I Geneesmiddelenallergie

Question 1

Bij welke overgevoeligheidsreacties moeten geneesmiddel direct worden gestaakt?

Answer 1

1. Anafylaxie
2. Hemolytische anemie/trombopenie
3. Severe adverse skin reactions: Stevens-Johnson syndroom (SJS) en Toxische Epidermale Necrolyse (TEN)

Question 2

Welke medicatie zijn het frequentst de veroorzakers van anafylactische/anafylactoide reacties?

Answer 2

Bètalactamantibiotica, NSAIDs en spierverslappers.

Question 3

Wat zijn risicofactoren voor alle ernstige immunologische overgevoeligheidsreacties?

Answer 3

• Frequente blootstelling
• Immunologische activatie: chronische virale infectie
• Astma/atopie

Question 4

Wat zijn de behandelstappen van een anafylactische/anafylactoide reactie?

Answer 4

1 Stoppen met verdacht geneesmiddel
2 - 0.5 mg adrenaline im
- 2mg tavegyl (clemastine) iv
- 8mg dexamethason iv
- Bij verdenking bronchospasmen 5mg salbutamol vernevelen.

Question 5

Wat zijn de mechanismen van een anafylactische reactie?

Answer 5

Immuungemedieerde activatie van mestcellen.
Meestal IgG gemedieerd.

Hiervoor is sensibilisatie nodig.

Question 6

Hoe snel treden de verschillende typen anafylactische reacties op?

Answer 6

• 1e blootstelling: 7-21 dagen
• 2e blootstelling:
  IgE-gemedieerd (type I): enkele minuten.
  T-lymfocyt gemedieerd (type IV): enkele dagen.

Question 7

Wat zijn de mechanismen van een anafylactoïde reactie?

Answer 7

Niet-immunologisch gemedieerde mestcelactivatie.

Dosisafhankelijk en kunnen optreden bij een eerste toediening.

Question 8

Welke middelen geven het vaakst een anafylactoide reactie?

Answer 8

Opioiden, NSAIDS, acetylsalicylzuur

Opioiden: interactie met mestcelmembraan: histamine

NSAIDs, acetylsalicylzuur: overwicht leukotriënen over prostaglandinen.

Question 9

Wat zijn de verschillende graden van symptomen van anafylaxie?

Answer 9

1. jeuk, exantheem, urticaria
2. • gegeneraliseerd oedeem, GI klachten: nausea, braken, diarree
3. • Stridor, heesheid, dyspneu, dysfagie, drukkend gevoel op borst
4. • Cyanose, hypotensie, collaps, bewustzijnsverlies, incontinentie, ernstige hartritmestoornissen.

Question 10

Wat zijn de frequentste verwekkers van auto-immuun trombocytopenie en hemolytische anemie?

Answer 10

Heparine en bètalactamantibiotica (resp.)

Question 11

Wat zijn de behandelstappen van immuungemedieerde trombocytopenie en hemolytische anemie?

Answer 11

1. Stoppen met verdacht geneesmiddel
2. (Trombocyten) transfusie

Question 12

Wat is het pathofysiologische mechanisme van Heparine geïnduceerde trombopenie (HIT)

Answer 12

Er worden antistoffen gevormd tegen het heparine-plaatjesfactor 4 complex (anti HEP/PF4), waardoor krachtige plaatjesactivatie waardoor:
1. Trombocytopenie
2. Ernstige arteriële of veneuze trombose (paradoxale trombose)

Question 13

Hoe vaak komt een Heparine geïnduceerde trombopenie voor?

Answer 13

<1% van alle heparinegebruikers

Question 14

Bij welke typen heparine komt HIT het meest voor?

Answer 14

Ongefractioneerd heparine

Question 15

Welke maatregelen worden ondernomen om HIT te voorkomen bij heparinegebruik?

Answer 15

Wekelijks trombo’s controleren.

Question 16

Omschrijf HIT-type 1

Answer 16

• Ontstaat 1-4 dagen na start heparine
• Trombo’s <100
• Geen anti-HEP/PF4 antistofcomplexen
• Geen trombose, geen bloedingen.
• Heparine continueren

Question 17

Omschrijf HIT-type 2

Answer 17

• Ontstaat 5-10 dagen na start heparine
• Trombo’s 30-55
• Wel anti-HEP/PF4 complexen
• 30% trombose, zelden bloedingen
  –> Heparine staken

Question 18

Wat is het mechanisme van hemolytische anemie geïnduceerd door penicilline?

Answer 18

Binding IgG antistoffen aan penicillinedeterminanten op erytrocytenmembraan.

Question 19

Wanneer treedt hemolytische anemie op? (tijd)

Answer 19

Ca. 1 week na start betalactamantibiotica

Question 20

Hoe snel herstelt een hemolytische anemie door een betalactamantibioticum?

Answer 20

Enkele dagen na staken medicatie.

Question 21

Welke typen reacties zijn de meest voorkomende reacties op geneesmiddelen?

Answer 21

Huidreacties

Question 22

Welke middelen geven vaak huidreacties?

Answer 22

Penicillinen, cefalosporinen, carbamazepine, allopurinol

Question 23

Welke huiderupties komen veel voor? Welke het meest?

Answer 23

Maculopapuleuze erupties vaakst. Verder exantheem, urticaria, angio-oedeem.

Question 24

Welke middelen geven maculopapuleus exantheem?

Answer 24

Penicillinen, allopurinol, carbamazepinen

Question 25

Wat zijn de kenmerken van urticaria

Answer 25

Licht verheven, jeukende huiderupties, vaak centrale opbleking.

Question 26

Zijn urticaria altijd immuungemedieerd?

Answer 26

Nee

Question 27

Hoe beginnen het Stevens-Johnson syndroom en TEN?

Answer 27

Prodromaal stadium met koorts en malaise

Question 27

Wat is het gevaar van SJS of TEN?

Answer 27

Levensbedreigende aandoeningen. Vroege herkenning is van groot belang.

Question 28

Welke middelen geven het vaakst SJS of TEN?

Answer 28

Verschillende antibiotica, carbamazepine, allopurinol

Question 29

Wat zijn de kenmerkende symptomen van SJS?

Answer 29

• <10% lichaamsoppervlak
• Huid en meerder slijmvlieslokalisaties aangedaan (conjunctivitis, orale mucositis).

Question 30

Wat zijn de kenmerkende symptomen van TEN?

Answer 30

->30% lichaamsopp aangedaan
- Huid laat vaak in grote plakkaten los

Question 31

Hoe worden SJS en TEN behandeld?

Answer 31

1. Staken middel
2. • Pijnbestrijding
     - Infectiebestrijding
     - >30% verwijzing brandwondencentrum