Hoorcollege 10: Verslaving en middelenmisbruik

Question 1

Drug

Answer 1

Elke andere stof dan voedsel dat ons lichaam of onze geest beïnvloed, zoals alcohol, tabak en cafeïne

Question 2

Middelenintoxicatie

Answer 2

Cluster van veranderingen in gedrag, emotie, of denken veroorzaakt door middelengebruik

Question 3

Stoornissen in het gebruik van middelen

Answer 3

Maladaptieve gedragspatronen en reacties veroorzaakt door herhaaldelijk middelengebruik

Question 4

Stoornissen in het gebruik van middelen en verslavingsstoornissen: checklist

Answer 4

• Het individu vertoont een onaangepast patroon van middelengebruik dat leidt tot aanzienlijke beperkingen of stress
• Ten minste 2 symptomen van hieronder gedurende 1 jaar:
• De middelen worden vaak gebruikt in grotere hoeveelheden of gedurende een langere periode dan de bedoeling was
• Onsuccesvolle pogingen of aanhoudend verlangen om het middelengebruik te verminderen of onder controle te krijgen
• Veel tijd besteed aan het verkrijgen, gebruiken of herstellen van de effecten van middelengebruik
• Niet-nakomen van belangrijke rolverplichtingen op het werk, op school of thuis als gevolg van herhaaldelijk middelengebruik
• Voortdurend gebruik van middelen ondanks aanhoudende sociale of interpersoonlijke problemen die worden veroorzaakt door het beëindigen of verminderen van belangrijke sociale, beroepsmatige of recreatieve activiteiten als gevolg van het middelengebruik
• Het blijven gebruiken van de middelen in situaties waarin het gebruik lichamelijke risico’s met zich meebrengt
• Het blijven gebruiken van de middelen ondanks het besef dat het een lichamelijk of psychisch probleem veroorzaakt of verergert
• Verlangen naar de middelen
• Tolerantie-effecten
• Ontwenningsverschijnselen

Question 5

Tolerantie

Answer 5

Steeds grotere hoeveelheid drugs nodig hebben om hetzelfde gewenste effect te bereiken

Question 6

Ontwenningsverschijnselen

Answer 6

Onaangenaam en soms gevaarlijke symptomen die optreden bij het stoppen of afbouwen van drugs

Question 7

Kalmerende middelen

Answer 7

• Vertragen de activiteit van het centrale zenuwstelsel (spanning en remming)
• Kan het beoordelingsvermogen, de motoriek en de concentratie verstoren
• Alcohol, Sedatief-hypnotische drugs, Opioïden

Question 8

Kalmerende middelen: Alcohol

Answer 8

• Wereldwijd consumeren 2 miljard mensen alcohol
• Alle alcoholische dranken bevatten ethylalcohol,
  dit wordt opgenomen in het bloed door het maagslijmvlies, effect in CZS en bloedbaan
• Effecten van alcohol verdwijnen pas nadat alcohol door de lever is gemetaboliseerd
• Alcohol verhoogt de activiteit van de neurotransmitter GABA op belangrijke plaatsen in de hersenen

Question 9

Stoornis in alcoholgebruik: klinisch beeld

Answer 9

• Regelmatig gebruik en afhankelijkheid beïnvloeden cognitie, sociaal level en werkgedrag
• Individuelen patronen van alcoholisme variëren

Question 10

Kalmerende middelen: Sedatief-hypnotische (anxiolytische) drugs

Answer 10

• Barbituraten
• Benzodiazepinen (veiliger, verhoogt GABA activiteit)

Question 11

Kalmerende middelen: Opioïden

Answer 11

• Bevat natuurlijke (opium, heroïne, morfine, codeïne) en synthetische (methadon) verbindingen
• Veroorzaken een centraal zenuwstelsel depressie; drugs hechten zich aan endorfine- gerelateerde hersenreceptoren
• Gevaar: overdosis, onzuivere drugs, infecties

Question 12

Opioïdengebruiksstoornis op de wereld

Answer 12

• 2,6 miljoen mensen in de Verenigde Staten in een jaar
• 80 procent is verslaafd aan pijnstillers; 20 procent is verslaafd aan heroïne

Question 13

Stimulerende middelen

Answer 13

• Verhogen de activiteit in het CZS (bloeddruk, hartslag en alertheid)
• Cocaïne, Amfetaminen, Cafeïne

Question 14

Stimulerende middelen: Cocaïne

Answer 14

• Produceert een euforische roes van welzijn
• Verhoogd dopamine
• Hoge doses: Cocaïne intoxicatie, Cocaïne-geïnduceerde psychotische stoornis, Depressie-achtige letdown
• Fysieke gevaren: Overdosis, Hartfalen, Miskraam

Question 15

Stimulerende middelen: Amfetaminen

Answer 15

• Kleine doses: Verhoogt energie en alertheid en vermindert de eetlust
• Hoge doses: Veroorzaakt een roes, bedwelming en psychose
• Veroorzaken een emotionele terugslag wanneer ze het lichaam verlaten

Question 16

Stimulerende middelen: Methamfetamine

Answer 16

• Ernstige negatieve effecten op het fysieke, mentale en sociale leven
• Is gelinkt aan meer EHBO-bezoeken
• Kan neurotoxiciteit veroorzaken

Question 17

Stoornis in het gebruik van stimulerende middelen

Answer 17

• Stimulerend middel beheerst het leven van de persoon
• Leidt tot slecht functioneren in sociale relaties en op het werk
• Tolerantie en ontwenningsverschijnselen gekoppeld aan verhoogde doses

Question 18

Hallucinogenen (psychedelische drugs)

Answer 18

Veroorzaken krachtige veranderingen, voornamelijk in de zintuiglijke waarneming

Question 19

Hallucinogenen: LSD

Answer 19

• Veroorzaakt een toestand van hallucinogene intoxicatie (hallucinose)
• Verhoogde en veranderde zintuiglijke waarneming, psychologische veranderingen en lichamelijke symptomen
• De effecten verdwijnen na ongeveer 6 uur
• Produceert deze symptomen door binding aan serotonine receptoren
• Gevaar: Zelfverwonding, bad trips, flashbacks

Question 20

Hallucinogeen gebruik op de wereld

Answer 20

• Huidige gebruikers: 1,2 miljoen mensen
• LSD-tolerantie en ontwenning zijn zeldzaam

Question 21

Cannabis: soorten

Answer 21

• Hasjiesj: gestold hars van de cannabisplant
• Marihuana: Mengsel van toppen en geplette bladeren van de cannabisplant

Question 22

Cannabis: effecten

Answer 22

• Effect op het sociale en professionele leven
• De meeste effecten duren 2 tot 6 uur
• Gevaar: Tolerantie, ontwenningsverschijnselen, Incidentele paniekreacties, auto-ongelukken, verminderd geheugen, gezondheidsproblemen

Question 23

Polysubstantiegebruik

Answer 23

Mensen gebruiken vaak meer dan één drug tegelijkertijd

Question 24

Oorzaken van stoornissen in middelengebruik: Socioculturele opvattingen en psychodynamische opvattingen

Answer 24

• Stressvolle sociaaleconomische omstandigheden
• Gezinnen die drugsgebruik waarderen of tolereren
• Confrontatie met andere vormen van stress
• Sterke afhankelijkheidsbehoeften in de kindertijd
• Drugsmisbruik persoonlijkheid

Question 25

Oorzaken van stoornissen in middelengebruik: Cognitief-gedragsmatige opvattingen

Answer 25

• Spanningsvermindering, belonende effecten van drugs (zelfmedicatie)
• Klassieke conditionering wanneer cues of objecten aanwezig zijn tijdens drugsgebruik

Question 26

Oorzaken van stoornissen in middelengebruik: Biologische opvattingen

Answer 26

• Genetische aanleg
• Neurotransmitters
  –> Lagere GABA-productie: Alcohol of benzodiazepinen
  –> Lagere endorfine productie: Cocaïne of amfetamines –> Verminderde anandamide productie: Marihuana
• Hersencircuits
  –> Beloningscircuit en genotscircuit
• Incentive-sensitization theory en Reward-deficiency syndrome

Question 27

Incentive-sensitization theory

Answer 27

Wanneer middelen herhaaldelijk het beloningscentrum stimuleren, ontwikkelt het centrum een overgevoeligheid voor de middelen

Question 28

Reward-deficiency syndrome

Answer 28

Het beloningscentrum wordt niet gemakkelijk geactiveerd door “normale” levensgebeurtenissen, dus de persoon wendt zich tot drugs om dit pleziertraject te stimuleren, vooral in tijden van stress

Question 29

Oorzaken van stoornissen in middelengebruik: Ontwikkelings-psychopathologische opvattingen

Answer 29

• Genetisch erfelijke aanleg
• Meerdere stressfactoren gedurende de kindertijd
• Inadequate opvoeding
• Belonende ervaringen met middelengebruik
• Relaties met leeftijdsgenoten die drugs gebruiken

Question 30

Behandeling: Psychodynamische therapieën

Answer 30

Cliënten worden geholpen om zich bewust te worden van onderliggende behoeften en conflicten die met drugsgebruik te maken hebben en deze te corrigeren

Question 31

Behandeling: Cognitief-gedragstherapeutische technieken

Answer 31

Therapeuten gebruiken aversietherapie, contingentiemanagement, terugvalpreventietraining, en acceptatie- en commitmenttherapie

Question 32

Behandeling: Biologische behandelingen

Answer 32

Drugs onderhoudstherapie, Methadon-onderhoudsprogramma’s zijn ontworpen om een veilige, legale en medisch gecontroleerde vervanger voor heroïne te bieden

Question 33

Behandeling: Socioculturele therapieën

Answer 33

Socioculturele theoretici (familie-sociale en multiculturele theoretici) geloven dat psychologische problemen ontstaan in een sociale omgeving en het best behandeld kunnen worden in een sociale context

Question 34

Gokstoornis: oorzaken

Answer 34

• Genetische aanleg
• Verhoogde dopamineactiviteit en disfunctie bij gokken
• Impulsieve, nieuwigheid zoekende persoonlijkheidsstijl
• Herhaalde en cognitieve fouten

Question 35

Gokstoornis: behandeling

Answer 35

• Cognitief-gedragsmatige aanpak (terugval-preventie training)
• Biologische benaderingen (opioïde antagonisten)
• Zelfhulpprogramma’s (Anonieme Gokkers)