Lyf 3

Question 1

Dæmi um notkun Estrógens sem lyf (4)

Answer 1

1. Getnaðarvörn,
2. Uppbótarmeðferð, (v. tíðahvarfa)
3. Til varnar beinþynningu,
4. Staðbudnið meðferð í leggöng.

Question 2

Aukaverkanir estrógena (6)

Answer 2

1. Bjúgur,
2. Blóðsegamyndun í bláæðum,
3. Eymsli í brjóstum,
4. Ógleði og uppköst,
5. Blæðingar,
6. Hækkaður blþr.

Question 3

Dæmi um notkum perógesterón sem lyf (3)

Answer 3

• Getnaðarvörn (samsett eða eitt og sér)
• Uppbótarmeðferð (v. tíðarhvarfa)
• Við legslímflakki

Question 4

Hvernskonnar lyf er Metroxyprógesterón og hverjar geta verið aukaverkanir?

Answer 4

• Er prógesterón lyf sem hefur ekki androgen eða estogen virkni.
• Er notað við leslímflakki eða sem getnaðarvörn,
• Lyfjaheiti : DepoProvera (í vöðva)

Aukaveranir:
-Bólur, bjúgur eða þyngaraukning.

Question 5

Hvaða virkni hefur progesteron í samsettum getnaðarvarnalyfjum? (2)

Answer 5

• Bælir tíðarhing með áhrifum á hypothalmus og heiladingul-LH.
• Áhrif á legslímhúð.

Question 6

Hvaða virkni hefur estrógen í samsettum getnaðarvarnarlyfjum? (3)

Answer 6

• Fjölgar progesteron viðtækjum og eykur næmni fyrir prógesterón.
• Hefur áhrif á legslímhúð.
• Áhrif á negative feedback-FSH.

Question 7

Hvað er eðlilegt að FEV og FEV1 sé í spriometry mælingu?

Answer 7

Ætti bæði að vera mera en 80%

Question 8

Hvaða bólgufrumur eru í COPD og astma og hverjar svara lyfjameðferð vel og hverjar illa?

Answer 8

COPD = macrophagar, nautrophilar, cytotoxic CD8+,

Astmi = Mastfrumur, eosionphilar, CD4+ hjálparfr.

-Eosinophilar svara lyfjameðferð vel en nautrophilar illa.

Question 9

Hvernig virka B-adrenvirk lyf á berkjunar?

Dæmi um B-adrenvirk lyf (2)

Answer 9

-Slá á einkenni astma ekki bólgusvörun.
-Valda slökun í sléttum vöðvum í berkjuveggjum sem eru af B-2 gerð.
D: Ventolin og bricanyl turbuhaler.

Question 10

Hvaða tegundir lyfja eru notuð við COPD? (3)

Answer 10

1. Andkolinvirk lyf
2. Betaadrenvirk lyf,
3. Innúðarsterar.

Question 11

Hvaða borðefni losa taugar parasympatíska og sympatíska kerfisinns?

Answer 11

Parasympatískar = ACH. (acetilcolin)

Sympatískar = NA (noradrenalín
*Nema nýrahettur og svitakritlar þeir losa ACH)

Question 12

Hvað er stærsti lyfjaflokkurinn sem virkar í gegnum Adrenerga kerfið?

Answer 12

B-blokkerar

Question 13

Hvar eru A1, A2, B1 og B2 viðtakar staðsettir?

Answer 13

A1 og A2 = æðar, lithimna og fl.
B1 = Bara í hjartanu.
B2 = æðar, lungu, leg og fl.

Question 14

Hver er munurinn á virkni Salbútamóls og adrenalíns?

Answer 14

Salbútamól = Virkar bara á B2.
Adrenalín = virkar á B1 og B2.

(*Ástæðan fyrir því að salbútaból er svona vinsælt sem astmalyf það virkar bara á lungun en ekki hjartað líka)

Question 15

Munurinn á Alfa og Beta verkun

Answer 15

Alfa = dregur saman æðar og þar að leiðandi hækkar blþ.

Beta = víkkar lungnapípur. Dregur úr bjúg og örvar hjartað.

Question 16

Hvernig er skammtastærð adrenalíns í vöðva, æð eða hjarta?

Answer 16

Vöðva = 1,0 mg,
Æð eða hjarta= 0,1 mg,

(heppilegast að gefa í vöðva nema ef einstaklingurinn er með æðalegg, þá æð)

Question 17

Dæmi um virkni B1 og B2 lyfja..

Answer 17

Beta 1 = hjartabilun, hjartalost.

Beta 2 = hjartabilun, blóðrásartruflanir og slökun legs.

Question 18

Notagildi Alfa-blokkara.. (2)

Answer 18

• Gegn háþrýsting (alfa 1 veldur víkkun á blá og slagæðum)

- Við hjartabilun (alfa1)

Question 19

3 aðalverkanir beta-blokkara

Answer 19

1. minnkuð hjartsláttartíðni og samdráttur hjartans, leiðir til minni CO.
2. Minnkuð súrefnisþörf í hjartavöðva (vegna minnkaðs samdráttarkrafts og lægri hr)
3. Lækkun á blþr. (talið vera vegna minnkaðra losun reníns og minnkaðs CO)

Question 20

í hvaða tilvikum þarf að gæta varúðar við gjöf á B-blokkurum? (3)

Answer 20

1. Astmi getur vesnað (b-blokkarar geta valdið þrengingu á lungnapíplum)
2. sykursýki getur vesnað (ekki frábending en getur leytt til breyttrar skömmtunar á sykursýkislyfjum)
3. AV-blokk getur vesnað (adrenvirk áhrif þýða aukin leiðni b-blokkarar draga út þeirri verkun)

(*Ekki mælt með því að hætta notkun b-blokkara skyndilega, getur komið bakslag á sjúkdómseink.)

Question 21

Hverskonnar lyf er karbókólín og við hverju er það gefið?

Answer 21

• Það er kólínvirkt lyf og er gefið við þarmalömun eða blöðrulömun.
• Er gefið í töfluformi eða í vöðva, má alls ekki gefa í æð! þar sem það hefur kröftug áhrif á hjartað og getur valdið hjartastoppi!