Hoofdstuk 2: Modellen van abnormaliteit Flashcards
Waarvoor zijn modellen van abnormaliteit
Om abnormaliteit te behandelen,
hiervan bestaan er natuurlijk meerdere
Het biologische model
Gaat er van uit dat stoornissen het gevolg zijn van het
disfunctioneren van delen van het organisme,
gericht op hersen- anatomie en chemie
Biologisch model: neurotransmitters
Abnormale activiteit van bepaalde NTs kan leiden tot specifieke mentale stoornissen
Biologisch model: chemische activiteit
Abnormale activiteit in het endocriene systeem (hormonen) is ook gerelateerd aan mentale stoornissen
Biologisch model: genen
Abnormaliteiten in hersen anatomie of chemie zijn soms het gevolg van genetische overerving
Biologisch model: behandeling
- Psychofarmaca (medicatie)
- Hersenstimulatie (directe of indirecte hersenstimulatie)
- Psychochirurgie (hersenchirurgie voor mentale stoornissen)
Biologisch model: beoordeling
Voordelen:
- Veel aanzien in het veld
- Veel kostbare en nieuwe inzichten gegenereerd
- Behandelingen vaak effectief, zeker bij ernstige gevallen
Nadelen:
- Gelimiteerde kijk op abnormaal functioneren omwille van het excluderen van niet-biologische factoren
- Vrij vaak: sterke ongewenste neveneffecten
Het psychodynamische model
Gedrag wordt voornamelijk bepaald door onbewuste dynamische psychische krachten
conflicten tussen deze krachten –> abnormaal gedrag
Psychodynamisch model: de krachten
- Id: Plezier principe
- Ego: Realiteitsprincipe
- Superego: Moreel principe
Nieuwe omstandigheden en omgevingen vereisen aanpassingen van het id, ego en superego in ieder ontwikkelingsstadium
Psychodynamisch model: therapieën
Eerdere trauma’s en latente conflicten te ontdekken met de therapeut als gids
(vrije associatie, therapeutische interpretatie, catharsis, doorheen werken)
Psychodynamisch model: therapieën, huidige trends
- Kortdurende psychodynamische therapieën
- Relationele psychoanalytische therapie
Psychodynamisch model: beoordeling
Voordelen:
- Eerste model die het belang van psychologische theorieën en systematische behandeling van abnormaliteit erkende
- Zag in dat abnormaal functioneren genest is in dezelfde processen als normaal functioneren
Nadelen:
- Ongefundeerde ideeën en moeilijk te onderzoeken
- Niet-observeerbare concepten
- Ontoegankelijk voor participanten (want onbewust processen)
Het cognitieve-gedrags model
Focus op maladaptieve gedragingen en gedachten voor het begrijpen en behandelen van psychologische abnormaliteit
Cognitieve-gedrags model: de twee dimensies
- Gedrags dimensie
- Cognitieve dimensie
Staat ook in relatie met elkaar
Cognitieve-gedrags model: gedrags dimensie
Problematische gedragingen vervangen met meer gepaste gedragingen,
conditionering
Cognitieve-gedrags model: cognitieve dimensie
Problematische denkprocessen herkennen, uit te dagen en te veranderen
Cognitieve-gedrags model: beoordeling
Voordelen:
- Veel invloed in het klinische veld
- Brede toepasbaar
- Klinisch bruikbaar
- Focus op unieke menselijke processen
- Theorieën kunnen empirisch onderzocht worden
- Therapieën zijn succesvol in het behandelen van verschillende stoornissen
Nadelen:
- De precieze rol van cognities in abnormaliteit moet nog bepaald worden
- Therapieën helpen niet iedereen
- Sommige gedrags- of cognitieverandering zijn mogelijks niet te bereiken
Het humanistisch-existentieel model: twee benaderingen
- Humanistische benadering
- Existentiële benadering
Humanistisch-existentieel model: humanistische benadering
Mensen hebben een basisbehoefte aan onconditionele positieve waardering, om onconditionele eigenwaarde te ontwikkelen
Humanistisch-existentieel model: soorten humanistische benadering
- Logotherapie (betekenis van het leven vinden)
- Gestalt therapie (cliënten begeleiden naar zelfherkenning door uitdagingen en frustraties)
- Spiritualiteit (dit correleert met psychologisch welzijn)
Humanistisch-existentieel model: existentiële benadering
Cliënten worden aangemoedigd om zich verantwoordelijk te gedragen en hun verantwoordelijkheid te nemen voor hun leven en problemen
Humanistisch-existentieel Model: beoordeling
Voordelen:
- Focust op ontbrekende aspecten in andere modellen * Nadruk op het individu
- Optimistisch
- Nadruk op gezondheid
Nadelen:
- Focus op abstract problemen
- Moeilijk om te onderzoeken
- Verzwakt door afwijzing van wetenschappelijk onderzoek
Het sociocultureel model
Abnormaal gedrag wordt gestuurd door sociale en culturele krachten die het individu beinvloeden
Sociocultureel model: de twee perspectieven
- Familiaal-sociaal perspectief
- Multicultureel perspectief
Sociocultureel model: familiaal-sociaal perspectief
Concentreren op krachten die een directe invloed uitoefenen op het individu, zoals sociale rollen, steun etc.
Sociocultureel model: familiaal-sociale behandelingen
- Groep therapie
- Familietherapie
- Koppel (of relatie) therapie
- Communitytherapie
Sociocultureel model: multicultureel perspectief
Alle gedragingen worden het best begrepen in de context van de lokale
cultuur, culturele waarden en externe beïnvloeding binnen de context
Sociocultureel model: multiculturele behandelingen
Therapie met:
- Verhoogde sensitiviteit voor culturele achtergrond
- Inclusie van verschillende culturele moralen en modellen
- Cultuur-sensitieve therapieën, gender-sensitieve therapieën
Sociocultureel model: beoordeling
Voordelen:
- Heeft bijgedragen aan het klinische begrip en behandeling van abnormaliteit
- Heeft bijgedragen aan groter bewustzijn van klinische en sociale rollen van therapie/therapeut
- Is succesvol geweest in sommige gebieden waarin andere behandelingen hebben gefaald
Nadelen
- Heel context-sensitief
- Modellen zijn niet in staat om abnormaliteit te voorspellen bij specifieke individuen
Integratie van de modellen
Het ontwikkelings-psychopathologie model
Ontwikkelings-psychopathologie perspectief
Gebruikt een geïntegreerd framework om te begrijpen hoe verschillende variabelen en principes van verschillende modellen adaptief en maladaptief functioneren kunnen verklaren
Equifinaliteit
Mensen kunnen van andere plekken en contexten komen en eindigen op dezelfde plek
Multifinaliteit
Mensen kunnen van dezelfde plek komen, maar op een andere plek eindigen
