Lecture 2 Ethische kwestie

Question 1

Wat zijn ethische dilemma’s?

Answer 1

Situaties met complexe menselijke interacties die een conflict van waardes bevatten. Er zijn meerdere mogelijke opties om te handelen waarvan geen enkele optimaal is. Ze kunnen worden opgelost op basis van individuele waardes of maatschappelijke normen.

Question 2

Deontologische ethiek

Answer 2

Een actie is moreel goed of fout doordat een bepaald aspect van de actie goed of fout is, ongeacht het gevolg.

Question 3

Teologische ethiek (utilitarisch/consequentialistisch)

Answer 3

Het gevolg van de actie is het belangrijkste –> de exacte waarde van wat de actie tot stand brengt.

Question 4

Voorbeelden ethische kwestie in de forensische psychologie

Answer 4

Risico-evaluatie: conflict tussen verbale informatie (dader heeft spijt) vs. actuariële analyse (hoog/laag risico uit test).
Vertrouwelijkheid vs. preventie van schade: iemand die zelfmoord neigingen heeft wel of niet ingrijpen en vertellen aan bijv dokter.

Question 5

4 principes gezondheidszorg ethiek

Answer 5

Weldadigheid, niet-schadelijkheid, autonomie en gerechtigheid

Question 6

Weldadigheid

Answer 6

Doe wat het beste is voor de patiënt, afhankelijk van de patiënt.

Question 7

Niet-schadelijkheid

Answer 7

Is de patiënt schadelijk voor zichzelf of anderen.

Question 8

Autonomie

Answer 8

Recht op eigen keuzes maken en om controle te hebben over eigen lichaam.

Question 9

Gerechtigheid

Answer 9

Eerlijkheid in medische beslissingen, geen vooroordelen hebben en hulp bieden aan mensen die het nodig hebben.

Question 10

Problemen met de 4 principes

Answer 10

Autonomie vs. weldadigheid moeilijk: keuzes van patiënten met mentale ziekte zijn vaak niet in eigen beste interesse. Vaak weldadigheid boven respect: bv. verplichte opname.

Question 11

Situatie in Nederland onvrijwillige opnamen

Answer 11

Inbewaringstelling: opname max 3 dagen bij bv zelfmoordpogingen, beslist de burgemeester.
Rechtelijke machtiging: door rechter bij delict.
Zelfbindingsregeling: zelf ondertekenen om opgenomen te worden bij bv psychose.

Question 12

The human rights act of 1998

Answer 12

Beschermt rechten van mensen in europa, is heel breed bijvoorbeeld verboden marteling en niet te lang in isolatie cel, recht op vrijheid en om niet gediscrimineerd te worden.

Question 13

Wanneer mogen psychologen in NL vertrouwelijkheid verbreken?

Answer 13

Als er sprake is van acuur gevaar moet de psycholoog de politie op de hoogte stellen. Maar ze moeten wel elke inspanning hebben gemaakt om toestemming te verkrijgen.

Question 14

Risico integriteit van beoordeling

Answer 14

1. Moeilijk bij aandacht media waar al een mening gevormd is door iedereen.
2. Bij sexueel misbruik kinderen is gevoeliger.
3. Vooroordelen en stereotypes tegen bepaald groepen

Question 15

De Breivik case (voorbeeld)

Answer 15

Norweegse terrorist en massamoordenaar. Eerste psychiatrische beoordeling: psychotisch, grandioos waanideeën dus psychiatrische behandeling ipv straf –> tweede beoordeling niet psychotisch tijdens daden dus wel gevangenis.

Question 16

Insanity defense (ontoerekeningsvatbaarheid)

Answer 16

De aangeklaagde die een misdaad heeft gepleegd wordt hiervan vrijgesproken vanwege de aanwezigheid van een mentale ziekte gedurende de tijd van de daad.

Question 17

Actus Reus + Mens Rea

Answer 17

Actus reus: criminele daad en mens rea: schuldige geest
= Iemand kan alleen aansprakelijk zijn als beide zijn bewezen met een redelijke mate van zekerheid

Question 18

Affirmative verdediging

Answer 18

Aangeklaagde erkent Actus Reus (criminele daad), maar voert redenen aan tegen toerekeningsvatbaarheid.

Question 19

Historische testen van krankzinnigheid

Answer 19

Wilde beest-test, Krankzinnige waanideeën en test om capaciteit te testen om goed en fout te onderscheiden.

Question 20

Wilde beest-test

Answer 20

In de middeleeuwen stelde de Britse legale systeem dat krankzinnigheid iemand ontoerekingsvatbaar maakt “if the defense doth not know what he is doing, no more than a wild beast”
DUS ALS JE NIET WEET WAT JE DOET, NIET MEER DAN EEN WILD BEEST.

Question 21

Krankzinnige waanideeën

Answer 21

In sommige gevallen werden mensen ontoerekingsvatbaar gesteld als ze in krankzinnife dingen geloofde, zoals dat je zus een heks was.

Question 22

Test om capaciteiten te testen om goed en fout te onderscheiden

Answer 22

Als de dader tijdens de daad niet wist wat goed of fout was dan is het geen criminele daad (dus dan mag je iemand vermoorden (creazy))

Question 23

Moderne tests van krankzinnigheid

Answer 23

M’Naghten regel, Model Penal Code test, Psychose als criterium en Nederlands open criterium.

Question 24

M’Naghten regel (1843)

Answer 24

Mentale ziekte + onvermogen om aard van de daad te begrijpen OF wist niet dat het fout was
Standaard is Engeland, Wales en meerdere US-staten
Kritiek: focus op kennis i.p.v. controle over gedrag

Question 25

Model Penal Code

Answer 25

Mentale ziekte + onvermogen om ontrechtmatigheid van de daad te begrijpen OF onvermogen om eigen gedrag te laten corresponderen met de vereisten van de wet. DUS zelfde als M’Naghten + geen controle
Gebruikt in aantal US-staten, soortgelijke in Duitsland, Italië en China

Question 26

Psychose als criterium

Answer 26

Alleen ontoerekingsvatbaar als de dader tijdens te daad een psychose had. Kritiek: neemt geen andere mentale ziekte in acht. In Noorwegen (Breivik case)

Question 27

Open criterium In Nederland

Answer 27

Geen specifieke criterium, maar psychiaters en psychologen vormen oordeel en leggen dit voor aan de rechter.
Er zijn 3 niveaus.

Question 28

3 niveaus open criterium in Nederland

Answer 28

1. Toerekeningsvatbaarheid
2. Verminderd toerekeningsvatbaarheid
3. Krankzinnig / compleet ontoerekeningsvatbaar

Question 29

Problemen met de betrouwbaarheid van insanity beoordelingen

Answer 29

1. Beoordeling van een mentale staat in het verleden: Mentale staat kan veranderd zijn, middelengebruik tijdens daad en problemen herinnering.
2. Faking good of faking bad

Question 30

Neurowetenschap en insanity beoordeling

Answer 30

Hersenafwijkingen op scans kunnen ondersteunend zijn maar relevantie van de afwijking voor de misdaad moeten worden vastgesteld (neuropsychologische evaluatie nodig).