Lyf 6

Question 1

Hverjir eru algengusu eiturvaldarnir

Answer 1

Áfengi og lyf

Question 2

Meðferð eitrana (4)

Answer 2

1. Lífsbjörg,
2. Greining,
3. Hindra framgang eitrunar,
4. Draga úr eitrunareinkennum.

Question 3

Dæmi um lyf til þess að breyta dreyfignu í eiturn? (1)

Answer 3

Gefa hýdroxýclobalamíns vegna cýaníðeitrunnar.

Question 4

Dæmi um lyf sem breyta umbrotum í eiturn? (3)

Answer 4

1. Etanól gefið v. metanóleitranna.
2. Acetýlcysteín gefið v. perasetamóleirun.
3. Tíósúlfat gefið v. Cýaníðeitrunnar.

Question 5

Lyf sem dregur úr eiturverkunum ópíata

Answer 5

Nalaxone

Question 6

Hversu lágt þarf ph að vera til þess að sýrur séu orðnar hættulegar að fá þær á okkur?

Answer 6

Ef ph er minna en 2.

En er samt ætandi undir 12, bara minna (ýmsar sápur við þrif)

Question 7

Geislameðferð

Answer 7

Í geislameðferð drepa geislanir DNA í helstu frumum þegar þær eru að skipa sér.

(hætta á því að geislarnir og krabbameinslyf geti valdið krabbameini einir og sér)

Question 8

Hvaða krabbamein er hægt að lækna með lyfjum einum og sér?

Answer 8

Blóð og eitlakrabbamein.

annars þurfa hin alltaf skurðaðgerð

Question 9

Hversvegna valda krabbameinslyf svona mikilli ógleði?

Answer 9

Því þau valda mikilli skemmd á magaslímhúðinni og þar eru alskonnar frumur sem senda boð um ógleiðina.

Question 10

Hvernig komast krabbameinslyf yfir BBB?

Answer 10

Sprautað í mænuvökvann.

Question 11

Hvernig eru hromónnalyf notuð í krabbameinsmeðferð?

Answer 11

• Gefið andhormón karl- og kvenhormóna.

- T.d. í bjótakrabbameini er gefin lyf sem blokka estrogen.

Question 12

Hvernig eru ónæmislyf notuð í krabbameinsmeðferð?

Answer 12

Þau örva ónæmiskerfið þannig hvít blóðkorn ráðist á krabbameinsfrumur.

Question 13

Hvernig virka markmiðuð lyf í krabbameinsmeðferð?

Answer 13

-Þau hemja sérhæft vaxtarþætti, æðanýmyndun eða aðra þætti sem einkennir krabbaeminsfrumuna.

Question 14

Hvernig virka hefðbundin krabbamienslyf?

Answer 14

-Ráðast á frumuskiptingu eða efnaskipti sem eru mikilvæg fyrir frumuskiptinguna t.d. niturbasann.

Question 15

Helstu aukavernanir krabbameinslyfja? (8)

Answer 15

1. Beinmergsbæling (hvítblk, ruaðblk og blóðflögur)
2. Hárlos,
3. Skemmdir í slímhúð maga,
4. Minnkuð sáragræðsla,
5. Dregur úr vexti barna,
6. Getur valdið ófrjósemi,
7. Fósturskemmdir,
8. Nautropenia (of lítið af nautrophilum)

(lungnaskaði, taugaskaði, niðurgangur, nýrnabilun, hjartaskaði, vöðvaverkir, blöðrubólga)

Question 16

Alkýlegandi lyf - cýklófpsfamíð (3)

Answer 16

1. vrikjast í lifur með P450.
2. Bindst við G hópa, þegar fruman ætlar síðan að fjölga sér getur hún það ekki því það er búið að binda öll G-in saman eins og töng á DNA.
3. Sérstök aukaverkun er blæðandi blöðrubólga. (þarf að vökva sjúkl. vel)

Question 17

Dæmi um fólat antagónista

Answer 17

Methotrexate (lyf sem hindra B vítamín)

Question 18

Dæmi um Pyruimidín analóga

Answer 18

• Flúótóuracíl (notað við krabbam í ristli, brjóstum ofl.)

- Cýtabín (undirstaðan meðferðar við bráðu kornahvítblæði)

Question 19

Dæmi um Mítósuhemla - Plöntu afleiður (2)

Answer 19

• Vinka alkaloíðar (virka í mítósunni, bindast við túbúlin og hindra fjölliður í microtúbuli og því spindlamyndun)
• Taxól lyf (virka á mítósu með því að frysta microtubuli, mjög virk og hafa breytt horfum bjróstak, og eggjastokkak)

Question 20

Dæmi um Antracklín hemil (1)

Answer 20

Lyfið Doxórúbisín (adriamycin)

kemur í veg fyrir mydnun DNA og RNA. hefur einnig hamlandi áhrif á ensímið topisomerasa II sem hvetur fjölda frumna