Middelengerelateerde stoornissen + impuls - Sinaert Flashcards
Wat is het meritokratisch model van verslaving?
moraliserend model :
je krijgt wat je verdient.
verslaving gedrag waar je verantwoordelijk voor bent en je kiest.
Iets waar iemand voor kiest hoef je niet voor te behandelen.
Wel bestraffen en sanctioning
Wat is het medisch model van verslaving?
- ziek zijn verslaving > een stoornis > overkomt je
- medisch probleem
- waarvoor je niet volledig verantwoordelijk bent
- Als maatschappij ook behandelingen voor voorzien.
Wat is het farmacologisch model?
oorzaak is verslavend middel , bijv. Alcohol
Prohibition hieraan de grondslag.
Hoe raakt iemand verslaafd?
Eerste fase = experimenteren, in contact komen
Fase 2 =
welk belonend of afwerend effect
Hoe hoog is de high, wie voelt helemaal niets?
Of je er mee in aanraking komt heeft ook te maken met temperament - novelty seeking.
Mensen die gevoelig zijn voor peer pressure.
Of kick seeking.
Ook belondend effect > dopamine.
welke neurotransmitter is verantwoordelijk voor verslaving?
Dopamine komt vrij en komt op de receptor
zorgt voor goed gevoel / aangenaam
neurotransmitter wordt later weer opgenomen
wat is het effect van cocaine?
blokkeert heropname van dopamine
hierdoor over stimulatie - euforie
Abnormaal hoge vrijzetting dopamine, blijft ook langer aanwezig. Krachtig reward effect.
wat doet het middel methampethamine?
stimulant > blokkeert dopamine removal
kan ook dopamine triggeren zonder dat er een actie potentie is
Wat is het gevolg van te hoge dopamine?
zenuwcellen aanpassingen.
minder dopamine receptoren aangemaakt
persoon krijgt dof ongevoelig systeem
Niet meer responsief voor gewone stimuli > alleen het middel zelf.
Later moet je ook een hoger hoeveelheid van het middel gebruiken voor hetzelfde effect
ongevoeligheid nog moeilijk te overstijgen
Wat zijn de 4 clusters van verslaving symptomen?
- Controle over middelen verminder :
meer en langer gebruiken dan ze willen of plannen, proberen te stoppen maar dat lukt niet. Veel tijd aan plannen en zoeken middelen. Craving wanneer de middelen even niet gebruikt worden. - Sociaal functioneren:
niet meer schoolse taken, professioneel, sociaal - ondanks relationele problemen. Niet motiverend genoeg om gebruik onder controle te krijgen. Activiteiten stoppen door het gebruik. - Risicovol gedrag
bijv. Onder invloed autorijden, of blijvend gebruik ondanks psychologische problemen. Mensen gaan ervan uit dat ze toch niet kunnen stoppen. - Afhankelijk biologisch - pharmacologisch
Tolerantie > steeds meer nodig voor hetzelfde effect
Ontwenningssymptomen wanneer het middel een tijdje (een paar uur) worden gebruikt.
Welke bijeffecten kunnen door het middel veroorzaakt worden?
Rechtstreeks door een middel slaapprobleem, angst, hallucinatie Intoxicatie , Ontwenning , Delier Stemmingsstoornis Psychotische stoornis Seksuele stoornis Persisterende amnestische stoornis Dementie
Wat is tolerantie - bij alcohol?
als mensen chronisch excessief drinken > weinig symptomen bij hoge hoeveelheid alcohol in bloed
- steeds meer alcohol nodig voor hetzelfde effect
Wat is de CAGE screening?
C = cut down > heeft u wel eens alcohol willen minderen of moet minderen? A = annoyed > heeft u geïrriteerd gevoeld na opmerking G = guilty > schuldig gevoeld tijdens alcohol drinken E = eye opener > heeft u voor trillende handen alcohol moeten drinken om zich weer beter te voelen - ontwenning
Wat betekend verminderde controle over middel gebruik?
- gebruik in grotere hoeveelheid en een langere
periode dan gepland - vruchteloos willen verminderen of stoppen
- veel tijd met gebruiken, zoeken van middel,
of herstellen van gebruik - craving en drang om te gebruiken (nieuw DSM-5)
Wat doet ethanol (in alcohol) ?
opwekkend - verdovend
calorierijk
schade aan alle orgaansystemen
ALCOHOL ONTWENNING?
Tremor Misselijk Ziek voelen Hyperactiviteit Irritatie Slapeloosheid Hoge bloeddruk of hartslag Angst Epilepsie
delier > altijd verlies realiteit
Bewustzijnsvermindering
Visuele hallucinaties = vaak beangstigend
Alcohol hallucinosis ?
= > zeldzaam , na chronisch excessief gebruik
Helder bewustzijn
Geen andere symptomen
Psychotische toestand beeld
SYNDROOM WERNICKE-KORSAKOFF
Chronische excessief drinken
Vitamine B1 deficientie
Bloedinkjes in hersenen
Vooral geheugenproblemen recente gebeurtenissen
Desorientatie in de tijd
Geen ziekte besef!
Confabuleren - gaten in geheugen vol praten
Ataxie = onmogelijkheid om gecoordineerde spierbewegingen te hebben
Poli neuro pathie
Nystagmus = onvrijwillige bewegingen ook
Vaak probleem van balans tussen: wat moet — en wat ik zou willen
BENZODIAZEPINEN
Slaap en kalmeer middelen
Slaap inducerend
Angst reducerend
Spier ontspannend
Anti epilepsie
Snel werkend - gewenning - afhankelijk makend
CANNABIS
Nu concetratie veel hoger dan 20 jaar geleden
Cannabibol
Gevaarlijker
Overdosering: angst, psychose, dissociatie
Ontwenning ook > 2 dagen na stoppen
+ Verminderde levensverwachting
+ Verhoogde sterfte
SOMATISCHE SYMPTOOM STOORNIS
Lichamelijk symptoom
Gedachten, gevoelens, gedragingen = buiten proportie
DSM-5 > symptoom kan zowel onverklaard als een bekend symptoom van een gekende lichamelijke aandoening.
SOMATISEREN
DSM-5 > lichamelijke klacht op voorgrond
> die leiden zorgen, of dagelijkse leven verstoren
door psychische impact
lichamelijk:
Kan ofwel verklaart zijn of wel onverklaard
Specifiek (pijn , maag-darm klachten) of aspecifiek (vermoeidheid)
- excessieve gedachten , preoccupatie, persisterende gedachten ernst klachten. Heel ongerust. Spenderen erg veel tijd en energie hierover.
Maar pathologisch = echt excessief zorgen maken > zonder dat hier echt een reden voor is.
CHRONISCHE VERMOEIDHEID SYNDROOM
Onverklaarbaar Continu aanwezig of terukerend Nieuw of duidelijk begin Niet door belasting Rusten helpt niet Afname activiteit niveau
Aantal extra symptomen…
4/8
Korte termijn geheugen Keel pijn of lymfe Spier en gewrichts pijn Niet herstellende slaap Vermoeid na inspanning
> rust helpt niet veel > verminder recuperatie
Hoe is verloop chronische vermoeidheid ?
Verloop
40% verbetering 8-30% terug naar werk
Als mensen denken dat er niet lichamelijk iets mis is dan prognose minder goed
Ziekte angst stoornis
Pre occupatie angst voor krijgen uitzonderlijke ziekten
Hier niet lichamelijke klacht op voorgrond
Excessief gezondheidsgerelateerd gedrag > checken pols, hart ritme etc.
Of maladaptieve vermijding
Conversie stoornis
Een of meerdere symptomen van willekeurige motorische of sensorische functies
> klinisch onderzoek:
De symptomen kloppen niet met medische kennis
Er klopt iets niet
Er hoeven geen duidelijke psychologische factoren in het spel te zijn! Kan maar hoeft niet
Moeilijk om te zeggen welke factoren stressor zijn
Conversie hysterie
Denken dat baarmoeder vrouwen bewoog en symptomen veroorzaakte
FACTITIOUS DISORDER
Ofwel Nagebootste stoornis
Opzettelijk
Motivatie = ziekte rol opnemen > niet financieel
primair
MALINGERING
Stimulatie
Bewust oplichten om voordeel te krijgen
Express faken
Secundaire ziektewinst > om uitkering te krijgen bijv. Externe beloning
Opzettelijk
Motivatie wel financieel of anders
SYNDROOM VAN MUNCHHAUSEN
Doctor shopping
Complexe onderzoeken
Grote verhalen over zichzelf
Symptomen bij zichzelf
By proxy
Bijv. bij kind of bij iemand anders
Care giver fabriceerd
Epidemiologie/ ethiogenese
Vaak mensen in de zorg
