HC.5 - Virussen bij baarmoederhalskanker Flashcards
Welke twee preventie manieren gebruiken we tegen baarmoederhalskanker?
- vaccinaties tegen HPV
- bevolkingsonderzoek: naar gynaecoloog bij afwijkingen (7200 per jaar)
welke weefsels zijn at risk voor HPV gerelateerde kanker? Waarom?
- cervix
- anus
- nasopharynx
- oesohagus
Overgangszone tussen twee soorten epitheel (dus twee soorten cellen grenzen aan elkaar) is een zwakke plek waar virus gebruik van kan maken waarna het verder kan gaan naar een maligniteit
Wat is een belangrijke zone bij de cervix?
Transformatiezone
Endocervix: cilindrisch epitheel
Ectocervix: plaveiselcel epitheel (squameus) niet verhoornd
Hiertussen ligt de transformatiezone
waarin cilindrische epitheelcellen worden omgezet in plaveiselepitheelcellen = metaplasie
- Grens verplaatst gedurende het leven van de vrouw –> epitheel van endocervix trekt zich steeds verder terug
Hiernaar kijken voor afwijkingen
Gehele gebied is at risk
Wat doen we bij een uitstrijkje?
- speculum (nu van plastic)
- met cervix brush: ronddraaien zodat celletjes aan oppervlak los komen
- in medium gestopt en naar lab gestuurd (centraal lab waarvan 5 in NL)
Wat wordt onderzocht in het uitstrijkje?
- aanwezigheid van HPV
- cytologie
Wat is kenmerkend voor het HPV?
DNA?
Grootte?
- eenvoudig DNA virus
- Hostcel nodig voor replicatie want zelf niet in staat
- bevat circulair DNA
- 55 nm (130x kleine dan ery)
wat is kenmerkend voor de structuur van het HPV?
Bevat een icosaedrische mantel met 72 capsomeren
L1 en L2 capside eiwitten
Wat is kenmerkend voor de genetische structuur van het HPV? uit welke zones bestaat dit?
Het is circulair
1. LCR (long control region)
- Startpunt van DNA-replicatie
- transcriptie gecontroleerde elementen van enchancer en promotor –> controleren van expressie van genen
- vroeg gebied
Transcriptie van vroege genen
E1 E2 E4 E5 E6 E7 - Laat gebied
- transcriptie van late genen
L1 en L2
Hoe werkt een HPV infectie?
- binnendringen van viruspartikels naar de basale laag cellen (niet BM) van het epitheel via wondjes
- bindt aan specifieke moleculen op het oppervlak van de cel
- virus partikel dringt cel binnen door endocytose (fusie met membraan)
- Afbraak virale mantel door cel proteasen
- viraal DNA gaat naar celkern
- transcripten van virale genen
- expressie E6 en E7
Dit proces duurt een aantal weken
Wat wordt onderzocht als er een uitstrijkje wordt genomen ihkv klachten? Welke klachten zijn dit?
- post coïtaal bloedverlies
- onregelmatige menstruatie
- bloedverlies tussen menstruaties door
Kijken naar cytologische kenmerken van de uitgestreken cellen
Wat is het effect van HPV op de cellen?
- Proliferatie gastheercel (geen differentiatie –> dan stopt de proliferatie) is nodig voor eigen proliferatie
- virusreplicatie
- assemblage en transport virus partikels
Wat is het effect op van HPV op moleculair niveau?
- onderdrukken apoptose
- P53 komt vrij bij cellulaire stress –> stop van celcyclus waarna herstel of apoptose
- E6 bindt P53 –> promoten van ubiquitine ligase (E6AP) –> ubiquinisatie –> P53 afgebroken door proteosomen –> geen apoptose - Onderdrukking van celcyclus controle
- E2F (TF) gebonden aan pRB
- pRB gefosforyleerd waardoor los van E2F
- E2F bindt aan promotors (targetgenen) waardoor start celcyclus en progressie G1 naar S-fase
INFECTIE
- E7 bindt aan pRB waardoor niet meer aan E2F gebonden kan
- E2F naar target genen
- Cel proliferatie - E5 stimuleert epidermale groeifactor receptor (EGFR)
- Virusreplicatie
- E2 remt expressie E6 en E7 waardoor proliferatie stopt
- E2 zorgt voor meer expressie E1 = DNA helicase
- Strengen uit elkaar bi Origin of replication waardoor DNA polymerase kan binden
- replicatie viraal DNA
- differentiatie van de cellen waardoor meer richting oppervlak gaan - Assemblage en export van viruspartikels
- productie L1, L2 en E4
- viruspartikels gevormd die vrij komen en nieuwe cellen kunnen infecteren (liefst van basale laag)
Wat is het effect normaal gesproken op het HPV en de effecten hiervan?
immuunsysteem herkent het en zorgt voor clearance van virus en geïnfecteerde cellen
–> ip niks aan de hand
Wat is het effect van E6 en E7?
- celproliferatie
- immmortalisatie
- de-differentiatie
Waardoor DYSPLASIE
Hoe kan een HPV infectie zorgen voor de overgang naar het cervix carcinoom?
- persisterende infectie: zorgt voor onderdrukking van de lokale immuunrespons (hrHPV) waardoor geïnfecteerde cellen aanwezig blijven
- Kritische stap: partiële integratie van viraal DNA ergens in het genoom van de gastheercel
Circulair kan niet ingebouwd worden –> door DNA breuk lineair worden zodat wel kan
Welke moleculen zijn permanent aanwezig bij de overgang naar een carcinoom?
- E6 en E7 komen permanent tot expressie
- E2 en E4 zorgen voor remming hiervan maar vaak breukpunten zorgen dat E2 E4 en E5 verwijdert worden
Hierdoor permanente proliferatie –> immortalisatie –> genomische instabiliteit –> progressie tot kanker
Hoe lang duurt het ontstaan van cervix carcinoom?
10-30 jaar voor zien
Hoe is HPV overdraagbaar?
Via seks door
- huid-huid contact
- mucosa-huid contact
- mucosa-mucosa contact
Condooms helpen een beetje