Hoorcollege 3 Flashcards
Biologische perspectief
Focust op de activatie van fysiologische systemen
Psychofysiologie
De studie van de interacties tussen lichaam en geest
3 manieren van biologische assessment
- Stresshormonen
- Cardiovasculaire activiteit
- Huidgeleiding
Tijdlijn van stress
- Rust baseline (normaal meting in rust)
- Stressful event (reactie op stress)
- Recovery (herstel van stress)
SAM
Binnen een seconde
Prefrontale cortex beslist bedreiging –> hypothalamus activeert autonome zenuwstelsel –> sympathisch zenuwstelsel aan –> signaal naar bijnieren –> bijleren maken (nor) adrenaline
Invloed (nor) adrenaline op fight flight
Toename in: hartslag, bloeddruk, ademhaling, zweetproductie
Afname in: verteringsstelsel, speekselproductie, grootte bloedvaten
HPA-as
Ongeveer 20 min
Prefrontale cortex beslist bedreiging –> hypothalamus produceert CRH –> signaal hypofyse –> hypofyse produceert ACTH –> activeert bijnieren die cortisol afgeven in bloed –> onderdrukking immuunsysteem
Cortisol
Een van de bekendste stresshormonen, enige die iets kan zeggen over HPA as door metingen
4 metingen van cortisol
- Plasma
- Urine
- Speeksel
- Haar en nagels
Plasma meten cortisol
+ Kan door middel van bloedsamples
- Lastig te realiseren
- Naald kan voor stress reactie zorgen
Urine meten cortisol
+ Kan longitudinale data geven
+ Gemiddelde levels gedurende de dag
- Niet bruikbaar voor acute metingen
- Traag, niet precies
Speeksel meten cortisol
+ Goedkoper
+ Geen stressvolle invasie
+ Geen medisch personeel aanwezig
+ Meer acuut en tijd gedefinieerd
- Stress zorgt voor afname speekselproductie
Haar en nagels meting cortisol
+ Lange termijn impact van stress (1 maand is 1 cm)
- Geen acute metingen
Voordelen cortisol onderzoek
+ Enige manier HPA as onderzoeken
+ Info over stress en immuunsysteem
+ Makkelijk vanuit huis
Nadelen cortisol onderzoek
- Kleinere verandering in HPA as bij stress dan bij SAM
- Niet iedereen heeft verhoogde cortisol na stress
- Sterk beïnvloed door slaap/ waak cyclus, voedsel en menstruatie
- Minstens 20 min wachten
- Mannen standaard hogere cortisol waardes
Cardiovasculaire reactiviteit
Hoe sterk cardiovasculaire systeem reageert op stress, betrekking op parasympatisch en sympathische zenuwstelsel
Meten cardiovasculaire reactiviteit
- Elektrocardiogram (ECG)
- Bloeddruk
Wat geeft ECG weer
- Hartslag (HR)
- Hartslagvariabiliteit (HRV)
PQRST complex
P = atria trekt samen, stuurt bloed naar ventrikels
QRS = samentrekken ventrikels, pompen bloed uit hart
T = ontspannen ventrikels