Hoorcollege 10 - ADHD en autisme

Question 1

Hoe vaak komt ADHD voor?

Answer 1

Bij 5% van alle kinderen en 2.5% van volwassenen

Question 2

Welke 4 neuropsychologische gebreken zijn er bij mensen met ADHD? Waar zorgt dat voor?

Answer 2

1. Onderactieve en later gerijpte prefrontale cortex –> minder gedrag reguleren, executief functioneren
2. Imbalans BIS-BAS systeem –> beloningsgevoeligheid
3. Disfunctie in cerebellum –> minder goede tijdsverwerking en kunnen plannen
4. Imbalans dopamine en norepinephrine

Question 3

Hoe is het BIS-BAS systeem gecorreleerd met ADHD?

Answer 3

Het BAS maakt je gevoelig voor straf maar dat werkt minder goed, waardoor je overcompenseert met activatie van het BIS systeem, die je belonende prikkels extra opzoekt

Question 4

Wat zijn de criteria voor ADHD?

Answer 4

A. Persisterend petroon van onoplettendheid en/of hyperactiviteit/impulsiviteit
B. Voor het 12e jaar aanwezig
C. Aanwezig op 2+ terreinen
D. Interfereert met sociaal, schools of beroepsmatig functioneren, of vermindert kwaliteit
E. Wordt niet door een andere stoornis verklaard

Question 5

Welke 3 typen ADHD zijn er?

Answer 5

Subtype overwegend onoplettend (ADHD-I of ADD)
Subtype overwegend hyperactief/impulsief (ADHD-HI)
Combinatie type (ADHD-C)

Question 6

Wat zijn secundaire symptomen?

Answer 6

Symptomen die veroorzaakt worden door de ADHD symptomen, zoals problemen met sociale interactie or slechte emotieregulatie

Question 7

Hoe hoog is de comorbiditeit van ADHD met andere stoornissen?

Answer 7

Ongeveer 80% heeft ook een andere stoornis

Question 8

Wat zijn testen die gedaan kunnen worden om ADHD te toetsen, die niet zelf- of anderrapportage zijn?

Answer 8

Observatie, cognitieve testen (go-no go), neuroimaging of psychoeducatieve testen

Question 9

Hoe komt het dat sommige kinderen met ADHD in de volwassenheid geen symptomen meer vertonen?

Answer 9

Rijping van de hersenen

Question 10

Wat beïnvloedt of mensen eruit groeien, de symptomen toenemen of stabiel blijven?

Answer 10

Vooral aanvangsleeftijd
Ook: comorbiditeiten, ernst van symptomen, IQ, functioneren van ouders en genen

Question 11

Hoe komt ADHD in meisjes vooral tot uiting?

Answer 11

Onoplettendheid, chaotisch gedrag, overmatig praten, jongensachtig gedrag en emotionele reactiviteit

Question 12

Wat zijn mogelijke risicofactoren voor ADHD?

Answer 12

Biologie (genen, hersenontwikkeling, neurochemie)
Pre-, peri- en postnataal (roken, prematuriteit, geboortegewicht)
Psychosociaal (gezin, leerkrachten, cultuur)

Question 13

Wat is het gevolg van onderactiviteit in het brein?

Answer 13

De prefrontale cortex, cerebellum en basale ganglia zijn onderactief –> minder dopamine –> default mode network minder goed uitzetten –> uitstelgedrag

Question 14

Wat is het default mode network?

Answer 14

De modus wanneer we in rust zijn

Question 15

Wat is de beste manier om ADHD te behandelen?

Answer 15

Een multimodale behandeling met medicatie (stimulanten) voor primaire symptomen, en psychosociale interventies voor secundaire kenmerken

Question 16

Wat zijn de kenmerken van autisme?

Answer 16

A. persisterend gebrek aan sociale communicatie en interactie
B. Beperkte en repetitieve gedragspratronen, interesses of activiteite
C. Symptomen waren er al in de vroege ontwikkeling
D. Er is significante lijdensdruk of beperking
E. Kan niet verklaard worden door een verstandelijke beperking of ontwikkelingsachterstand

Question 17

Wat valt er onder een gebrek aan sociale communicatie en interactie?

Answer 17

1. Gebrek aan sociaal emotionele wederkerigheid (zoals joint attention)
2. Gebrek aan non-verbale communicatie
3. Gebrek aan ontwikkelen, onderhouden en begrijpen van relaties

Question 18

Wat valt er onder beperkte repetitieve gedragspratronen, interesses of activiteiten?

Answer 18

1. Stereotype of repetitieve bewegingen
2. Hardnekkig vasthouden aan hetzelfde
3. Beperkte en gefixeerde interesses
4. Hyper- of hyporeactiviteit op zintuigelijke prikkels

Question 19

Wat zijn de belangrijkste secundaire kenmerken van autisme?

Answer 19

Overprikkeling, heel goed/slecht op school presteren, gebrek aan sociale cognitie, gebrekkige centrale coherentie

Question 20

Welke factoren maken het moeilijk om autisme vast te stellen?

Answer 20

Hoog IQ, goede taalontwikkeling en afstemming vanuit de ouders

Question 21

Wat zijn neurobiologische afwijkingen die aanwezig kunnen zijn bij autisme?

Answer 21

Versnelde hersengroei en overvloed aan witte stof in cerebellum, afwijkende frontaalkwab/cerebellum, atypische verbindingen, hoog niveau serotonine