Náttúrufræði-2 Flashcards

1
Q

Hvar er sólin okkar m. v. Jörðu?

A

8 ljósmínútum frá okkur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvar er sólin miðað við miðju vetrarbrautarinnar?

A

30 þúsund ljósár frá miðju vetrarbrautarinnar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hvað rignir úr lofthjúpi Venusar

A

Brennisteins sýra

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hvað eru algengustu efni lofthjúpi jarðar

A

Köfnunarefni/nitri og súrefni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Úr hverju er lofthjúpur mars

A

Lofthjúpur mars er ör þunnur og er gerður úr koltvíóx

sýri

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvaða tvö frumefni einkenna gasrisana ī sólkerfinu

A

Helíum og vetni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hverju líkist Plútó

A

Halastjörnu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvað reikistjörnur hafa hringa

A

Júpíter,Satúrnus, Úranus og Neptúnus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Fyrir hvað er Edmund Halley helst þekktur?

A

Hann reiknaði út að halastjarna sem sást 1531, 1607 og 1683 væri allt sama halastjarnan sem birtist á 76 ára fresti, hann spáði fyrir um endurkomu hennar árið 1758 sú spá gekk eftir og halastjarnan er nefnd eftir honum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hvað sá William Herschel fyrst þann 13. mars árið 1781?

A

Hann sá daufa þokukennda stjörnu, hann hélt að hún væri halastjarna en hann fattaði að þetta var 7. reikistjarna sólkerfisins, Úranus, þetta var fyrsta reikistjarnan sem var fundin með stjörnukíki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hvað uppgötvaði Giuseppe Piazzi árið 1801?

A

Lítinn hnött milli brauta Mars og Júpíters hann heitir Ceres

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hvað fundu menn þann 23. september 1846 og hvers vegna voru þeir að leita?

A

Þeir voru að fylgjast með braut Úranusar og sáu truflun í brautinni og grunuðu að það væri önnur reikistjarna. Stærðfræðingar reiknuðu út staðsetninguna og fundu hana 18.sept 1846 og nefnd var Neptúnus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Úr hverju eru hringar reikistjarna

A

Berg og ís

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hver fann firstu tunglin og hvaða tungl voru það?

A

Galileó galile fann tunglin íó, Evrópu, Ganýmedes og kallistó. Þau eru tunglin frá Júpíter

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hvaða tungl eru með lofthjúp?

A

Títan í kring um Satúrnus og tríton í kring um neptúnus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hvaða tungl hefur segulsvið

A

Ganýmedes í kring um Júpíter

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hvaða tung er með eldvirkni?

A

Íó sem er í kring um Júpíter

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hvaða tung gæti verið líf?

A

Á Evrópu í kring um Júpíter

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hvað er munurinn á smástirni og tungli

A

Þarf að vera hringlóttur og þarf að vera á sporbaugi í kring um reikistjörnu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hvað eldur norðurljósum

A

Segulsvið

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Finnast norðurljós víðar en á jörðinni

A

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hvers vegna skín sólin?

A

Vegna kjarna samruna í iðrum hennar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hve lengi mun sólin eftir að lifa?

A

Eftir 5 milljarða ára

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Hvaðan kemur uppruni efna í rik og gasskýjunum?

A

Hann kemur úr sprengistjörnum sem framleiða þung frumefni t.d. Súrefni og járn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Hvað gerist bið sólina þegar hún deyr

A

Hún breytist í hvítan dverg og kólnar smám saman

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Úr hverju varð sólkerfið okkar til?

A

Úr risavöxnu gas og rikskýi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Hvenær varð sólkerfið okkar til?

A

Fyrir um 4,6 milljörðum ára

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Hversu stórt var gasskýið sem myndaði sólkerfið okkar?

A

Nokkur ljósár í þvermál

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Hvað eru systur sólir?

A

Það eru aðrar sólir í sama sólkerfi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Hvað er Sverðþokan í Órean?

A

Gasský

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Hver beytti fyrstur manna sjónauka?

A

Galíleó Galílei

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Hvers vegna telja sumir að rannsóknir á sólkerfinu hafi hafist fyrir alvöru árið 1609?

A

Af því að þá notaði Galíleó Galílei fyrstur manna sjónauka til rannsókna í sólkerfinu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Hvað gerist þegar stjarna springur?

A

Hún dreyfir þungum

frumefnum út í geim og kemur af stað höggbylgju. Þegar höggbylgjan lendir á stjörnuþoku þá verður röskun á

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Hvað veldur árstýðum?

A

Möndulhalli Jarðar sem er 23,4 gráður miðað við sól

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Hvað er Sverðþokan í Óríon?

A

Rik og gasský sem hægt er að finna á þyrilörmum vetrarbrautarinnar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Við hvað tvennt er eðlilegt að miða þegar endimörk sólkerfisins skilgreint

A

Þegar þyngdar áhrifa sólar hættir og áhrifamörk sólvindsins

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Hvað er sólvindur

A

Rafgas sem skýst frá sólinni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Nefndu þrennt sem Galíleó uppgötvaði við rannsóknir sínar á 17. öld

A

Hann uppgötvaði Gígja á tunglinu, sólbletti á sólinni og fjögur fylgitungl Júpíters

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Hvaða reikistjarna var undarleg í laginu að mati Galíleós (af hverju)?

A

Það var Satúrnus, sjónauki Galíleós gaf of litla stækkun til að hann gæti séð hvað það var sem gerði hann svona skrítinn í laginu.

40
Q

Hverju lýsti Christiaan Huygens fyrstur manna?

A

Hringjunum í kringum Satúrnus, hann sagði að Satúrnus væri umvafinn þungum flötum hringjum sem snertu ekki Satúrnus

41
Q

Hvað er sólvindshvolfip í laginu

A

Blöðrulaga eða eins og hali Á halastjörnu

42
Q

Hvað er Oortsskýið?

A

Ský sem inniheldur milljarða íshnatta og umlykur sólina

43
Q

Hver er stafnhöggsbylgja?

A

Sá staður sem milligeimsgasið og rekst í sólvindshvolfið

44
Q

Hvað er sólvindshvolf?

A

Það svæði í geimnum þar sem sólvindur flæðir um

45
Q

Hvað er sólvindsmörk?

A

Þar sem þrýstingur sólvindsins jafnast út við þrýstinginn frá vindi frá öðrum stjörnum

46
Q

Hvað heitir geimfarið sem fór frá Sovétríkjunum?

A

Luna 9

47
Q

Hvar lenti luna 9

A

Tunglinu

48
Q

Hvaða ár fór Luna9 til tunglsins

A

1966

49
Q

Hvað var fyrsta geimfarið til þess að lenda á annarri plánetu

A

Luna 9

50
Q

Hvaða ár fór venera 9 til Venusar

A

1970

51
Q

Hvar lenti venera 9

A

Venus

52
Q

Hvaða geimfar var fyrst til að lenda á reikisstjörnu

A

Venera 9

53
Q

Hvað starfaði venera 9 lengi

A

23 min

54
Q

Hvaðan er venera9

A

Sóvétríkjunum

55
Q

Hvar lenti víking 1

A

Mars

56
Q

Hvaða ár lenti viking 1 og 2

A

1976

57
Q

Hvað heitir geimfarið sem fór til mars í þriðja sinn

A

Mars pathfinder

58
Q

Hvað heitir jeppun

sem fór með með mars pathfinder

A

Sojourner jeppin

59
Q

Hvaða ár lenti mars pathfinder á mars

A

1997

60
Q

Hvaða tveir jeppar lentu á mars árið 2004

A

Spirit og opportunity

61
Q

Hvaða ár lenti spirit og opportunity á mars

A

2004

62
Q

Hvað heitir jeppin sem lenti 2012 á mars

A

Curiosity

63
Q

Hvaða mánuð lenti coriosity á mars

A

Ágúst

64
Q

Hvar lenti curiosity á mars

A

Geil gýgnum

65
Q

Hvar lenti neer shoemekker og hvaða ár?

A

433 eros, 2001

66
Q

Hvað er eini hnötturinn sem fólk hefur lent á

A

Tunglið

67
Q

Hvenær er Jörðin nærst sólu?

A
  1. Janúar þá er vetur á norðurhveli og sumar á suðurhveli
68
Q

Hvenær er Jörðin fjærst sólu?

A
  1. Júlí þá er Vetur á suðurhveli og sumar á norðurhveli
69
Q

Hver er nálægasta fastastjarnan í nágrenni við sólkerfið okkar?

A

Rauða dvergstjarnan Proxima Sentárí

70
Q

Hvað eru árstíðirnar margar og hversu langar eru þær?

A

Þær eru fjórar= sumar, vetur, vor og haust

71
Q

Hvað er jafndægur?

A

Það er þegar dagur og nótt er jafn langt (12 klst hvert) þegar sólbaugur og miðbaugur skerast

72
Q

Hvað eru sólstöður?

A

Það eru til tvennskonar sólstöður= vetrarsólstöður og sumarsólstöður. Vetrarsólstöður marka syðstu og lægstu stöðu sólar á himnum og þá byrjar sólin að hækka á lofti. Sumarsólstöður marka nirstu og hæstu stöðu sólar á himnum og þá byrjar sólin aftur að lækka á himnum.

73
Q

Atómin í jörðinni eiga sér tvenns konar uppruna. Hverja?

A

Miklihvellur og sprengistjörnum

74
Q

Hvaða frumefni eru algengust í jörðinni?

A

Járn, súrefni, kísill, magnesíum, brennisteinn, nikkel og ál

75
Q

Hvaða frumefni eru algengust í jarðskorpunni?

A

Súrefni, kísill, magnesíum, járn, kalsíum, ál, kalíum og natríum

76
Q

Hverjir eru þrír flokkar bergtegunda?

A

Storkuberg, setberg og myndbreytt berg

77
Q

Hvaða fjóra flokka skiptist storkuberg í og eftir hverju er flokkað?

A

Það er flokkað eftir hlutfalli kísilsýru á móti járni og magnesíumi
Súrt, ísúrt, basískt og útbasískt

78
Q

Hver eru tengsl sýrustigs í bergi og eðalmassa þess?

A

Þegar hlutfall kísilsýru eykst minkar eðlismassinn

79
Q

Hvað einkennir granít?

A

Það er súrt berg með stórum kristölum

80
Q

Hvað einkennir gabbró?

A

Það er basískt berg með stórum kristölum

81
Q

Hvað einkennir perídódít?

A

Það er útbasískt berg með stórum kristölum

82
Q

Hvernig virkar hliðrunarmæling á fjarlægðum í geimnum?

A

Hliðrun má nota til að finna hversu fjarri stjarna er ef hún er nógu nálægt til að afstaðan breytist þegar ransakandinn færist til. Ef þú horfir á ljósastaur og horfir með einu auga í einu þá sérðu að ljósastaurinn færist, með einfaldri hornafræði geturðu reiknað fjær lægð þína frá ljósastaurnum út frá þessari hliðrun, sama má gera við stjörnur

83
Q

Hvað sannaði Angelo Secchi um Sólina okkar?

A

Að sólin væri stjarna eins og allar hinar stjörnurnar á himninum

84
Q

Hver fann Plútó og hvenær?

A

Clyde Tombaugh árið 1930

85
Q

Nefndu 3 hópa útstirna.

A

Kuipersbeltið, Dreifskífan, Oortsskýið

86
Q

Úr hverju eru útstirni aðallega?

A

Ís?

87
Q

Segðu frá Kuipersbeltinu.

A

Það er í 30-50 SE frá sólu. Plútó og fylgitungl hans, Karon eru stærstu hnettirnir þar. Eris er stærsta dverg reikistjarnan þar.

88
Q

Hvað er jaðarhögg

A

Þegar sólvindurinn rekst á stjörnuvindinn

89
Q

Hverju lýsti Giovanni Domenica Cassini fyrstur manna?

A

Hann uppgötvaði dökka geil (rönd) í hringum Satúrnus, sem er nefnd eftir honum

90
Q

Hvenær er talið að sólkerfið okkar hafi orðið til?

A

Fyrir um 4.600 milljón árum

91
Q

Hvað er átt við með að sólin okkar eigi sér systursólir?

A

Systursólir sólarinnar okkar eru aðrar sólir í sólkerfinu okkar

92
Q

Nefndu dæmi um stað í vetrarbrautinni okkar (sýnilega frá Jörðu) þar sem sólir eru enn að verða til.

A

Sverðþokan í Óreon

93
Q

Hvaðan kemur efnið í ,,stjörnuverksmiðjur” eins og þær sem mynduðu sólina okkar?

A

Úr sprengjustjörnum sem framleiða þung frumefni eins og súrefni og járn

94
Q

Við hvaða hitastig verða þétt gasský að sólum ?

A

8 milljón gráðum kelvin (kelvin gráður eru aðrar tegundir af gráðum, ekki celsíus)

95
Q

Hvers vegna er þessi mikli munur á reikistjörnum í innra og ytra sólkerfinu?

A

Hiti frá sólinni þjappar yfirborðinu á reikistjörnum í innra sólkerfinu saman í fast yfirborð, en reikistjörnur í ytra sólkerfinu eru ekki með fast yfirborð og eru kallaðar gasrisar

96
Q

Hvernig varð sólkerfið okkar til?

A

Það varð til úr risastóru rik og gasskýi sem hefur líklega verið nokkur ljósár þvermál og búið til nokkrar stjörnur