Hoofdstuk 13

Question 1

Wat zijn signaalkenmerken van het individu (Bronfenbrenner)?

Answer 1

De omgeving is voor elk individu anders, omdat deze zelf specifieke reacties van de omgeving uitlokt. Zo ontstaat een voortdurende wisselwerking.

Question 2

Wat is een transactioneel proces (Bronfenbrenner)?

Answer 2

Hoe meer mensen verschillen in hun signaalkenmerken, hoe groter de kans dat ze de omgeving verschillend ervaren. Dit is een wisselwerking.

Question 3

Wat is de kern van de ecologische systeemtheorie van Bronfenbrenner?

Answer 3

Het kind, het individu

Question 4

Welke invloedssferen met onderlinge wisselwerking liggen rondom het kind (Bronfenbrenner - ecologische systeemtheorie)?

Answer 4

• het microsysteem
• het mesosysteem
• het exosysteem
• het macrosysteem

Question 5

Wat zijn de kenmerken van het microsysteem (ecologische systeemtheorie)?

Answer 5

• directe omgeving van het kind
• vertrouwde personen
• activiteiten en rollen van het individu
• relaties met genoemde personen
• gezin, woonstraat, school en speelkameraadjes

Question 6

Wat zijn de kenmerken van het mesosysteem (ecologische systeemtheorie)?

Answer 6

• interacties tussen componenten van het microsysteem

- groot aantal positieve relaties = ondersteunend netwerk

Question 7

Wat zijn de kenmerken van het exosysteem (ecologische systeemtheorie)?

Answer 7

• indirecte beïnvloeding van het microsysteem
• werksituatie en sociale omgeving ouders
• media
• woonomgeving

Question 8

Wat zijn de kenmerken van het macrosysteem (ecologische systeemtheorie)?

Answer 8

• normen, waarden en attitudes van de maatschappij

- ingrijpende grootschalige sociaaleconomische, technologische en culturele ontwikkelingen

Question 9

Uit welke drie aspecten bestaat de invloed van ouders op het kind?

Answer 9

• goedkeuren of corrigeren van gedrag
• modelfunctie en confrontatie met normen en waarden (van de ouders)
• creëren van een opvoedingsomgeving die specifieke ontwikkelingen stimuleert of juist beperkt (tv kijken of boeken lezen)

Question 10

Wat zijn identificatiemodellen?

Answer 10

het overnemen van iemands gedragingen, opvattingen, normen en interesses. Tot aan de puberteit zijn de ouders de belangrijkste identificatiemodellen.

Question 11

Welke stadia doorloopt de rol van de ouders in de opvoeding?

Answer 11

1. babytijd: lichamelijke verzorging en activeren van de zelfredzaamheid
2. peutertijd: grenzen stellen, omgangsregels bijbrengen
3. basisschoolperiode: ondersteunen leerproces
4. adolescentie: meer op de achtergrond, invloed op toekomstgerichte keuzes

Question 12

Aan de hand van welke twee dimensies kunnen we opvoedingsstijlen onderscheiden?

Answer 12

Sturing en genegenheid

Question 13

Wat is de ondersteunende opvoedingsstijl?

Answer 13

sterke genegenheid en optimale sturing. Positieve gezagsuitoefening. Betrekt het kind bij beslissingen. Vrijheid als het kan, sturing als het moet.

Question 14

Wat houdt de dimensie genegenheid in?

Answer 14

De aard van de ouder-kindrelatie en de wijze waarop de ouder het kind tegemoet treedt.

Question 15

Wat houdt de dimensie sturing in?

Answer 15

De ruimte die de opvoeder biedt aan de autonomiebehoefte van het kind.

Question 16

Wat is de autoritaire opvoedingsstijl?

Answer 16

geringe genegenheid en maximale sturing. Opvoeder bepaalt alles zelf en betrekt het kind er niet bij. Meer straf dan beloning, vaak op kille, vijandige wijze uitgeoefend.

Question 17

Wat is de verwaarlozende opvoedingsstijl?

Answer 17

Geringe genegenheid en geringe sturing. Opvoeder laat kind in de steek. Geen controle, ontbreken van regels en kind moet het zelf uitzoeken.

Question 18

Wat is de overbezorgde opvoedingsstijl?

Answer 18

Sterke genegenheid en sterke sturing. Deze opvoeder wordt beheerst door angst. Liefde voor het kind kan ook verstikkend zijn. Angstige opvoeders geven het kind te weinig ruimte.

Question 19

Wat is de toegeeflijke opvoedingsstijl?

Answer 19

Sterke genegenheid en geringe sturing. Opvoeder heeft te weinig gezag en vindt het moeilijk het kind te frustreren. Kind is de baas.

Question 20

Welke opvoedingsstijl heeft de meest gunstige consequenties voor de sociale en cognitieve competenties van het kind?

Answer 20

De ondersteunende opvoedingsstijl

Question 21

Welke opvoedingsstijl heeft de minst gunstige consequenties voor de sociale en cognitieve competenties van het kind?

Answer 21

De verwaarlozende opvoedingsstijl

Question 22

Welke conclusies zijn er over opvoedingsstijlen?

Answer 22

1. grenzen stellen is belangrijk

2. de opvoeder moet de grenzen kunnen verantwoorden

Question 23

Hoeveel kinderen krijgen te maken met echtscheidingen?

Answer 23

1 op de 4

Question 24

Wat is de conflicthypothese (Amato)?

Answer 24

Kinderen komen in een loyaliteitsconflict terecht, vooral als er veel onenigheid is tussen de ouders.

Question 25

Waarom heeft scheiding een negatief effect op kinderen?

Answer 25

1. afwezigheid van een ouder
2. economische achteruitgang
3. ouderlijke conflicten

Question 26

Welke indeling maakt Hetheringtons van kinderen van gescheiden ouders?

Answer 26

1. onveilig en agressief: jongens uit eenoudergezinnen, meisjes uit stiefgezinnen - negatief zelfbeeld, mindere schoolprestaties
2. opportunistisch en competent: jongens en meisjes uit eenouder- of stiefgezinnen - competent en flexibel, maar op eigen voordeel gericht
3. verzorgend en competent: geen jongens, meisjes uit eenoudergezinnen - behulpzaam, verantwoordelijkheidsgevoel

Question 27

Waarom hebben jongens het moeilijk in eenoudergezinnen met een moeder?

Answer 27

Machtsconflicten en ruzie

Question 28

Waarom hebben meisjes het moeilijk in stiefgezinnen met een stiefvader?

Answer 28

Inbreuk op relatie met moeder, opstandigheid en afwijzend gedrag

Question 29

Wat is siblings?

Answer 29

Engelse overkoepelende term voor broers en zussen

Question 30

Wat is het samenstroommodel (Galton)?

Answer 30

Het intellectuele peil wordt mede bepaald door de kwaliteit van de omgevingsinvloed. Die kwaliteit zou hoger zijn als volwassenen in het gezin relatief sterk vertegenwoordigd zijn, zoals bij kleine gezinnen en eerstgeborenen. Dit wordt ook wel de soeptheorie genoemd. Uit latere onderzoeken blijkt dat dit niet het geval is.

Question 31

Welke siblingrelaties zijn er?

Answer 31

• ontoegankelijke siblings: groot verschil in leeftijd en van het andere geslacht
• toegankelijke siblings: van hetzelfde geslacht en qua leeftijd dicht bij elkaar

Question 32

Wat is een belangrijk voordeel van de siblingrelatie?

Answer 32

Je leert omgaan met agressie en grenzen verkennen

Question 33

Waarom is de relatie tussen siblings vaak ambivalent?

Answer 33

Ze zitten op hetzelfde niveau, maar zijn daardoor ook rivalen

Question 34

Wanneer ontstaan er problemen in een allochtoon gezin?

Answer 34

Als leden van dit gezin in de maatschappij geen volwaardige plaats kunnen bemachtigen en zich gaan afzonderen in subculturen die geïsoleerd zijn van de Nederlandse samenleving.

Question 35

Wat zijn problemen bij kinderen in een allochtoon gezin?

Answer 35

Taalachterstand, afwijkende opvatting van ouders over het belang van onderwijs en religie.