Luisteren als basishouding van de hulpverlener Flashcards
1
Q
Voorwaarden tot luisteren die aan het eigenlijke gesprek voorafgaan
A
- Externe voorwaarden: creëer context die mogelijk maakt voor cliënt te spreken/spelen en die aandachtig luisteren/observeren voor hulpverlener faciliteert (ruim, beschikbaar, rustig, ongestoord, vertrouwelijk)
- Interne voorwaarden: persoonlijke ingesteldheid
- ->Hoofd leegmaken, persoonlijke bekommernissen opzij zetten
- ->Nota’s vorige gesprek doornemen, niet laten afleiden en openstellen voor verhaal ander
2
Q
Non-verbale uitingen van aandachtige ingesteldheid
A
- Oogcontact
- Gelaatsexpressies
- Paralingale aspecten: stemgebruik, spreeksnelheid, vocale aanmoedigingen, stiltes, aansluiten bij taalgebruik
- Lichaamshouding en -bewegingen
- Gebruik van ruimte: stoelen voor afgestemde afstand
3
Q
Zone of proximal distance
A
Taal mag abstractieniveau van kind net een beetje overschrijden
4
Q
Elementen van een goede luisterhouding
A
- Richten op ritme cliënt
- Persoon laten uitspreken
- Pas taalgebruik aan
- Meta-communicatie
5
Q
Specifieke vaardigheden bij luisteren
A
- Aandacht richten op cliënt en eigen reacties tav cliënt
- Verwerken van manifeste en latente communicatie: incongruentes verbaal - non-verbaal
- Herkennen patronen en terugkerende thema’s
- Aandacht voor gebeurde en betekenis/affectieve kleur ervan
- Sensitiviteit voor metaforen en symbolen
6
Q
Luisteren binnen werkrelatie
A
- Neutrale of sobere relatie: afstemmen eigen inbreng, afwisselen in deelnemen en vanop afstand kijken, inbreng cliënt op voorgrond
- Warme ontvankelijkheid: betrokken aanwezigheid en interesse, aandacht, aanvaardend
- Gedoseerde relatie: afstand vs nabijheid, leiding geven vs volgen, negativiteit toelaten vs relatie goed houden
7
Q
Blokkades in luisteren
A
- Inadequaat luisteren: teveel bezig met eigen
- Beoordelend luisteren: teveel bezig met inschatten
- Selectief luisteren: neigen te horen wat we willen horen
- Op feiten gericht luisteren: enkel manifeste inhoud, latente non-verbale, emotionele of persoonlijke bekekenis missen
- Rehearsing-while-listening: antwoorden bedenken tijdens luisteren
- Te dichtbij of teveel afstand behouden
8
Q
Niveau’s van aanwezigheid
A
- Niveau van aandachtig zijn (rationele/denken)
- Niveau van emotionele beschikbaarheid (affectieve/ervaren)
- Niveau van empathie (persoon/mens-zijn)
