Kafli 8 - Taugakerfið Flashcards
Central nervous system
Miðtaugakerfið
Heili og mæna
Þau eru hluti af skynkepju miðtaugakerfis en geta ekki framkvæmt, þurfa til þess úttaugakerfið
Peripheral nervous system
Úttaugakerfið
Taugar sem koma frá mænu og heila
Neuron
Taugungur, taugafruma, frumuhluti taugakerfis
Nerve
Taug, knippi af taugafrumum í úttaugakerfinu
Synapse
Taugamót, tenging milli 2ja taugafruma eða taugafrumu og líffærisins sem hún hefur áhrif á þar sem taugaboð fara á milli
Ganglion
Taugahnoða, samsafn af taugafrumum utan miðtaugakerfis
Afferent nerve
Aðfærandi taug/skyntaug
Flytur upplýsingar frá líkamanum að heila (eða mænu)
Flytja skynupplýsingar eins og bragð, verk og stöðu- og hreyfiskyn
Upplýsingarnar fara upp í miðtaugakerfið þar sem boðin eru greind, svöruð, tengd við aðrar upplýsingar og geymd í minninu
Efferent nerve
Fráfærandi taug/hreyfitaug
Flytur upplýsingar frá heila (eða mænu) til lipkamans
Flytja upplýsingar til væöðva til að virkja þá, oft sem svar við boðum frá skyntaugunum
Ein taugafruma getur haft áhrif á hundruði vöðvaþráða
Frumuhimna taugungs
Hefur ójafna dreifingu jóna og hlaðna einda sitthvoru megin við frumuna
Utan er jákvæð en innan neikvæð hleðsla
Mismunurinn kallast resting potential (mV)
Umskautun frumuhimnunnar veldur action potential
Víxluð hleðsla himnunnar svo sodium hlið opnast þar til potassium hlið opnast og resting potential kemst aftur á
Neurotransmitters
Flytja boð yfir taugamót, opna eða loka jónagöng á frumuhimnu seinni frumunnar og breyta þannig hleðslu hennar
Litlar sameindir, stundum hormón, (endorfín)
Ójafnvægi neurotransmitters: Parkinson, Huntingtonchorea, Alzheimer
Taugakerfið
Virkjar, stýrir og samhæfir alla virkni líkamans
Veldur því að vöðvar dragast saman, örvar kirtla að seyta vökva og stjórnar mörgum öðrum kerfum líkamans eins og t.d. æðakerfinu auk þess sem það skynjar verk og snertingu
Skiptist í miðtaugakerfi og úttaugakerfi
