HC.7 - Euthanasie: de dilemma's en knelpunten

Question 1

Welke twee dingen ondersteunen het verloop van vervroegde levensbeindiging?

Answer 1

• Toetsingscommissie voor euthanasie (1998)
  Kan advies geven aan OvJ
• WTL = wet toetsing levensbeindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (2002) = euthanasiewet –> onder voorwaarden is arts niet meer strafbaar

Question 2

Wat is euthanasie? Wat moet een patiënt hiervoor hebben?

Answer 2

Het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een ander dan de betrokkene op diens verzoek

Iemand moet uitzichtloos lijden aan een medisch classificeerbare aandoening (kan somatisch of psychisch zijn)

Question 3

Wat is de vereniging hiervoor?

Answer 3

NVVE = Nederlandse vereniging vrijwillige euthanasie

Question 4

Wat is iets anders dan euthanasie, maar heeft wel hetzelfde effect? Wat is de overeenkomst?

Answer 4

Hulp bij zelfdoding = de arts reikt euthanatica aan de patient die dit zelf inneemt

Euthanasie = handelen van een arts dat het elven van een patient op diens uitdrukkelijke verzoek beindigt

Vallen onder dezelfde wet –> wel verschil in straf (als nodig)

Question 5

Wat zijn twee morele uitgangspunten van de WTL? Waarop richt deze wet zich?

Answer 5

1. barmhartigheid: idee dat arts doet een medelijden patient (goed willen doen voor een ander)
2. Zelfbeschikkingsrecht: mensen moet ZELF willen en vragen

Richt zich uitdrukkelijk en ALLEEN op de arts omdat zij de enige zijn die dit mogen doen

Question 6

Wat zijn de zorgvuldigheidseisen?

Answer 6

Arts is overtuigd van:
- vrijwillig en weloverwogen verzoek
- uitzichtloos en ondragelijk lijden
- de patient is voorgelicht
- geen redelijke andere oplossing om het lijden weg te nemen

EN
- er is een schriftelijk verslag van een onafhankelijk arts die de patient heeft GEZIEN tav bovenstaande –> beoordeelt of 1e arts overtuigd kan zijn van de vier punten EN moet hier een verslag van maken
- moet medisch zorgvuldig uitgevoerd

Question 7

Wat moet er gebeuren na een euthanasie?

Answer 7

• Niet natuurlijke dood dus melden bij gemeentelijk lijkschouwer
• overhandigen meldingsformulier, verlag van consulent en overige stukken (medisch dossier)
• Hij stuurt dit door aan regionale toetsingscommies voor euthanasie

Question 8

Wanneer wordt de euthanasie getoetst?

Answer 8

De toetsingscommissie toets pas NA de euthanasie omdat niet kunnen oordelen over een mogelijk scenario

VOORAF: afhankelijk consulent als toetsing om tunnelvisie te voorkomen

Question 9

Hoe veel regionale toetsingscommissies zijn er?

Answer 9

5 regio’s –> werken nauw samen
- arts
- ethicus
- jurist
3 per regio die in wisselende samenstelling vergaderen waarbij ook tussen regio’s wordt uitgewisseld

Question 10

Wat zijn de het voor het vrijwillig en weloverwogen verzoek?

Answer 10

• Als wilsbekwaam hoeft het niet schriftelijk (mag uit aantekeningen van arts)
  ALS
• ≥ 16 jaar
• wilsbekwaam
• schriftelijke verklaring met een verzoek tot levensbeindiging
  Dan KAN de arts hier gevolg aan geven (HOEFT NIET)

Kinderen
- Als <12 jaar = niet wilsbekwaam
- 12-16 jaar: dubbele toestemming kind en ouders
- 16-17 jaar: toestemming patient en informeren ouders

Question 11

Wat verstaan we onder uitzichtloos en ondraaglijk lijden?

Answer 11

• het is subjectief maar moet invoelbaar zijn voor de arts (arts zou het moeten kunnen verdedigen)
  –> Arts moet zich in de patient verplaatsen en rekening houden met de specifieke context van deze patient
  Ondraagelijkheid is wel voor iedereen anders –> kijken naar betekenis van de klachten voor deze persoon
• lijden is meer dan enkel pijn en somatische klachten
• lijden is existentieel: verlies van zin, onafhankelijkheid en waardigheid

UITZICHTLOOSHEID:
Is er nog iets aan te doen wat redelijk is voor de patient en de arts

Question 12

Wat hangt samen met goede voorlichting?

Answer 12

• respect voor autonomie
• informed consent

Question 13

Wat bedoelen we met geen redelijke andere oplossing?

Answer 13

= geen andere oplossing voor het lijden
Arts en patient moeten samen tot die conclusie zijn gekomen
- ziekte kan niet te genezen (meer) zijn
- moet gaan om een niet behandelbare aandoening
- ALS weigering behandeling moet dit gemotiveerd worden

Question 14

Wat hoort bij de eis consultatie van een onafhankelijk arts?

Answer 14

SCEN- arts = steun en consultatie bij euthanasie in Nederland
- opgeleid in aspecten van euthanasie
- als arts kan je altijd de dienstdoende SCEN-arts bereiken voor vragen en consult

ONAFHANKELIJKHEID IS HEEL BELANGRIJK

Question 15

Wat moet er gebeuren om het medisch zorgvuldig uit te voeren?

Answer 15

Commissie volgen in principe de standaard euthanatica van KMNP
1. Diep in slaap brengen met thiopental of propofol (coma inductor)
CONTROLEER STAMREFLEXEN bvb cornea reflex
2. Injectie botuline (= spierverslapper) –> Hart zal uiteindelijk stoppen

Question 16

Wat wordt gebruikt bij hulp bij zelfdoding?

Answer 16

Barbituraatdrank: 150 ml in een teug opdrinken
- depressie van het ademhalingscentrum
- een respiratoire acidose
- Dit leidt samen met een vasculaire en/of cardiogene shock tot de dood

bvb pentobarbital of secobarbital

Question 17

Wat zijn de drie knelpunten?

Answer 17

1. het is niet normaal medisch handelen
   Arts kan het doen als hij aan zorgvuldigheidseisen voldoet maar HOEFT niet
   - NL is druk bevolkt dus als arts niet wil kan andere arts evt
   - netjes als patient verwijzen naar andere arts
2. vrijwillig en weloverwogen is
   - niet altijd duidelijk zeker bij psychiatrische patienten
   - bij dementie is ook erg lastig (verzoek kan nog gedaan worden bij beginnende dementie)
3. inschatting ondragelijk lijden
   MOET komen door een medisch classificeerbare aandoening

Question 18

Wat kan een arts doen als hij het niet wil uitvoeren?

Answer 18

• doorverwijzen andere arts –> liever niet omdat dan een arts bekend kan worden om dat hij dit doet
• experisecentrum euthanasie: hier werken artsen die bereid zijn dit te doen –> patient kan hier voor aangemeld worden
  Wel groeiende wachtlijsten (vooral in psychiatrie)

Question 19

Wat kan de arts doen voor mensen die buiten de WTL vallen?

Answer 19

Adviseren in mogelijkheden voor sterven
- stoppen met eten en drinken –> arts mag mensen hier wel over informeren en in begeleiden –> dan geen hulp bij zelfdoding
- patient kan zelf medicijnen nemen
- patient kan boek kopen hierover

Question 20

Wat vinden belangrijk bij psychiatrische patiënten?

Answer 20

Dat de patient er goed over kan nadenken

Question 21

Wat valt niet onder ondragelijk lijden? Wat is hier wel mee?

Answer 21

Voltooid leven

Wets voorstel om voor 70+ zonder medische aandoening een mogelijkheid te geven