HC.6 - Cytoskelet, cel-cel verbindingen en extracellulaire matrix Flashcards
Wat zijn de 4 algemene functies van het cytoskelet?
- structuur (vorm van de cel en verankering van organellen)
- beweging (cel, cilia, flagella)
- regulatie (organiseren van structuur, cel activiteit)
- signaalfunctie (cel-cel contacten)
Wat zijn de drie hoofdonderdelen van het cytoskelet?
- actinefilamenten
- microtubuli
- intermediair filamenten
Welk type intermediair filament komt veel in de huid voor?
keratine
Welk type intermediair filament komt veel in bindweefsel voor?
vimentine
Welk type indermediair filament komt veel voor in zenuwen?
neurofilament
Wat is de diameter van microtubuli?
25 nm (15 nm lumen)
Wat is de diameter van actinefilamenten?
7 nm
Wat is de diameter van intermediair filamenten?
8-12 nm
Wat zijn de belangrijkste functies van microtubuli?
- behoud van celvorm (compressie resistent)
- cel motiliteit
- chromosoombeweging tijdens celdeling
- beweging en positionering van organellen
- intercellulair transport
Wat zijn de belangrijkste functies van actine filamenten?
- behoud van cel vorm (treksterkte)
- verandering in celvorm
- spiercontractie
- cytoplasma stroming
- cel motiliteit (pseudopodia)
- celdeling (klievingsformatie)
Wat zijn de belangrijkste functies van intermediair filamenten?
- behoud van cel vorm (treksterkte)
- verankering van de nucleus en bepaalde andere organellen
- vomring van nucleaire lamina
Hoe zijn desmosomen opgebouwd en wat is de functie?
Opbouw: cadherines (transmembraaneiwitten) ontmoeten elkaar en vormen een complex waarbij ze elkaar aantrekken. Vervolgens worden ze via andere eiwitten verbonden aan intermediair filamenten voor verankering
Functie: structuur en stevigheid
Wat is de functie van tight-junctions?
- vormen een barrière rondom de cel
Wat is de functie van een gap-junction?
- kleine moleculen tussen cellen uitwisselen
- signaalmoleculen sturen (communicatie)
- porie voor transport van moleculen en ionen
- in zenuwen: prikkelgeleiding
Noem de belangrijkste cel-cel verbindingen
- desmosomen
- tight-junctions
- gap-junctions
Wat is een hemidesmosoom en hoe is deze opgebouwd?
Een hemidesmosoom is een cel-matrix verbinding. Het is een soort halve desmosoom. Integrines (transmembrane eiwitten) binden cytosolair aan intermediair filamenten en extracellulair aan collageen
Wat is de functie van fibroconectin?
Fibroconectin verbindt een integrine met collageen
Hoe zijn actinefilamenten verbonden met de ECM?
Via integrines
Welke cel-cel verbindingen houden epitheliale cellen bijeen?
adherens junctions en desmosomen
Wat zijn focale contacten?
Verbindingen van actinefilamenten met de ECM via integrines
Waardoor wordt de ECM geproduceerd?
Door cellen zelf
Welke type cel komt voornamelijk voor in bindweefsel?
fibroblast
Welke type cel komt voornamelijk voor in kraakbeen?
chondrocyt
Welke type cel komt voornamelijk voor in beenderen?
osteocyt
Benoem de vorm en functie van collageen
Vorm: fibrillen, vezels
Functie: structureel, treksterkte
Wat is de functie van proteoglycanen?
Proteoglycanen kunnen water binden en zijn daardoor heel elastisch
Wat is de nucleaire lamina?
Een netwerk van intermediair filamenten onder de nucleaire envelop: versterkt de nucleus