Hoofdstuk 3 - Bipolaire stoornissen Flashcards
Welke symptomen passen bij een manische episode?
- Opgeblazen eigenwaarde of grootheidsideeën
- Verminderde behoefte aan slaap
- Spraakzamer dan gebruikelijk of spreekdrang
- Gedachtevlucht of subjectief gejaagde gedachten
- Verhoogde afleidbaarheid
- Toename van doelgerichte activiteit of agitatie
- Overmatig bezig met aangename activiteiten (koopwoede, seksuele indiscreties, zakelijke investeringen)
Wanneer spreken we van een manische episode?
Bij 3 of meer van de typische symptomen en wanneer die symptomen voldoende ernstig zijn met beperkingen (op sociaal, professioneel vlak,…). De symptomen mogen niet het gevolg zijn van middelen of een somatische aandoening.
Wanneer spreken we van een hypomane episode?
Wanneer de typische symptomen ten minste 4 dagen aanwezig zijn maar niet ernstig genoeg zijn om het functioneren ernstig te beperken. Er is wel een onmiskenbare verandering in het functioneren die door de omgeving wordt waargenomen. Er is geen ziekenhuisopname en er zijn geen psychotische elementen.
Welke types bipolaire stoornissen bestaan er?
De bipolaire stoornis type I, type II, de cyclothyme stoornis en de middelen/medicatie geïnduceerde bipolaire stoornis.
Wat is een bipolaire stoornis type I?
Een bipolaire stoornis waar zich depressieve episodes afwisselen met manische episodes.
Wat is een bipolaire stoornis type II?
Een bipolaire stoornis waar zich depressieve episodes afwisselen met hypomane episodes.
Wat is een cyclothyme stoornis?
Stoornis waarbij de patiënt continu fluctueert tussen zowel depressie als manie. Ze liggen nooit op de lijn van ‘normaal’.
Welk geslacht heeft meer kans op het ontwikkelen van een bipolaire stoornis?
Voor type I is de incidentie gelijk, voor type II zijn meer vrouwen aangetast.
Op welke leeftijd vangen de eerste symptomen van een bipolaire stoornis aan?
Meestal < 25.
Hoelang duren de depressieve en manische fase bij een bipolaire stoornis?
Een acute manische fase duurt ongeveer 2 weken, een depressieve fase 3 maanden.
Juist of fout?
De allereerste manifestatie van een bipolaire stoornis is in de meerderheid van de gevallen een manische epidose.
Fout, het begint vaak met een depressieve episode.
Wat zijn aanwijzingen die in de richting van een bipolaire stoornis doet denken?
- Positieve familiale voorgeschiedenis
- Ziekteverloop: vroege start, recurrente episodes
- (hypo)manische dymptomen
- Geassocieerde kenmerken: verstoorde relaties, frequente carrièreveranderingen, frequenter middelenmisbruik
- Respons op behandeling: geen of beperkte respons op AD of te snelle respons op AD
Juist of fout?
De bipolaire stoornis is veel meer neurobiologisch bepaald dan de depressieve stoornis.
Juist.
Is er een invloed van psychologische stressoren en vroegkinderlijke traumata op het ontstaan van een bipolaire stoornis?
Nee, maar dergelijke factoren kunnen wel een episode uitlokken.
Hoe kan een acute manie behandeld worden?
Met lithium, valproaat, typische of atypische antipsychotica.
Hoe kan een acute depressie in het kader van een bipolaire stoornis behandeld worden?
Met lithium, valproaat of atypische antipsychotica. LIEVER NIET met antidepressiva, zo kan je een manie uitlokken.
Waaruit bestaat de onderhoudsbehandeling van een bipolaire stoornis?
Lithium, valproaat, lamotrigine of atypische antipsychotica.
Hoeveel bedraagt de compliance bij patiënten met een bipolaire stoornis?
60%.
Wat zijn contra-indicaties van lithiumbehandeling?
Nierinsufficiëntie, acuut AMI, myasthenia gravis.
Hoe gebeurt de opvolging bij patiënten op lithium?
Er moet gecontroleerd worden of er genoeg gedronken wordt: 2-3L vocht is nodig om uitdroging te voorkomen. Ook gebeurt regelmatig schildklierpalpatie, bloeddrukcontrole, gewichtscontrole en een EKG. Om de 2-4 jaar wordt een labo geprikt voor de lithiumspiegels, de nierfunctie, TSH, Hb, SED, WBC differentiatie. Uiteraard moeten ook de spiegels gecheckt worden bij vermoeden van een intoxicatie.
Wat zijn de symptomen van een lithiumintoxicatie?
- Mild: braken, diarree, grove tremor, slaperigheid, ataxie en dysartrie
- Ernstig: BWZ daling, spierhypertonie, spierfasciculaties, nystagmus, insulten, coma, anurie
