Hoofdstuk 10 - Persoonlijkheidsstoornissen Flashcards
Welke persoonlijkheidsstoornissen vallen onder cluster A?
- Paranoïde PD: wantrouwen en achterdocht (geen wanen of hallucinaties!)
- Schizoïde PD: afstandelijkheid, geen behoefte aan relaties
- Schizotypale PD: sociale beperkingen, eigenaardig
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de paranoïde persoonlijkheidsstoornis?
- Vrees dat informatie tegen hem/haar gebruikt zal worden
- Halsstarrig rancuneus (vergeeft geen beledigingen, aangedaan onrecht of kleineringen)
- Terugkerend achterdochtig betreffende de trouw van echtgenoot of partner
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de schizoïde persoonlijkheidsstoornis?
- Noch behoefte, noch plezier aan hechte relaties
- Weinig of geen belangstelling voor seksuele ervaringen met een ander
- Geen intieme vrienden of vertrouwelingen
- Affect is emotioneel kil, afstandelijk of afgevlakt
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de schizotypale persoonlijkheidsstoornis?
- Direct gevoeld ongemak bij en een verminderd vermogen tot aangaan van hechte relaties
- Betrekkingsideeën
- Eigenaardige overtuigingen
- Achterdocht
- Vreemd gedrag
- Buitensporige sociale angst
Welke persoonlijkheidsstoornissen vallen onder cluster C?
- Vermijdende PD: geremdheid, overgereserveerd, ‘vermijder’
- Afhankelijke PD: onderworpen, verlatingsangst, ‘afhankelijk’
- Dwangmatige PD: ordelijk, beheersing, perfectionisme
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de vermijdende persoonlijkheidsstoornis?
- Geremdheid in gezelschap
- Gevoel van tekortschieten
- Overgevoeligheid voor negatief oordeel
- Vermijdt beroepsmatige activiteiten vanwege vrees voor kritiek, afkeuring of afwijzing
- Gereserveerdheid
- Ziet zichzelf als sociaal onbeholpen en voor anderen onaantrekkelijk of minderwaardig
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis?
- Kan moeilijk alledaagse beslissingen nemen zonder advies
- Kan moeilijk een verschil van mening tegenover anderen uiten
- Vreest niet in staat te zijn voor zichzelf te zorgen
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de dwangsmatige persoonlijkheidsstoornis?
- Is gepreoccupeerd met details, regels, lijsten, ordening,…
- Afkering van taken te delegeren of met anderen samen te werken
- Gierigheid
- Koppigheid
Welke persoonlijkheidsstoornissen vallen onder cluster B?
- Anti-sociale PD: niet conform, oneerlijk, onverschillig, geen spijtgevoelens
- Theatrale PD: verleidend, aandacht vragen, dramatiseren
- Narcistische PD: superieur, onbeperkt, verlangt bewondering, arrogantie
- Borderline PD
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de anti-sociale persoonlijkheidsstoornis?
- Niet in staat zich te conformeren aan de maatschappelijke norm
- Oneerlijkheid, liegen, bedriegen
- Impulsiviteit
- Ontbreken van spijtgevoelens
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de theatrale persoonlijkheidsstoornis?
- Centrum van de belangstelling
- Ongepast seksueel, verleidelijk gedrag
- Maakt gebruik van eigen uiterlijk om in belangstelling te staan
- Theatrale en overdreven uitingen van emoties
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de narcistische persoonlijkheidsstoornis?
- Opgeblazen gevoel van eigen belangrijkheid
- Fantasieën over onbeperkte successen, macht, genialiteit en schoonheid
- Gelooft dat hij/zij zeer speciaal is en enkel hoort om te gaan met andere heel speciale mensen
- Wil buitensporige bewondering
- Arrogantie
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de borderline persoonlijkheidsstoornis?
- Proberen voorkomen om in de steek gelaten te worden
- Overmatig idealiseren en kleineren
- Onstabiel zelfbeeld of zelfgevoel
- Impulsiviteit
- Suïcidaal, automutilatie
- Affectlabiliteit
- Moeite kwaadheid te beheersen
- Voorbijgaande, aan stress gebonden paranoïde ideeën of ernstige dissociatieve verschijnselen
Welke cluster persoonlijkheidsstoornissen komt het meest voor?
B.
Wanneer kan de diagnose van een PD toegekend worden?
Pas vanaf de leeftijd van 18 jaar, tenzij de kenmerken reeds 1 jaar aanwezig zijn OF tenzij het de anti-sociale PD betreft (diagnose kan daar al vanaf 15).
