Kafli 10 - Vessaæðakerfið

Question 1

Vessarásir

Answer 1

Minni vessaæðar sem innihalda vessa renna saman í stærri vessaæðarás sem tæmist síðan inn í bláæðakerfið á brjóstvæðinu
Á hægri hli höfuðs og háls fara inn í hægri jugular trunk og sameinast vessaæðum frá hægri hendi og brjósti til að mynda lymphatic duct sem ver inn í blóðæðakefið á mótum hægri sublcavian og hægri internal jugular bláæðar
Á vinstri hlið höfuðs og háls fara inn vinstri jugulartrunk og síðan thoraic duct sem síðan sameinast bláæðakerfi á mótum vinstri subclavian og vinstri internal jugular bláæðar (thoraic duct er miklu stærri en hægri lymphatic duct því hún tæmir vessa úr öllum neðri helming líkamans)

Question 2

Eitlastækkun

Answer 2

Eitlar geta stækkað á einum stað þegar vandamál eins og meiðsli, sýking eða krabbamein myndast í eða nálægt eitli
Eitlar á hálsi, undir kjálka eða bakvið eyrun bólgna oft við kvef eða hálsbólgu
Eitill getur bókgnað við meiðsli eins og skurðsár nálægt kortli eða við krabbamein eða sýkingu í munni, höfði eða hálsi
Stærri eitill = störri og fleiri eitilfrumur = betri ónæmisviðbrögð

Question 3

Superficial eitlar höfuðs

Answer 3

Liggja nálægt yfirborði og skiptast í 5 hópa
Occipital, retroauricular, anterior auricular, superficial parotid og facial
Drainast í deep cervical nodes

Question 4

Occipital eitlar

Answer 4

Superficial eitlar höfuðs
Drainast í deep cervical nodes
Staðsettir á aftari hluta höfuðsins á occipital svæðinu og safnar vökva frá því svæði, 1-3 talsins

Question 5

Retroauricular eitlar

Answer 5

Superficial eitlar höfuðs
Drainast í deep cervical nodes
Mastoid glands/posterior auricular nodes
Staðsettir aftan við hvert eyra þar sem SCM vöðvinn festist á mastoid processinn, 1-3 talsins
Safna vökva frá ytra eyra, tárakirtlinum og aðliggjandi svæði á höfðinu og andlitinu

Question 6

Anterior auricular nodes

Answer 6

Superficial eitlar höfuðs
Drainast í deep cervical nodes
Framan við hvert eyra, 1-3 talsins
Safna vökva frá ytra eyra, tárakirtlinum og aðliggjandi svæði á höfðinu og andlitinu

Question 7

Superficial parotid eitlar

Answer 7

Superficial eitlar höfuðs
Drainast í deep cervical nodes
Liggur við yfirborð parotid kirtilsins, allt að 10 talsins
Safna vökva frá ytra eyra, tárakirtlinum og aðliggjandi svæði á höfðinu og andlitinu

Question 8

Facial eitlar

Answer 8

Superficial eitlar höfuðs
Drainast í deep cervical nodes
Allt að 12 talsins, staðsettir meðfram facial bláæðinni, skiptast í malar (infraorbital), nasolabial (nálægt nefi), buccal (við munnvik og buccinator vöðva) og mandibular (yfir mandibular svæði og framan við masseter)
Tæma nærliggjandi húð og slímhúð

Question 9

Deep eitlar höfuðs og háls

Answer 9

Liggja djúpt, ekki hægt að hreyfa
Deep parotid og retropharyngeal eitlar
Drainast í deep cervical nodes

Question 10

Deep parotid eitlar

Answer 10

Deep eitlar höfuðs
Allt að 10 talsins ásamt superficial parotid eitlum, liggja djúpt í parotid munnvatnskirtlinum, safna vökva frá miðeyra, hlust og parotid munnvatnskirtlinum

Question 11

Retropharyngeal eitlar

Answer 11

Deep eitlar höfuðs
Allt að 3 talsins, staðsettur nálægt deep parotid eitlunum í hæð við atlas, safna vökva frá kokinu, gómnum, paranasal sinusum og nefholi

Question 12

Hálseitlar

Answer 12

Ýmist deep eða superficial, safna vökva frá hægri eða vinstri hlið nema midline submental nodes sem safna beggja vegna

Question 13

Yfirborðslægir hálseitlar

Answer 13

4 hópar submental, submandibular, external jugular og anterior jugular eitlar

Question 14

Submental hálseitlar

Answer 14

Yfirborðslægir hálseitlar
2-3, fyrir neðan hökuna í submental fascial svæði u
Einnig yfirborðslægir vimylohyoid vöðvann
Safna vökva frá höku, neðri vör, munnbotn, apex tungu, neðri góms framtennur og aðliggjandi vefi
Tæmist í submandibular eitla eða beint í deep cervical eitla

Question 15

Submandibular hálseitlar

Answer 15

Yfirborðslægir hálseitlar
3-6, fyrir neðan brún ramus neðri kjálkans
Yfirborðslægir við submandibular munnvatnskirtilinn
Safnar vökva frá kinnum, efri vör, fremri hluta harða góma og tönnum á svæðinu nema endajaxl í efri góm og framtennur í neðri góm
Tæmist í deep cervical eitla

Question 16

External jugular hálseitlar

Answer 16

Yfirborðslægir hálseitlar
Á sitt hvorri hli á háls meðfeam external jugular bláæðinni yfirborðslægt við SCM vöðvann
Getur verið secondar eitill fyrir occipital, retroauricular, amterior auricular og superficial parotid eitla
Tæmist inn í deep cervical eitla

Question 17

Anterior jugular hálseitlar

Answer 17

Yfirborðslægir hálseitlar
Staðsettir á hvorri hli hálsins meðfram anterior jugular vein og framan við larynx, trachea og SCM
Safnar vökva frá infrahyoid svæði hálsins
Tæmast inn í deep cervical eitlana

Question 18

Djúpliggjandi eitlar háls

Answer 18

Staðsettir meðfram internal jugular vein á hvorri hli hálsins undir SCM vöðvanum, ná frá botni höfuðkúpunnar niður að enda hálsins, liggja hjá kokinu, vélindanu og barkanum
Skiptast í superior og inferior eftir afstöðu til svæðis þar sem omohyoid vöðvinn krossar yfir internal jugular vein

Question 19

Superior deep cervical eitlar

Answer 19

Liggja djúpt indir SCM vöðvanum ofan við þar sem omohyoid krossar yfir internal jugular vein
Safna vökva frá aftari hluta nefholsins, aftari hluta harða gómsins, base tungunnar, endajaxl í eg. og tengda vefi, vélinda, barka og skjaldkirtli
Getur verið secondary eitill fyrir alla aðra eitla höfuðs og háls nema inferior deep cervical eitla
Tæmist beint inn í jugular trunk eða inferior deep cervical eitla

Question 20

Jugular digastric eitill

Answer 20

Superior deep cervical eitill

Inferior við posterior belly digastric vöðvans, hægt að þreifa þegar palatine kirtlar sýkjast

Question 21

Inferior deep cervical eitlar

Answer 21

Framhald af superior eitlunum staðsett djúpt undir SCM vöðva fyrir neðan þar sem omohyoid krossar internal jugular vein og ná niður að supraclavicular fosaa ofan við viðbeinið
Safna vökva frá aftari hluta höfuðleðursins og hálsins, hluta handleggs og superficial pectoral region
Tæmist beint inn í jugular trunk
Oft secondary eitlar fyrir superior

Question 22

Jugulo-omohyoid eitill

Answer 22

Inferior deep cervical eitill

Á mótum omohyoid vöðvans og internal jugular vein, safnar vökva frá tungu, submental svæði og tengdum vefjum

Question 23

Accessory og supraclavicular eitlar

Answer 23

Ásamt deep cervicular eitlunum eru þeir neðst í hálsinum

Question 24

Accessory eitlar

Answer 24

2-6, liggja með XI. heilatauginni eða accessory nerve
Safna vökva frá höfuðleðrinu og hálssvæðinu
Fara inn í supraclavicular eitlana

Question 25

Supraclavicular eitlar

Answer 25

1-10, staðsettir meðfram viðbeininu
Safna vökva frá lateral cervical triangle
Tæmist inn í jugular trunk beint eða inn í hægri lymphatic duct eða thoracic duct

Question 26

Hálskirtlar

Answer 26

Massi af eitlavef sem eru staðsettir í munnholinu og kokinu ekki meðfram vessaæðum ólíkt eitlum
Allir hálskirtlar skila vökva inn í superior deep cervical eitla
Palatine, lingual, pharyngela og tubal tonsils

Question 27

Palatine tonsils

Answer 27

Hálskirtill

2 rúnnaðir massar mismunandi að stærð í munnholi á milli anterior og posterior faucial pillars

Question 28

Lingual tonsils

Answer 28

Hálskirtill

Óljóst lag af eitlavef staðsett intraorally á dorsal hlið tungunnar

Question 29

Pharyngeal tonsil

Answer 29

Hálskirtill
Staðsettir á aftari vegg nasopharynx kallaðir adenoids og eru yfirleitt stórir hjá krökkum og oft fjarlægðir vegna krónískar eyrnabólgu eða sýkinga

Question 30

Tubal tonsil

Answer 30

Hálskirtill

Staðsettur í nasopharynx aftan við opið á hlustinni

Question 31

Carcinomas

Answer 31

Algengasta krabbameinið

Á uppruna í vef likamans sem þekur innri og ytri fleti

Question 32

Metastasar

Answer 32

Dreifing á krabbameini frá upphafsstað til annars

Question 33

Primary nodes

Answer 33

Fyrsti dreifingarstaður þegar krabbamein myndar metastasa

Question 34

Tonsils

Answer 34

Eitilvefur í munnholi og koki, innihalda hvít blóðkorn (lymphocytes) líkt og eitlar
Vernda líkamann gegn eitrunum í öndunarvegi og fæðuvegi