Lecture 3 Basis persoonlijkheidskenmerken

Question 1

Hoe kunnen we verschillen tussen mensen begrijpen en systematiseren

Answer 1

Lexicale benadering en gedragsgebasseerde modellen

Question 2

Lexicale benadering

Answer 2

Alle bijvoeglijke naamwoorden uit een woordenboek pakken. Dan deze inkorten/groeperen en daaruit is Catell’s 16 persoonlijkheidskenmerken gekomen.
Probleem: Niet alle talen hebben zelfde woorden, niet repliceerbaar, maar wel ecologische validiteit.

Question 3

Gedragsgebaseerde modellen

Answer 3

PEN (psychopathie, extraversie en neurotisicme) model, ook niet repliceerbaar.

Question 4

Het vijf-factoren model

Answer 4

BIG 5 (ocean): cross-cultureel, cross-situationeel en longitudinaal consistent. Zijn goede voorspellers van gedrag en belangrijke uitkomsten (positief en negatief).

Question 5

Links van BIG5 met antisociaal gedrag en agressie

Answer 5

Duidelijke link antisociaal gedrag en agressie met Altruïsme en (mindere mate) Neurotisicme en Consciëntieusheid

Question 6

Link BIG5 met motivatie van agressie

Answer 6

Warmbloedige agressie (reactief): hoge neurotisicme en lage altruïsme
Koudbloedige agressie (proactief): lage neurotisicme en lage altruïsme

Question 7

Categorische benadering van persoonlijkheidsstoornissen

Answer 7

DSM IV en DSM 5 (sectie II): cluster A,B,C. Gezien als anders dan een klinische stoornis. Ja-of-nee beslissing (kwalitatief): starre patronen, start in adolescentie of vroege volwassenheid, blijvende stress/beperkingen, egosyntoon, problemen interpersoonlijke relaties.

Question 8

Persoonlijkheidsstoornis DSM 5 sectie III

Answer 8

• Onderscheid klinische en persoonlijkheidsstoornissen (en clusters) vedwenen. Histronisch, schizoïde, paranoïde en afhankelijk laten vallen.
• Dimensionele benadering, kwantitatief onderscheid. Nieuwe criteria erbij: A Beperkingen in functioneren zelf en interpersoonlijk en B meerdere pathologische persoonlijkheidstrekken.

Question 9

Criteria A DSM 5 sectie III

Answer 9

Level of personality functioning scale:
Zelf-functioneren: identiteit en zelf-directief gedrag
Interpersoonlijk functioneren: empathie en intimiteit

Question 10

Criterium B DSM sectie III

Answer 10

5 domeinen: Negatief affect (neuroticisme), afstandelijkheid (extraversie), antagonisme (altruïsme), disinhibitie (conscientieusheid) en psychoticisme (openheid voor ervaringen)

Question 11

Negatief affect

Answer 11

Hoge neuroticisme: emotionele labiliteit, angst, onderdanigheid, vijandigheid en volharding.

Question 12

Afstandelijkheid

Answer 12

Lage extraversie: Terug-getrokkenheid, depressiviteit, anhedonie, vermiding initimiteit, beperkt affect en achterdocht

Question 13

Antagonisme

Answer 13

Lage altruïsme: Manipulatie, bedrog, grandiositeit, aandacht zoeken en kilheid.

Question 14

Disinhibitie

Answer 14

Lage conscientieusheid: onverantwoordelijkheid, impulsitviteit, afleidbaarheid, risico’s nemen, lage perfectionisme.

Question 15

Psychoticisme

Answer 15

Hoge openheid: Ongewone overtuigingen en ervaringen, excentriciteit en cognitieve en percepruele disregulatie.

Question 16

Link persoonlijkheidstrekken en Narcistische, antisociale persoonlijkheids

Answer 16

Scoren allemaal laag op Altruïsme facetten, maar verschillen consciëntieusheid meer gelinkt aan psychopatie en ASPS dan aan NPS.