Hoofdstuk 12: Cultuur en Gezondheid

Question 1

Welke invloed had cultuur op COVID-19?

Answer 1

-Wereldwijde ramp met langdurige negatieve gevolgen voor gezondheid, welvaart en welbevinden
-Gevolgen erg scheef verdeeld en zetten ongelijkheid binnen en tussen landen op scherp
-Biomedische expertise essentieel om vaccins of behandeling tegen virus te ontwikkelen
-In afwachting van behandeling en naast vaccins, is menselijk gedrag enige remedie tegen virus
-Cultuurverschil in gedrag kan rol spelen in strijd tegen virus

Question 2

Waaruit bestaat de culturele analyse van gezondheid?

Answer 2

-Cognitief- collectief: culturele definitie en opvattingen gezondheid
-Cognitief - individu: individuele kennis en opvattingen rond gezondheid
-Affectief - collectief: culturele normen en waarden mbt gezondheid
-Affectief - individu: individuele attitude mbt gezondheid
-Gedrag - collectief: culturele praktijken mbt gezondheid
-Gedrag - individu: individueel gezondheidsgedrag
-Sociaal - collectief: sociale structuren en instituties mbt gezondheid in samenleving
-Sociaal - individu: sociale relaties en steun mbt gezondheid in onmiddellijk omgeving

Question 3

Welke benaderingen zijn er voor de relatie tussen cultuur en gezondheid?

Answer 3

-Biologie: genetisch en verworven (belichaamd cultuurverschil)
-Gezondheidspsychologie: focus pathologie op gezondheid

Question 4

Wat is de biologische benadering van de relatie tussen cultuur en gezondheid?

Answer 4

-Genetische en verworven (belichaamd cultuurverschil)
-Aandacht voor cultuurspecifieke context en betekenis fysieke gezondheid
-Voorbeelden: lactose-intolerantie (culturele praktijken ivm melkvee), schoenen invloed op voetvorm (hakken, inbinden), bijziendheid (dichtbij oefenen, minder ver kijken en minder buiten)

Question 5

Wat is de gezondheidspsychologische benadering van de relatie tussen cultuur en gezondheid?

Answer 5

-Focus op pathologie op gezondheid
-Diagnose en behandeling ziekte voor promotie gezondheid en preventie
-Meer aandacht voor gedragsaspecten van fysieke gezondheid
-Voorbeelden: diabetes (psychologen inschakelen voor omgaan fysieke beperkingen), corona (psychologen gaven advies rond gedrag)

Question 6

Hoe zit het met de prevalentie van obesitas in verband met cultuur?

Answer 6

-Prevalentie obesitas gestegen in laatste decennia
–>Niet volledig te verklaren via genetica
–>Op korte tijd veel verandering: gedragsverschil ipv biologisch-evolutionair
–>Verschil in stijging tussen landen, dus verschillende culturele praktijken
-Prevalentie verschilt sterk
–>In VS 5x meer obesitas dan Frankrijk, ondanks vette en gesuikerde Franse keuken

Question 7

Hoe is cultuurverschil in eetgewoonten te verklaren via een gedragscomponent?

Answer 7

Gedragscomponent op collectief niveau die invloed heeft op individueel gedrag
-Cultuurverschil in eetgewoonten: veel grotere porties in VS dan in Frankrijk, dus consistent meer calorieën binnenkrijgen
-Cultuurverandering in eetgewoonten: in VS steeds grotere porties en dan neiging te eten wat je op bord krijgt

Question 8

Hoe is het cultuurverschil in eetgewoonten te verklaren via een affectieve component?

Answer 8

Affectieve component op collectief niveau die dan invloed heeft op individueel affect
-Meer positief in Frankrijk: tasty food: genieten van eten, tijd nemen om te eten
-Meer negatief affect in VS: sinful food: eten associëren met dik zijn

Question 9

Hoe is het cultuurverschil in eetgewoonten te verklaren via een cognitieve component?

Answer 9

-Artsen hebben ook cultuur: opvattingen over voeding en gezondheid komen sterk overeen met leken van eigen cultuur
-Culturele norm van kijk op gezondheid en dieet meer dan professionele norm: ander voorschrijfgedrag

Question 10

Welke relatie is er tussen corona en ongelijkheid?

Answer 10

-Health inequity: ongelijkheden in zorg
-Op verschillende vlakken ongelijkheid met verregaande gevolgen: in blootstelling aan virus en in hoe ziek je wordt
-Deel ongelijkheid sociaal bepaald: gendercomponent (meer vrouwen in zorg), socio-culturele component (migrantgroepen en lagere SES meer ziek)

Question 11

Welke indirecte effecten zijn er tussen SES, gezondheidszorg en stress?

Answer 11

-Indirecte effecten van SES op gezondheidszorg
-Indirect effect via stress

Question 12

Welke indirecte effecten van SES op gezondheidszorg is er?

Answer 12

Hogere sociale status: minder sociale stress door meer persoonlijke controle en/of meer sociale steun
-Meer toegang tot gezondheidszorg
-Betere kennis rond gezondheid
-Gezondere leefgewoontes
-Minder gevaarlijke jobs

Question 13

Welk indirect effect heeft stress?

Answer 13

-Stress => gezondheid: meer ongezond gedrag, minder sterk immuunsysteem
-Lage controle => stress
-Mensen met lage SES minder controle over leven, maar mensen minder vatbaar voor ziekte wanneer hogere ervaring van controle
-Meer stresshormoon in sociaal systeem waar hiërarchie stabiel is, behouden wordt door intimidatie, laagste in rang dominante groepsleden niet kunnen vermijden en weinig sociale steun krijgen

Question 14

Welke zaken zijn cultuurspecifiek in pathologie?

Answer 14

-Ziektetheorie: mogelijke verklaringen van menselijk lijden
–>Ziektepresentatie: symptomen
–>Ziekteverklaring: waarom of waardoor ziek
–>Ziektebeleving
-Genezingstheorieën
–>Prognose
–>Effectieve therapie

Question 15

Welke ziektetheorieën heeft India?

Answer 15

Folk theories: verstoring evenwicht
-Vitale: lichamelijk, biologisch
-Sociale: sociale relaties
-Spirituele: relaties bovennatuurlijke

Question 16

Welke ziektetheorie heeft Turkije?

Answer 16

-Sociale relaties en ziekte: in warme familie wordt niemand ziek
-Gezond voelen: niet afwezigheid ziekte/gezond zijn, maar relationele kwaliteit
–>Intieme verwevenheid lijfelijke, sociale en kosmos
–>Ziekte: haar in boter

Question 17

Welke culturele ziektetheorieën heeft de mediterrane etnogeneeskunde in verband met verklaringen?

Answer 17

-(Inter)persoonlijke verklaringen
–>Mensen: boze oog, betoveringen
–>Binnenwereldse niet-menselijk: wezens, djins
–>Buitenwereldse wezens: duivel, god
-Natuurlijke verklaringen
–>Humorale leer: onevenwicht in 4 sappen

Question 18

Welke culturele genezingstheorieën heeft de mediterrane etnogeneeskunde in verband met geneeswijzen?

Answer 18

-(Inter)persoonlijk systeem
–>Religieuze formules, gebeden
–>Hand van fatma
–>Bezoek aan heilig graf: gebed, offer, binden van linnen
–>Hoca (mediërende instantie): belezen, amuletten
-Natuurlijk systeem
–>Genezing dmv metaforisch tegengesteld principe: terug in evenwicht krijgen door voeding

Question 19

Welke voorbeelden van cultuurgebonden syndromen zijn er?

Answer 19

-Hikikomori in Japan
-Dhat-syndroom in Zuid-Azië
-Anorexia/Boulimia Nervosa in westen

Question 20

Wat is Hikikomori-syndroom?

Answer 20

-Opsluiten in kamer en niet meer uitkomen (niet voor school, werk, contact), volledig isoleren/afzonderen van samenleving/buitenwereld, niet meer bijdragen aan maatschappij, kan gaan van dagen/weken tot jaren, gaan dan gamen/telefonen/tv kijken, beseffen dat ze veel missen in leven
-Prevalentie: 1.2 miljoen Japanse adolescenten, meestal middelklasse oudste zoon, zeer zeldzaam in andere culturen
-Culturele betekenis en context: belang van sociaal inpassen en zeer hoge verwachtingen, ouders gaan accommoderen ipv confronteren

Question 21

Wat is het Dhat-syndroom?

Answer 21

-Morbide angst bij mannen om semen te verliezen (zaad kostbaar en verlies leidt tot ziekte), enorme schuldgevoelens na seksuele handelingen
-Culturele betekenis en context: semen als bron vitale energie, sociale normen rond masturbatie (niet geaccepteerd)

Question 22

Wat is Anorexia/Boulimia Nervosa?

Answer 22

-Anorexia: weigering voeding, preoccupatie lichaamsgewicht, vertekend lichaamsbeeld, obsessief bezig met eten, angst om aan te komen
-Boulimia: vreetbuien en ongezonde middelen voor gewichtsverlies, obsessief bezig met eten en angst om aan te komen
-Prevalentie: steeds meer op steeds jongere leeftijd, vooral bij vrouwen
-Culturele betekenis en context: mager schoonheidsideaal hangt samen met steeds slankere voorbeelden in media, steeds meer dieetvormen, etc.
-Boulimia bijna uitsluitend westers
-Anorexia ook aanwezig op andere plekken, maar complex
–>Van alle tijden
–>Inhoud/reden cultureel gebonden: religieuze redenen, geen honger meer hebben of opgezwollen gevoel (geen angst)

Question 23

Welke 3 concepten zijn gekomen in plaats van cultuurgebonden syndromen?

Answer 23

-Culturele syndromen: clusters van symptomen die samen voorkomen in culturele groepen
-Culturele idiomen voor distress: culturele manieren om distress uit te drukken
-Culturele verklaringen voor (oorzaken van) symptomen, ziekte en distress

Question 24

Welke culturele variatie is er in de expressie van symptomen van depressie?

Answer 24

-Japan: meer extreme woorden en meer lichamelijke klachten
-VS: meer gemoedstermen
-UK: psychologische klachten
-Turkije: somatische klachten
-China: primair fysiologische symptomen (somatisering)
-Europees-Amerikanen: emotionele afvlakking
-Aziatisch-Amerikanen: grotere emotionele reactiviteit

Question 25

Welke verklaring kun je geven voor cultuurverschillen in de expressie van symptomen van depressie?

Answer 25

Aandacht

Question 26

Op welke gebieden zijn er culturele verschillen in schizofrenie?

Answer 26

-Of men iets als hallucinatie ziet
-Inhoud van hallucinaties
-Omgaan met hallucinaties
-Ervaren van ongemak en stress

Question 27

Welke culturele verschillen zijn er in of men iets als hallucinatie ziet?

Answer 27

Geloven in bovennatuurlijke krachten: hallucinaties worden minder gezien als valse percepties of stoornis

Question 28

Welke culturele verschillen zijn er in de inhoud van hallucinaties?

Answer 28

-India: vaker speelse, seksuele stemmen of familieleden die vragen taken af te werken
-Ghana: vaker conversaties met god
-VS: vaker bedreigende stemmen die aanzetten tot agressie

Question 29

Welke culturele verschillen zijn er in het omgaan met hallucinaties?

Answer 29

-Mexicaanse achtergrond: meer tolerant en meer medelijden
-Europese achtergrond: meer kritiek en vijandige reacties
-Zuid-Azië en Hindoestaanse culturen: positieve terugtrekking (stilzitten en afwachten)

Question 30

Welke culturele verschillen zijn er in het ervaren van ongemak en stress bij hallucinaties?

Answer 30

Zien als god die spreekt: minder stresserend en ongemakkelijk