A Pijnmedicatie Flashcards
Welke stoffen prikkelen nociceptoren direct?
histamine, serotonine, bradykinine
Welke stoffen prikkelen de nociceptoren indirect? Hoe?
Prostaglandinen: verhogen de gevoeligheid van nociceptoren.
Beschrijf de WHO-pijnladder in het kort.
- Paracetamol
- NSAIDs
- Zwakwerkend opioïd: tramadol.
- Sterkwerkend opioïd (icm 1 of 2) morfine of fentanylpleister
- Sterkwerkend opioid sc of iv
Wat is de dosering van paracetamol. Hoe lang mag het max gebruikt worden?
3-4dd 500-1000 mg, gedurende max 1 maand.
Wat is de dosering van naproxen?
2dd 250-500mg
Wat is de dosering van ibuprofen?
3-4dd 400-600mg
Wat is de dosering van diclofenac
2-3dd 25-50mg
Wat is de dosering van tramadol? En hoe wordt het opgehoogd?
1-2dd 50mg, zo nodig elke 3-5 dagen verhogen tot max 1-4 dd 100mg
Wat is de dosering van morfine?
Start met 2dd 10-30 mg (>70jaar of <50kg 2dd 10mg).
Wat is de dosering van fentanyl?
Start met 12microg/uur. Pleister wisselen na 72 uur.
Wanneer wordt tramadol meestal overgeslagen?
Bij nociceptieve pijn bij kanker: laat pijn slechts weinig afnemen en veel bijwerkingen (misselijkheid, duizeligheid, obstipatie).
Hoe wordt de maximale dosering morfine bepaald?
Laagst mogelijke effectieve dosering.
Max dosering bepaald door gewicht, leeftijd en eventueel optredende bijwerkingen.
Wanneer wordt een fentanylpleister gegeven?
Bij patiënten met een stabiele opioïdbehoefte met slikstoornissen/braken.
Wat is het nadeel van fentanyl?
Trage inwerktreding.
Wat kan worden gedaan als pijnstilling onvoldoende is of bijwerkingen onacceptabel zijn bij morfinepreparaten?
Opioïdrotatie.
Wat voor werking heeft paracetamol?
Analgetisch, antipyretisch, maar geen anti-inflammatoire werking?
Wat is het werkingsmechanisme van paracetamol?
Nog niet opgehelderd.
Wat is de belangrijkste bijwerking van paracetamol?
Leverbeschadiging
Bij welke dosering treedt leverbeschadiging door paracetamol op?
> 150 mg/kg per dag
Wat zijn risicofactoren voor het ontwikkelen van leverschade bij paracetamolgebruik?
- Pre-existente leverbeschadiging
- Alcoholisme
- Slechte voedingstoestand
Wat is het mechanisme dat ervoor zorgt dat alcoholisme het risico op leverschade door paracetamol verhoogt?
Hierdoor is in de lever het enzy CYP2E1 geïnduceerd, waardoor paracetamol wordt omgezet in de levertoxische metaboliet NAPQI. Normaal wordt NAPQI omgezet door glutathion, maar niet als er te veel NAPQI is.
Wat is het mechanisme dat ervoor zorgt dat pre-existente leverbeschadiging het risico op leverschade door paracetamol verhoogt?
Bij pre-existente leverschade is er verhoogde vorming van hepatotoxische metabolieten.
Wat is het mechanisme dat ervoor zorgt dat een slechte voedingstoestand het risico op leverschade door paracetamol verhoogt?
Bij slechte voedingstoestand is er minder glutathion in de lever aanwezig, waardoor minder conjugatie van NAPQI.
Welk middel is geïndiceerd bij paracetamolintoxicatie?
N-acetylcysteïne
Wat is de maximale dosis van paracetamol bij pre-existente risicofactoren?
2 g per dag.
Wat zijn de werkingen van NSAIDs?
Werken analgetisch, antipyretisch en anti-inflammatoir
Wat is het werkingsmechanisme van NSAIDs?
Zijn prostaglandinesynthetaseremmers: remmen de werking van het COX-enzym, die zorgen voor omzetting van arachidonzuur in prostaglandine H2, waaruit prostaglandinen, prostacyclinen en tromboxanen worden gemaakt.
Wat zijn de functies van het Cox-1 enzym?
Prostaglandinesynthese voor weefselhomeostase: autoregulatie nierperfusie, trombocytenaggregatie en gastroprotectie.