depressieve stoornis - Sienaert volwassenen psychiatrie Flashcards
Hoe zag Kraeplin Kraepelin - manisch depressieve ziekten?
depressie en bipolaire samen > Unitaire karakter
manisch - depressieve psychose = zowel manisch depressieve (bipolaire) + unipolaire depressie (zonder manie!)
geen onderscheid unipolaire en bipolaire
wat is een depressieve stemming in het algemeen?
Depressieve stemming - stemming heel uitgesproken naar beneden , maar vooral als er een starheid is van de stemming.
Moduleerd niet voldoende naar gelang we meemaken. Stemmingsstoornissen gaan niet uitsluitend over gestoorde stemming maar ook over gestoorde activiteit.
alleen depressieve episoden , maar nooit manie of hypomanie episoden
wat zijn de kenmerken van depressieve episoden?
Affectieve symptomen - kernsymptomen moet je minstens 1 van hebben voor depressieve stoornise:
Anhedonie - niet meer kunnen beleven van wellust, genieten
Depressieve stemming
Lichamelijke symptomen -
Veranderde eetlust/ gewicht
Insomnia of hyper somnia
Psychomotorische agitatie / remming
moeheid/ energie verlies
Cognitieve symptomen:
Gevoel waardeloosheid / schuldgevoelens
Verminderde concentratie / besluiteloosheid
Terugkerende gedachten dood of suicide
> 9 symptomen > je moet minstens 5 hebben voor DSM- depressie + minstens 1 kernsymptoom
hoe zag Julius Angst depressie en manie?
Onderscheid unipolaire (zonder manie) en bipolaire (met manie)
Beiden soorten verschillende familiale voorgeschiedenis, belasting etc.
Waarschijnlijk genetische grondslag anders
wat zijn de specifiers in DSM-5 bij depressie?
- Met angstige spanning -> apart verloop : hoger suicide risico, meer non-respons behandeling, langer ziekte duur + opgedraaid of gespannen voelen, rusteloos, voortduren vrees dat er iets ernstig gaat gebeuren …
- Atypische depressie - > reactieve stemming ( wel aangepast aan omgeving, reactie op omgeving) , toegenomen eetlust of gewicht, meer slapen, interpersonal rejection gevoeligheid, leaden paralysis (extreem zwaarte gevoel)
- Seizoen depressie: begin en einde van epsisode vallen samen met periode in het jaar. Vaak begint het in najaar - september , oktober , en verdwijnt in voorjaar - maart, april.
Ook atypische depressie!
Gewichts toename, meer eetlust, craving zoetigheid
Hyper somnie
Meer bij bipolaire- II
- Peri partaal : voor en na de bevalling , begin tijdens zwangerschap tot 4 weken na bevalling. Dat is arbitraire grens. Piek vaak later - post partaal meestal pas na 4 weken in praktijk.
- Melancholische depressie : uitgesproken anhedonie, geen gevoelens meer. , leeg voelen, wanhopig, emotie die ze normaal ervaren is er niet meer. Stemming = niet-reactief, je kan niet meer worden opgewekt.
- Psychotische depressie kenmerken
Stemmings congruent - eigenlijk inhoud hebben die past bij kleur stemming - ik heb geen kleren, ik ben gedoemd, ik heb fouten gemaakt en wordt gestraft, nihilistische zelfs Denken dat er geen depressieve stoornis is
Stemmings - incongruent - psychotische inhoud die niet past bij kleur stemming
- Met Katatonie - specifieke motorische afwijkingen
Kahlbaum
Accuut begin
Fluctuerend verloop
Levensbedreigende ernst, maar goed uitkomst bij behandeling
Niet gebonden aan specifieke aandoening. Bij verschillende stoornissen - psychotische , stemmings …
Wat is een peri partale depressie (specifier)
voor en na de bevalling , begin tijdens zwangerschap tot 4 weken na bevalling. Dat is arbitraire grens. Piek vaak later - post partaal meestal pas na 4 weken in praktijk.
Vaak ook al voor bevalling symptomen en zelfs voor zwangerschap
angst op voorgrond!!!
- Emotionele labiliteit - opgewekt naar depressief snell wisselend
- Insomnia
- Agitatie
- Verwardheid
- Onzekerheid - zal ik de zorg wel aankunnen?
> soms ook obsessieve gedachten - ik ga mijn kind iets aandoen 41% vrouwen met post-partum depressie
> psychotische kenmerken kunnen ook voorkomen
= niet hetzelfde als maternity blues = korte stemmings veranderingen en huil buien, prikkelbaarheid 3-4 dagen
50% hier last van
Mythe: zwangerschap is beschermend tegen depressie >
Dit is niet waar!!
wat is een melancholische depressie? (specifier)
esproken anhedonie, geen gevoelens meer. , leeg voelen, wanhopig, emotie die ze normaal ervaren is er niet meer. Stemming = niet-reactief, je kan niet meer worden opgewekt.
Dag schommeling - ochtend klachten het meest, zwaarst , later in middag iets betere stemming
Vroeg wakker
Eetlust vermindering, gewichtsverlies
Buitensporige schuldgevoelens
Vrijwel altijd motorische remming of agitatie (niet stoppen met bewegen) - traag stappen, denken, bewegen, monosylabische antwoorden
wat is het Model van Gordon Parker melancholie?
Melanchool = endogeen - vooral symptomen door van binnenuit + psychomotorische stoornissen komen voor
Niet melanchool = exogeen - meer externe factoren uit omgeving die meespelen > Serotonine speelt een rol
Dus verschillende neurotransmitters bij melanchool en niet- melanchool
Niet melanchool komt meest voor
Melanchool daarna
Psychotische minst voorkomend
3 dementies: Melanchool
Non interactiveness - onoplettendheid, minder spraak reactie
Agitatie - motorische agitatie, stereoptype spraak ( weinig thema’s, hetzelfde opnieuw zeggen )
Retardatie - op verschillende vlakken retardatie
Associatie armoede: topics and themes lack richness
Severe poverty of associations ..
Patiënt gaat kort antwoorden, monosyllabisch, delay in antwoord, niet zelf beginnen associëren
wat is een psychotische depressie (specifier)?
Psychotische depressie vaak miskend • melancholische kenmerken > echter vaak geen dagschommelingen • meer psychomotore symptomen • meer lichamelijke klachten • meer inslaap- en doorslaapstoornissen • ≥ 25% van de ernstige depressies in het ziekenhuis
wat is het syndroom van Cotard?
SYNDROOM VAN COTARD Nihilistiche wanen In ernstige geval - non-existentie wanen Geen depressieve stemming vaak melancholie ongevoelig voor pijn
wat is katatonie bij depressie? specifier
specifieke motorische afwijkingen Kahlbaum: Accuut begin Fluctuerend verloop Levensbedreigende ernst, maar goed uitkomst bij behandeling
Niet gebonden aan specifieke aandoening. Bij verschillende stoornissen - psychotische , stemmings …
wat is katatonie volgens Kraeplin bij depressie?
ziet katatonie alleen als subtype van psychotische stoornis, schitzofrenie
.. is echter onjuist want komt ook voor bij depressie - stemmingsstoornis
wat zijn de symptomen van katatonie?
Stupor = volledige onbeweeglijkheid , geen reactie op uitwendige stimuli, verlies activiteit, mutisme (spreekt niet), psychologische kussen ( lijkt alsof het lichaam in positie blijft staan)
Catalepsy
Negativisme = bij onderzoek, bij proberen te bewegen - weerstand groter als je meer kracht gebruikt. Niet omdat de persoon niet wil bewegen, maar motorische reactie
Mannerisme = doelgerichtheid groot, op een heel gemanniereerde manier. Eigenaardige, doelgerichte manier van bewegen.
Agitatie
Echolalie = echooen van beweging of spraak van onderzoeker , kopieëren wat onderzoeker doet. Soms niet volledige gedrag, maar initieren van gedrag.
Mutism
Posturing = vreemde pose aanhouden, in vreemde positie staan
Stereotypie = motorische stereotypieën, repetitieve eigenaardige of stijve beweging die doelloos lijken
grimassen
wat is de lifetime prevalentie voor depressie?
20%
elke keer recidief > opnieuw depressie verhoogd kans met 16% opnieuw te krijgen
wat is de gemiddelde beginleeftijd unipolaire depressie?
30 jaar
welke persoonlijkheden verhogen kans op depressie?
hoog neuroticisme: • emotionele instabiliteit - laag zelfvertrouwen, sociale angst, slechte controle over impulsen, prikkelbaarheid
• hoog consciëntieus :
‘lat hoog leggen
welke neurotransmitter heeft invloed op depressie?
CASPI Studie serotonine pomp genen - 5HTT : verband genetische kwetsbaarheid depressie en de impact van trauma
Specifieke genen onderzocht die verantwoordelijk zijn voor serotonine pompen.
Neurotransmitter wordt in synaps tussen 2 neuronen teruggepompt door een pomp.
Mensen die minstens 1 kort allel hebben > meer angstig reageren, hoger scoren op neuroticisme schaal en minder hebben van serotonine pomp.
invloed cortisol bij depressie?
Bij chronische stress: cortisol wordt niet teruggetrokken, balans hypothalamus > hypofyse > bijnierschors as raakt gestoord
Ook bij early life stress
