HC.3 - De geschiedenis van de oncologie Flashcards

1
Q

Door welke vijf factoren is het beeld van kanker veranderd?

A

Het is steeds zichtbaarder door:
- wetenschappelijk inzicht in mysterie
- Speciale instellingen, wetgeving (bevolkingsonderzoek), beleid, etc.
- groeiende morbiditeit en mortaliteit (meer mensen heb het)
- Publieke angst
- tegelijk stilte en stigma (gevoelig onderwerp waardoor moeilijk over praten)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat draagt bij aan het beeld van kanker in een bepaalde perioden?

A
  • Geneeskunde (wetenschap)
  • cultuur en maatschappij
  • behandelingen: geven hoop (genezen), maar ook angst (heftige behandelingen)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Er zijn twee hoofdgroepen met behandelingen en dit kan beiden weer ingedeeld worden in 2 groepen. Wat zijn deze groepen en vanaf wanneer spelen zij al een grote rol?

A

Lokaal:
1. chirurgie: van oudsher maar vooral vanaf late 19e eeuw (eind 1800)
2. RT: vanaf vroege 20e eeuw (1900)

Systemisch:
1. chemo: vanaf medio 20e eeuw (1950)
2. immunotherapie en target therapy: vanaf eind 20e/begin 21e eeuw (1990-heden)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Waarmee begon en wanneer begon de groei van onderzoek naar anti-kanker medicijnen?

A

In de VS met Mary Lasker uit liefdadigheid door
- fondsenwerving
- PR-campagnes (publiek)
Hierdoor ging het budget van het national cancer institute (1937) enorm omhoog

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wie was Sydney Farber en wat was zijn rol bij het onderzoek naar anti-kankermedicijnen?

A

Een patholoog, leukemie arts en onderzoeker
Was ook een fondsenwerver die zich ging richten op leukemie

  • oprichten Jimmy Fund clinic –> Disney world fused with cancer land –> als goede manier om geld en aandacht te krijgen voor kankeronderzoek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoe en wanneer begonnen de eerste onderzoeken voor ALL?

A

Laat 1940 experimenten met toxische middelen
Jimmy fund clinic: Disney world fuseerde met Cancerland –> hierdoor meer geld en aandacht voor kankeronderzoek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat is het grootste prestatie op het gebied van kanker volgens Le Fanu? Waarom?

A

Behandeling van ALL

  • hiermee iets oplossen wat eerst onoplosbaar leek
  • kinderen met toxische geneesmiddelen –> lef
  • Waren geneesmiddelen die eigenlijk matig werkten (maar toch gelukt)
  • Er was grote intellectuele machinerie nodig om kleine verbeteringen op te merken (RCT)
  • Er was sprake van veel doorzettingsvermogen want zoektocht 25 jaar
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hoe en wanneer waren de eerste experimenten op het gebied van kankerbehandeling?

A

WOII
- mosterdgas: zagen dat enorm destructieve uitwerking op WBC (of overlijden aan gas of hieraan) –> dit was wel later een aanknopingspunt voor onderzoek naar leukemie

  • gezondheid van soldaten was belangrijk –> hierdoor ook groter belang voor onderzoek
    bvb zo ook penicilline ontdekt
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat was de eerste fase van de anti-kanker medicatie?

A

Va jaren 40 ontdekking anti-cancer drugs
Door
1. toeval
2. trial on error –> kijken of er celdodende werking was van middel

  • begon met mosterdgas (per toeval ontdekt)
  • aminopterine/MTX
  • actinomycine
  • steroiden
  • vincristine
  • cisplatine
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat was fase 2 van onderzoek naar anti-kanker medicatie?

A

Voor aantonen echt celdodende werking was grootschalig en systematisch evaluatie onderzoek nodig
–> Geld voor verzamelen en instituten oprichten

  • American cancer chemotherapy national service centre (va 1954)
  • meer dan 200 000 stoffen in 10 jaar onderzocht met trial on error
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat was het effect van 25 jaar kankeronderzoek 1945-1971 op ALL?

A
  • teleurstellend
    1000 kinderen behandeld waarbij slechts 2 genezen waren = > 5 jrO (1 inmiddels overleden)

Was een doodlopende weg
- onacceptabele toxiciteit
- onzekerheid uitkomst
- resistentie tegen middelen
- infiltratie leukemie in hersenen doordat de tijd vorderde
- professionele isolatie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat was fase 3 in het anti-kanker medicijn onderzoek?

A

vanaf jaren 60 eerst filosofische doorbraak (Skipper) hierdoor ontdekt dat:
- als een middel aanslaat er slechts een % kankercellen wordt aangepakt (en % dus niet) en als het werkt moet je dus NIET de dosis verlagen want dit geeft kans aan niet reagerende cellen om weer te groeien en resistentie te ontwikkelen

als aanslaat: dosis verhogen om:
- verhoogt % dat reageert
- lager % dat systemisch kan ontwikkelen

Dus een psychologische doorbraak: zo krachtig mogelijk en koste wat het kost kanker bestrijden
EN een praktische doorbaak: combinatie van chemo en RT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat was dus de eerste grote doorbaak van de anti-kanker therapie?

A

Door dr Pinkel
- cocktail van verschillende middelen geven zodat meer effect en voorkomen resistentie
- Gewone chemo niet bij hersenen dus chemo toedienen op hersenvocht + RT-hersenen
Maar GEEN effect
–> Dosis verdubbelen
Enorme toename aan overleving
5jrO van 0,07% naar > 50% (later > 70%)

Total therapy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat ontstond na de doorbaak van dr Pinkel?

A

Nixons war on cancer
- enorm optimisme: omdat zeldzame kanker genezen ook groot opzetten voor alle kankers

National cancer act getekend waardoor veel meer geld (subsidies)

Doel:
Nu ook voorkomen van solide tumoren (of genezen)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hoe keek dr Pinkel naar de ontwikkelingen die hij had geboekt met de therapie?

A
  • middelen zijn per toeval ontdekt
  • werkingsmechanismen van middelen zijn nauwelijks begrepen
  • behandeling alleen onvoldoende om de genezing van ALL te verklaren –> hij denkt dat behandeling lichaam in staat zelf het zelf op te ruimen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat viel onder de War on Cancer van Nixon?

A
  • veel experimenten: kanker uitroeien met een bom aan toxische middelen waarbij weinig druk maken om patient (meer aandacht op iets langere overleving dan kwaliteit van leven)
  • NCI: factory of toxins
15
Q

Waarom is het lastiger om geschikte middelen te vinden voor solide tumoren dan voor hematologische tumoren?

A
  • Oorzaak/ontstaan nauw verweven met verouderingsproces –> moeilijk iets aan te doen
  • Solide tumoren ‘minder gevoelig’ voor (toxische) invloeden van buitenaf (in contact met buitenwereld, waardoor beter beschermd) –> reageren vaak veel minder op anti-kanker medicijnen
16
Q

Wat was het grotere effect van de war on cancer?

A

Voorlopige mislukking
- tussen 1962 en 1985 toename van kankergerelateerde doden
- nadruk te veel op behandeling ipv preventie

17
Q
A
18
Q
A
19
Q

Hoe moest het denken over kanker veranderen?

A

VAN ‘oorlog, vijand uitroeien, radicale en invasieve behandelingen’
NAAR systemische ziekte: ziekte onderdeel organisme, organisme helpen (subtiele manier denken)

20
Q

Wat waren de conclusies met betrekking tot de patienten na de war on cancer?

A

o Patiënt = proefpersoon, behandelaar = onderzoeker onderscheid duidelijk houden
–> belang patiënt opgeofferd aan onderzoek

o Zeer schadelijke middelen met een zeer onzekere toekomst, bij hele zieke patiënten –> patiënten ook beschermd worden (ethisch kompas)

21
Q

Wat speelt een belangrijke rol bij preventie?

A
  • geld en politiek (curatie is aantrekkelijker voor farmaceutische industrie qua geld)
  • preventie is veel politieker –> op macroniveau wel meer zoden aan de dijk zetten qua preventie
22
Q

Wat is belangrijk om te blijven zien bij onderzoek naar anti-kanker behandeling?

A

Bewustzijn van het kwaad

23
Q

Hoe is de behandeling van borstkanker verandert gedurende de tijd?

A
  1. 1960: stilte rond kanker
    - gebruikelijk om diagnose niet aan patient te vertellen (belang van hoop waardoor betere kans op genezing) –> zou voor betere kwaliteit van leven en grotere genezingskans
  2. 1976: radicale mastectomie + ovariele ablatie door RT + controels LK in borst en nek –> kans op recidief en AM verkleinen
    - informatie: u heeft borstkanker en dit is de noodzakelijke behandeling en verder niks –> hierna leven weer gewoon oppakken
  3. 2000
    - Compleet en langdurige medische molen: verwijdering gezwel en okseltoilet
    - Aanvullende onderzoeken (buik, lever, botten, etc)
    - Chemotherapie (ca. 5 maanden)
    - RT
    - Tamoxifen (5 jaar)
    - Inclusie herceptine trial
    - Na afloop 5 jaar tamoxifen: RCT of 10 jaar middel niet beter zou zijn
24
Q

Wat is het beeld altijd geweest van radicale mastectomie?

A

o Altijd omstreden geweest –> theoretische basis was zwak
o Grote van kanker is ook niet alles bepalend
o (Grotere) werkzaamheid onduidelijk (niet perse beter) –> logica sprak wel aan
o Ernstige en beschadigende operatie
o Eind ’70 dalende trend

Hele ingrijpende operatie

25
Q

Waaraan kan gezien worden dat niet alleen medische factoren de beslissingen van artsen kunnen beïnvloeden tav radicale mastectomie?

A

o Aanzienlijke nationale verschillen: grote verschillen in praktijk (behandeling), maar niet in resultaten

o Vele onzekerheden –> psychologisch effect: patiënten en artsen (better safe than sorry) –> kiezen voor meest radicale behandeling

  • Afname na 1970 deels oiv feministische en patiëntenbeweging
26
Q

Wat waren verschillen tussen de jaren 70 en de jaren 2000 op het gebied van borstkanker?

A

jaren 70:
- Het was een gebeurtenis en geen proces
- Het was acuut en niet chronisch
- geen steun of hulpgroepen
- Na behandeling gaat patient weer door met normale leven

2000
- het was een proces en geen gebeurtenis
- het was chronisch en niet acuut
- overspoelt met hulpgroepen en steun wat het hele leven overnam waardoor het een deel van haar identiteit wordt
- patient moet zelf een rol spelen in de management van ziekte en behandeling
–> grote psychologische rol

27
Q

Wat gebeurde er in de jaren 20 met kanker? Wat was de focus van de behandeling?

A

Zichtbaarder geworden door
- medisch wetenschappelijke context
- historische en maatschappelijke context

Focus van behandeling: hoop en angst

28
Q

Wat gebeurde er als eerste met de behandeling van kanker?

A

War on cancer