náttúrufræði Flashcards
hvað uppgötvaði Mendel?
hann sannaði að þróunarkenningin hanns Darwins gengi upp
hvað heitir Mendel að fullu nafni?
Gregor Mendel
hvenær var mendel uppi?
1884-1984 (akkúratt 100 ár)
frá hvaða landi var Mendel og hvað hét það þá??
Það hét Austurríki en núna er það Tékkland
hvað var Mendel?
munkur
hvað var mendel kallaður?
faðir erfðafræðarinnar
hvað þíðir að vera hreinræktaður?
að fá eins eiginleika frá bæði mömmu og pabba
hvað merkir f1?
fyrsta kynslóð
hvað merkir stór stafur?
ríkjandi
hvað merkir litli stafurinn?
víkjandi
hvað merkir 42?
næsta kynslóð
geta baunir eignast aðrar baunir með sjálfum sér
já
þegar einhver deyr þá breytist hann/það í efni, hvaða efni eru það?
vatn,fita og ýmsum öðrum flóknum sameindum
vatn, fita og hin efnin breytast í…?
sín, vetni, kolefni ,fosfór og fleira
hvað kallar maður efni sem innihalda kolefni?
lífræn efni
hvað þíðir lífræn efni?
að hingað til höfum við ekki. fundið örugg merki um líf sem ekki hefur byggst af kolefni
Hvað heita tröppurnar í DNA/DKS?
Kirni
Hvað heita 4 tegundirnar í DNA
Guanine
Cytosine
Thymine
Adenine
Hvað heitir DNA fullu nafni á ensku?
Deoxyribonucleic acid
Hvað er sameind?
Tvær eða fleiri frummyndir tengdar saman með efna tengingum
Hver er munurinn á lifandi eða dauðu efni?
Við köllum allt sem inniheldur kolefni lífrænt
Við höfum ekki fundið örugg merki um líf sem ekki sem ekki hefur byggst upp á kolefni
Ertu jafn mikið kolefni hvort sem þú ert lifandi eða dauður?
Já
Hvað gerði rosalind franklin?
Hún tók mynd af DNA með röntgen
Hvað kom fyrir rosalind franklin?
Hún fékk krabbamein í eggjastökkana útaf röntgen geislunum og dó.
Á hvaða tímum var mest reynt að teikna manneskju sem passaði fullkomlega í stærðfræðileg form?
Í lok miðalda og á endurreisnartímunum
Hvar átti Florance Nightingale heima?
Í Flórens á Ítalíu
Hvað var trikkið hans da Vinci til að teikna mann sem passaði í hring og ferning?
Hann setti miðju ferningsins aðeins neðar en hringsins
hvort er maður með meira kolvetni inní sér þegar maður er dauður eða lifandi?
maður inniheldur jafn mikið kolvetni þótt maður sé dauður eða lifandi
hvar var myndin af vitrúvíumanninum varðveitt?
í Feneyjum
hver teiknaði vitrúvíumanninn?
leónardó davinschi(skrifað vitlaust)
hvað var florence nightgale kölluð?
konan með lampann
frá hvaða landi var florance nightingale frá? og hvar fæddist hún?
hún var bresk. fæddist í Flórans á ítalíu
hvenær unnu james watson og francis crick nóbelsverðlaun?
árið 1962
Gregor Mendel?
Austurrískur munkur sem rannsakaði baunaplöntur í garðinum hjá sér og fann fyrstu skýringuna á því hvernig eiginleikar erfast
Hver er james Watson?
Hann er einn af mönnunum sem uppgötvuðu hvernig DNA byggist
Hvað gerðu Watson og Crick?
Þeir uppgötvuðu hvernig DNA passar saman og myndar litninga. Þeir fengu Nóbelsverðlaun fyrir það árið 1962
afhverju var florance kölluð konan með lampann?
hún labbaði í mirkrinu með lampa til að sinna sjúklingum
hvenær fæddist florance nightgale og hvenær dó hún?
1820 og dó 1910
Hvaða ár lauk verkefnið human genome project?
2013
hvaða stríð var þegar florance var að vinna sem hjúkka?
krímstríðið (bretar,frakkar og tyrkir á móti rússum)
hvað var florece meira en læknir?
frumkvöðull í tölfræði
Hvað eru margir litningar í frumum
46
Hvar finnur maður litningar inn í frumu
Kjarna hennar
Afhverju eru litningar kallaðar litningar
Útaf þau draga í sig litar efni
Hvað eru margar litningar í einni frumu
46
Hvað eru margar litningar kynfrumu
23
Hvað er litning
Þær eru langar keðjur af DNA
Hvað byggir upp vef?
Frumur
Hvað er aðal byggingar efni litnings
Spírall
Francis Crick?
Hann er einn af mönnunum sem uppgötvuðu hvernig DNA passar saman og myndar litninga
Odile Crick?
Hún er konan hans Francis Crick. Listamaður sem teiknaði betri mynd af DNA.
Maurice Wilkins?
Hann var Breskur eðlisfræðingur sem fékk Nóbelsverðlaun árið 1962
hvað er likan?
endurgerð af einhverju (t.d. DNA)
hvað er skipulags lífs (fruma til lífveru) ?
frá efnafræðistig til frumu til vefs til líffæri til líffæriskerfis
hvað er DNA?
dna eru lengjur úr spíril og kirnum. lengjurnar myndast svo í litninga
Hvað gerði Wilkins?
Hann var félagi Rósalind Franklin og sveik hana með því að sýna Watson og Crick myndirnar hennar af DNA. Þeir þrír fengu nóbelinn.
Rósalind Franklin?
Hún var breskur eðlisefnafræðingur og kristallafræðingur sem lifði 1920-1958
Leonardó da Vinci?
Hann var málari, myndhöggvari, arkítekt, vísindamaður, stærðfræðingur, verkfræðingur og uppfinningamaður. Hann var uppi 1452-1519
Hvað er að vera karlremba?
Það eru karlar sem eru mjög sexist og halda að þeir geti komið illa fram við konur því þeir halda að þeir séu betri í öllu
Hvað gerði Leonardó da Vinci?
Hann m.a. Teiknaði vitrúvímanninn sem er maður í fullkomnum starfræðilegum formum
Hvað gerði Florance Nightingale?
Hún borgaði með sínum peningum fyrir allt til að laga sjúkrahúsið sem hún vann á. Hún barðist fyrir því að hjúkrunarkonur fengju menntun eftir að hún hafði menntað sig sjálf
Hvað er besta leiðin til þess að skilja flatarmálsmyndir?
Að taka eftir smáatriðunum?
Hvað var svona slæmt með hjúkrun í gamla daga?
Hjúkrunarfræðingar voru flestir mjög subbulegir. Sjúklingar í stríðum voru allir hlið við og ekki farið vel með þá. Þeir fóru þangað meira til að deyja heldur en að læknast. Það voru ekki til mikið af verkjalifjum og sumir voru kannski aflimaðir án deyfingar.
Hvað gerði Rósalind Franklin?
Hún tók fyrstu myndirnar af DNA. Hún var svikin af félaga sínum (Maurice Wilkins) þegar hann sýndi óvinum hennar (Watson og Crick) myndirnar hennar
Hvað er Okfruma?
Það er þegar sáðfruman og eggfruman blandast saman og verða ein
Hvað er röntgenmynd?
Það er þegar mynd er tekin með geislum
Hvað er Latínska orði yfir kirni?
Núkleótíð
Hvað eru sýkingar?
Þegar það koma vondar bakteríur (gerlar) í sár
Hvað er að erfast?
Að erfast er þegar eiginleikar foreldra þinna færast yfir í þig og verða þínir eiginleikar
Hvað er Spírall
Það heldur undan um Kirni/tröppurnar ī DNA
Hvað er DNA??
DNA er
(hjá florence) hvað merkir blái parturinn?
þeir sem dóu úr sjúkdómum og sýkingum
(hjá florence) hvað merkir rauði parturinn?
þeir sem deyja í orustu
(hjá florence) hvað merkir svarti parturinn?
þeyr sem dóu úr öðrum orsökum
hvenær byrjaði florence að gera í öllum hlutum í sjúkrahúsinu?
í apríl 1855 byrjaði hún
Hvað eru gen?
Gen eru litlir partar af DNA
Hvernig er Gullinsnið sagt á ensku?
Goldensection
Hvað er gullinsnið?
Það er þegar kassa er skipt í minni alveg eins kassa inni í kassanum aftur og aftur og aftur
Hvaða ár uppgötvaði mendel hvernig eiginleikar erfast
1865