bij zwangeren?
extracorpora shock-wave lithotripsie
