Hormony Flashcards

1
Q

Sermorelina

A

Syntetyczny analog GHRH, używany w diagnostyce niedoboru GHRH (czy przyczyna podwzgórzowa czy przysadkowa), także w niedoborze gH z przyczyn podwzgorzowych oraz w kacheksji w AIDS,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Tesamorelina

A

Zapobieganie lipodystrofii przy podawaniu leków przeciwretrowirusowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Grelina

A

Hormon produkowany w przewodzie pokarmowym powodujący wydzielanie GHRH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Okreotyd, lanreotyd, pazyreotyd

A
Analogi somatostatyny (bardzo krótko działa), Stosowane w leczeniu guzów litych, gruczolakow przysadki i akromegalii w przypadku przeciwwskazań do operacji; rownież nieoperacyjne guzy przewodu pokarmowego (hamuje produkcje np VIP i objawy rakowiaka); oraz krwawienie z żylaków
Przełyku - hamowanie produkcji czynników naczyniorozszerzajacych;
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Okreotyd

A

Działania receptor typu 2 stymulująca, podaje sie go co 8 godzin podskórnie, w formie okreotyd Lar - długo działa bo jest zamknięta w polimerowych mikrosferach,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Lanreotyd

A

Początkowo był podawany raz w tygodniu, obecnie w formie autozelu raz w miesiącu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Pazyreotyd

A

Wieloreceptorowy analog somatostatyny (1,2,3,5), byc moze w akromegalii opornej na leczenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wapreotyd

A

Leczenie żylaków przełyku, dożylnie w Bolusie, pobudza receptoru 2, 5 i mniej 4

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Niepozadane analogów somatostatyny

A

Pokarmowe, nasilenie kamieni żółciowych, hamowanie wydzielania insuliny,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Bromokryptyna

A

Niewybiorczy agonista receptorów dopaminowych stosowany w leczeniu akromegalii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Kabergolina

A

Wybiórczy względem D2 agonista dopaminowych, leczenie akromegalii, skuteczna w guzach przysadki wydzielających PRL lub TSH; niepoz: pokarmowe, zawroty, zaburzenia zastawek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Lizuryd, pergolid, chinagolid, terguryd

A

Mniej skuteczne w akromegalii, zwiększają sygnalizacje dopaminergiczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Pogwisomant

A

Analog GH z inżynierii genetycznej, współzawodniczy z hormonem o miejsce wiązania, codziennie podskórnie, pegylowany - dłużej działa, niepoz: zaburzenia wątroby i miejscowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Somatropina

A

Syntetyczny GH identyczny jak hormon, leczenie niskoroslosci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Somatrem

A

Analog GH; Wydłużony o metionine N końcowa, leczenie niskoroslosci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Mekazermina

A

Syntetyczny IGF-1, stosowana z białkiem wiążącym 3; stosowany w przypadku przeciwciał przeciw GH lub hipoglikemii po GH lub w niskoroslosci niewrażliwe na GH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Metoklopramid

A

Stosowany w przypadku niewystarczającej produkcji PRL, antagonista dopaminowych, niepoz: pokarmowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Bromokryptyna (niewybiorczy); kabergolina i chinagolid (długo działający agonista D2)

A

Leczenie prolactinomy gdy niewskazana operacja; niepoz: pokarmowe, zawroty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Protyrelina

A

Preparat TRH stosowany do diagnozy przyczyn niedoczynnosci tarczycy, (tarczycowa przysadkowa podwzgorzowa), w przyszłości: przeciwdrgawkowe, neuroprotekcyjne, ochrona układu oddechowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Tyreotropina

A

Leczenie raka tarczycy i wola wieloguzkowego razem z jodem radioaktywnym (zwiększa wychwyt),

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Kortykorelina

A

Stosowany diagnostyczne w różnicowaniu nadmiernej produkcji Glikokortykosteroidow (gruczolak przypadki, guz nadnerczy, ektopowe wydzielanie ACTH)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Kortykotropina

A

Rzadko w Niewydolność nadnerczy, parenteralnie, diagnostyka niewydolności nadnerczy, różnicowanie wrodzonego przerostu nadnerczy od hiperandrogenizmu jajnikowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Gonadorelina, buzerelina, gozerelina, leuprorelina, tryptorelina, histerelina, nafarelina

A

Agoniści receptora GnRH, zmniejszają produkcje FSH i LH; leczenie endometriozy, włókniaki
Macicy, przedwczesne dojrzewanie, rak prostaty (podanie długodziałającymi agonistow najpierw zwiększy stężenie hormonów płciowych a potem dopiero zmniejszy - na początku nowotwór moze urosnąć! Wiec stosuje sie z antagonistami receptora testosteronu) niepoz: uderzenia gorąca, bole głowy, zmniejszone libido

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Cetroreliks, ganireliks, abareliks

A

Antagoniści receptora GnRH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Gonadorelina

A

Agonista GnRH; Okres półtrwania 5 minut, pompa fuzyjne w bolusach co 60-120min; leczenie braku cykli owulacyjnych, ocena wydolności komórek przysadki do produkcji FSH i LH;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Leuprorelina, histerelina

A

Agonista GnRH; Długi czas działania, domiesniowo raz dziennie,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Nafarelina

A

Agonista GnRH; Spray donosowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Gozerelina

A

Agonista GnRH; Forma wolno uwalniający, raz w miesiącu,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Cetroreliks

A

Antagonista receptora GnRH; Procedury sztucznego zapłodnienia w celu wygaszenia produkcji endogennych ginadotropin, by lepiej ogarniać cykl owulacyjny;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Abareliks

A

Antagonista GnRH; długo dzialajacy, leczenie raka gruczołu krokowego; po jednorazowym wstrzyknięciu bardzo niski testosteron przez rok; niepoz: anafilaksją, wydłużenie QT,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Degareliks

A

Antagonista GnRH; najnowszy, rak prostaty, bez działań niepoz;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Menotropina (mieszanina FSH i LH u mężczyzn w celu zstąpienia jąder, ); urofolitropina; folitropina rekombinowana, gonadotropina kosmowkowa (zstapienie jąder);

A

Preparaty gonadotropin stosowane w sztucznym zapłodnieniu,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Menotropina kilkakrotnie, potem jednorazowo gonadotropina kosmowkoa

A

Leczenie bezpłodności z braku owulacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Tetrac

A

Pochodna T4, antagonista receptora błonowego nie wnikający do komorki;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Liotroks

A

Mieszanina T4 i T3; Nie ma zadnej przewagi nad lewotyroksyna wiec rzadko;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Lewotyroksyna

A

Syntetyczny T4, Cześciej używana, długi okres półtrwania - 7 dni, stosowana w niedoczynnosci, fuzjach tarczycy, wole rozlane, rak tarczycy, - przez sprzężenie zwrotne ujemne hamuje powstawanie TSH,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Liotyronina

A

Syntetyczna T3, silniejsze działanie i lepsza dostępność niz lewotyroksyna, stosowana rzadko - jednodniowy okres półtrwania - kilka razy dziennie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Związki jodu, nadchlorany, pochodne tioimidazolu, pochodne tiouracylu, blokery rec B adrenergicznych

A

Leczenie nadczynnosci tarczycy, tyreostatyki; niepozadane: skórne, bole stawowe, pokarmowe, polekowe zap wątroby, leukopenia, powiększenie woli tarczycy,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Preparaty jodu

A

Podaż osobom z niedoborem jodu, osobom z nadczynnością - zbyt duże dawki jodu blokują peroksydaze tarczycowa; hamowanie wychwytu radioaktywnego jodu ze środowiska, hamowanie uwalniania radioaktywnych hormonów w terapii raka tarczycy, przed operacja tarczycy - zmniejsza rozmiar i ukrwienie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Niepozadane jodu

A

Alergiczne, zaburzenia smaku, pokarmowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Jod radioaktywny

A

Czas półtrwania 8 dni; szybkie wbudowanie do gruczołu i zniszczenie tkanki promieniowaniem B, TSH zwiększa wychwyt jodu, po terapii podaje sie dużo jodu by zmniejszyć uwalnianie hormonów

42
Q

Propranolol, metoprolol

A

B blokery stosowane w nadczynnosci tarczycy, hamują działanie hormonów tarczycy na serce,

43
Q

Nadchlorany

A

Hamują wychwyt anionów jodu przez komórko tarczycy, Mniejsza po kilku tygodniach uwalnianie hormonów tarczycy (bo duży zapas jodu w tarczycy)

44
Q

Tiamazol

A

Pochodna tioimidazolowa, tyreostatyk, hamuje peroksydaze tarczycowa, działanie po kilku tygodniach

45
Q

Propyltiouracyl

A

Pochodna tiouracylowa, hamuje peroksydaze tarczycowa, dodatkowo hamuje obwodowa konwersje T4 do T3 - nie udowodniono większej skuteczności; działanie po kilku tygodniach

46
Q

DHEA

A

Często stosowany w suplementach diety bo jego spadki korelują z nowotworami i chorobami serca; - brak dowodów; DHEA niebezpieczny z nowotworem prostaty

47
Q

Eplerenon

A

Selektywny Antagonista receptora mineralokortyko; diuretyk oszczędzający potas; zmniejsza proces włóknienia w sercu; leczenie gruczolaka lub przerostu warstwy klebkowatej; niepoz: hiperkaliemia

48
Q

Spironolakton

A

Antagonista nieswkektywny mineralokortyko; hamuje tez receptor testosteronowy i progesteronowy; niepoz: ginekomastia, hiperkaliemia; leczenie przerostu lub gruczolaka warstwy klebkowatej,

49
Q

Aldosteron

A

Podawany doustnie ulega inaktywacji w wątrobie

50
Q

Fludrokortyzon

A

Fluroowana pochodna kortyzolu, średnio silny glikokortyko i bardzo silny mineralokortyko; stosowany np w chorobie Addisona, przerzutach do nadnerczy (niedobór aldosteronu); nie ma niepoz mineralokortyko: elektrolitowe, nadcisnienia, niewydolności serca;
Odstawiać powoli bo niewydolność nadnerczy moze sie rozwinąć

51
Q

Działanie glikokortykosteroidow

A

Przeciwzapalne, przeciwuczuleniowe, immunosupresja (duże dawki), przeciwobrzękowe, diabetogenne, nasilają lipolize, zatrzymanie sodu utrata potasu, wzrost wydalani wapnia, więcej płytek krwi, mniejsze funkcja wydzielnicze gonad, euforyzujace,

52
Q

Wskazania glikokortykosteroidow

A

Choroba Addisona, astma, kolagenozy, anafilaksją, uczulenie na leki, choroba posuriwicza, przeszczepy, choroby autoimmuno, zespół nefrotyczny, crohn, alergia, RZS, nowotwory, choroby skory, obrzęk mózgu

53
Q

Niepoz glikokortyko

A

Jatrogenny zespół Cushinga, nadkazenia, choroba wrzodowa, upośledzenie gojenia, atrofia miesni, rozstępy, osteoporoza, obrzęki, cukrzyca, nadciśnienie, hipokaliemia, Jaskra, zaćma, zakrzepica, krwawienie śródczaszkowe, psychiczne, niewydolność kory nadnerczy po szybkim odstawieniu

54
Q

Przeciwwskazani glikokortyko

A

Choroby zakaźne, gruźlica czynna, pooperacyjne, wrzodowa, obrzęk śluzowata, cushing, cukrzyca, nadciśnienie, Jaskra, zaćma, osteoporoza, psychozy, ciąża, miastenii

55
Q

Hydrokortyzon (1), prednizolon (4), metyloprednizolon (5), prednizon (4), triamcylon (5), deksametazon (20), betametazon (25)

A

Substancje czynne w glikokortyko, doustnie, domiesniowo, dożylnie, maści, wziewnie

56
Q

Aminoglutetymid

A

Inhibitor cyp11a1, hamuje powstawanie pregnenolonu z cholesterolu; blokuje powstawanie hormonów kory nadnerczy i estrogenów; rak sutka z orzerzutami, nowotwory kory nadnerczy, cushing

57
Q

Metyrapon

A

Inhibitor 11b-hydroksylazy, hamuje powstawanie mineralokortyko i glikokortyko, czasem w
Cushingu

58
Q

Ketokonazol

A

Przeciwgrzybiczy, inhibitor powstawanie androgenów nadnerczowych, niepoz: ginekomastia, leczenie nowotworów prostaty;

59
Q

Trilostan

A

Inhibitor dehydrogenazy 3B-hydroksysteroidowej; dawniej w cushingu, obecnie wycofany

60
Q

FSH, LH

A

Stosowane w terapii bezpłodności i czasowej supresji płodności, leczeniu nowotworów zależnych od hormonów płciowych, hormonalnej terapii zastępczej i patologicznym rozroście endometrium

61
Q

Działanie estrogenów

A

Kształtowanie żeńskich narządów płciowych; zwiększają lokalna produkcje oksytocyny okołoporodu; w okresie płodowym wpływa na kształtowanie układu nerwowego zależnie od płci; funkcjonowanie układu dopaminergicznego; dystrybucja tkanki tłuszczowej od płci; zwiększają krzepliwość i ryzyko zakrzepicy głębokiej; hamują resorpcję tkanki kostnej; zmniejszają wzrost kości na długość u obu płci; zwieszają stężenie cholesterolu w żółci -> kamica

62
Q

Estrogeny

A

Pobudzają receptory A i B cytoplazmie -> efekty genomowe; oraz receptor blonowy związany z białkiem G (odpowiedzialny za efekty naczyniowe estrogenów)

63
Q

Działanie Progesteronu

A

Przejście endkmetrkum w fazę sekrecjami; złuszczanie endometrium; podtrzymywanie ciąży; natriureza i zmniejszenie płynu pozakom; supresja działania immuno; zmniejszenie kurczliwości gładkiej macicy; zahamowanie laktacji; współdziałanie z estrogenami, podwyższenie temperatury u kobiet poowulacji

64
Q

Progesteron

A

Działania receptory cytoplazmatyczne A i B które działają na transkrypcje genów

65
Q

Naturalne i półsyntetyczne estrogeny

A

Stosowane same lub z gestagenem w leczeniu objawów przekwitania lub w czasowym hamowaniu płodności, podawane najczęściej doustnie, syntetyczne w mniejszym stopniu metabolizowane w wątrobie wiec skuteczniejsze; naturalne jako zele dopochwowe w zmniejszaniu objawów przekwitu; stosowane w plastrach by zmniejszyć metabolizm;

66
Q

Estradiol, estron

A

Najczęściej stosowane naturalne estrogeny

67
Q

Etynyloestradiol, mestranol

A

Syntetyczne pochodne estrogenów

68
Q

Estrogeny koniugowane

A

Z moczu klaczy (??), pochodne siarczanowe estronu, ekwiliny i ekwileniny

69
Q

Cypionian, walerian estradiolu

A

Podawane domiesniowo, uwalniają stała dawkę estrogenu przez kilka tygodni, rzadko

70
Q

Niepoz estrogenów

A

Stymulacja receptorów estrogenowych -> rak sutka i macicy, przezskornie i donosowo zmniejsza ryzyko, nadciśnienie, zaburzenia zakrzepu, kamica

71
Q

Antyestrogeny

A

czysty antagonista - fulwestrant; częściowo agoniści częściowo antagoniści (SERM): klomifen, tamoksyfen, rakoksyfen, lazofoksyfen, bazedoksyfen, arzoksyfen

72
Q

Fulwestrant

A

Antagonista receptorów estrogenowych, rak sutka; niepoz: uderzenia gorąca, osteoporoza, zaburzenia błony pochwy; SERD, niszczy receptory estrogenowe

73
Q

Klomifen

A

Słaby agonista estrogenowych i antagonista; niepłodność wywołana dużymi stężeniem estrogenów (sprzężenie ujemne - hamują FSH i LH i bezowulacyjne), odblokowuje syntezę FSH; 5-10’dzien cyklu; niepoz: ciąże mnogie

74
Q

Tamoksyfen

A

Antagonista receptorów estrogenowych w sutku a agonista w kościach i endometrium; Prekursor związków SERM, leczenie i zapobieganie nowotworów sutka, nie wywołuje osteoporozy; niepoz: przerost endometrium; krwawienia z macicy, rak macicy

75
Q

Raloksyfen

A

SERM; nie pobudza estrogenowych w endometrium; zmniejsza ryzyko sutka; zmniejsza częstość złamań kręgosłupa w osteoporozie; niepoz: udaru mózgu, choroba zakrzepowe;

76
Q

Lazoksyfen

A

Modulator, SERM; zmniejsza częstość złamań w osteoporozie, zmniejsza ryzyko nowotworów, udarów, działa na endometrium wiec krwawienia macicy;

77
Q

Bazedoksyfen

A

SERD; nie zwiększa krwawień macicy; zmniejsza złamania kręgosłupa w osteoporozie; obniża ryzyko raka sutka; zwiększa ryzyko zatorów; niszczy receptory estrogenowe

78
Q

Arzoksyfen

A

SERM; Hamuje częstość złamań w osteoporozie; rzadko

79
Q

Anastrozol, letrozol, eksemestan

A

Inhibitory aromatazy; w nowotworze sutka z receptorem

Estrogenowym na komórkach; naprzemiennie z tamoksyfenem; niepoz: artralgie, bole mięśniowe,

80
Q

Gestageny

A

Megestrol, hydroksyprogesteron, medroksyprogesteron - estry progesteronu; doustnie, domiesniowo, zmniejszają produkcje gonadotropin przez zwrotne ujemne; leczenie nieregularnych cyklu, endometriozy, krwawień z macicy, hamowanie płodności ; podawane razem z estrogenami by zmniejszyć stymulację endometrium;

81
Q

I generacja syntetycznych gestagenow

A

Noretynodrel, noretysterom, chlormadynon, medroksyprogesteron

82
Q

II gen syntetycznych gestagenow

A

Norgestrel, lewonorgestrel - pochodne testosteronu

83
Q

III generacja syntetycznych gestagenow

A

Dezogestrel, etonogestrel, gestoden, norgestymat, norelgestromin (aktywny metabolit norgestymatu)

84
Q

IV gen syntetycznych gestagenow

A

Drospirenon, dienogest, trymegeston, nestoron, nomegestrol

85
Q

Tanaproget

A

Niesteroidowy gestagen, stosowany do uwidocznienia raka sutka z receptorami progesteronowymi; zmniejsza ekspresję metaloproteinaz w endometrium wiec hamuje endometrioze

86
Q

Lonapryzan

A

Czysty antagonista rec progesteronowych

87
Q

Onapryston

A

Modulator ; antagonista progesteronowych w jego

Obecności, przy braku agonista

88
Q

Azopryniznil

A

Antagonista receptora progesteronowego;
Endometrioza i włókniaki macicy, wystawia endometrium na działanie estrogenów -> max kilka
Miesięcy inaczej moze byc rak macicy

89
Q

Uliprystal

A

Antagonista profesteronowego; Zapobieganie zajścia w ciąże; podawany po stosunku; zahamowanie owulacji; nie skuteczny jeśli była przed podaniem!

90
Q

Mifepryston

A

Antagonista progrsteronowego; Wczesnoaborcyjny; do 49 dnia ciąży; atrofia endometrium;

91
Q

Testosteron

A

Domiesniowo/przezskornie; undecylenian testosteronu oraz mesterolon jedyne pochodne nie inaktywowany w wątrobie po doustnym; stymuluje rozrost jąder i spermatogenezę; pobudzenie mięśni kości krwi; przyspiesza raka prostaty; zwiększa LDL zmniejsza HDL

92
Q

Danazol

A

Syntetyczny steroid przeciwestrogenowy, stosowany na silne menstruacje, w endometriozę i wlokniakach sutka; podawany w obrzęku nacxynioruchowego z niedoboru Inhibitory czynnika 1. Dopełniacza;

93
Q

Finasteryd, dutasteryd

A

Antyandrogeny; Inhibitory 5A reduktazy testosteronu; łagodny przerost prostaty i łysienie męskie;

94
Q

Cyproteron

A

Antagonista receptora androgenowego; steroid; leczenie hirsutyzmu kobiet

95
Q

Flutamid, bikalutamid, nilutamid

A

Niesteroidowe antagoniści receptora androgenowego; na nieoperacyjnego raka prostaty (razem z analogiami
GnRH)

96
Q

Nonoksynol 9

A

Składnik preparatów plemnikobojczych np pianek, żeli, kremów

97
Q

Gestageny + estrogeny

A

Czasowe hamowanie płodności; estrogeny hamują produkcje FSH w pętli zwrotnej ujemnej; gestageny blokują wyrzut LH; gestageny zmieniają śluz szyjkowy i powodują scienczenie i atrofie endometrium; doustnie, plastry; zmniejszają ryzyko raka endometrium i jajników,

98
Q

Niepoz skladnika estrogenowego

A

Zakrzepica zyl głębokich, zatorowość płucna, udar mózgu, zawał serca, nadciśnienie, kamica żółciowa

99
Q

Niepoz składnika gestagenowego

A

Trądzik, hirsutyzm, nadmierne wydzielanie skory, wzrost libido, przyrost masy ciała

100
Q

Ospemifen

A

SERM, hamuje negatywny wpływ menopauzy na błonę śluzowa pochwy, leczenie dyspareunii

101
Q

Octan abirateronu

A

Niesteroidowy nieodwracalny inhibitor CYP17A1; inhib
Przemiany progesteronu do testosteronu; hamuje powstawanie testosteronu tez w komórkach raka; leczenie opornego na kastrację farma raka prostaty

102
Q

Lewonorgestrel

A

Hamuje owulacje i powoduje zmiany w endometrium; utrudnia implantację; wczensoporonne i antykoncepcyjne; pigułka „po”