HC6 Flashcards
Wat is het verschil tussen algemene en bijzondere strafuitsluitingsgronden?
Algemene strafuitsluitingsgronden zijn bij ieder delict van toepassing. Ze zijn niet beperkt tot een specifiek delict, zoals de strafuitsluitingsgronden die we kennen, zoals noodweer, ontoerekenbaarheid etc.
Bijzondere strafuitsluitingsgronden zijn specifiek toepasbaar voor bepaalde delicten of bepaalde groepen delicten, zoals smaadschrift bij smaad. Dit houdt in dat als jij in de veronderstelling bent dat de statement die je maakt waar is en dat het algemeen belang vereist dat je dit kenbaar maakt.
Dit hoort nog bij culpa. Wat is het stappenplan voor culpa en werk deze uit.
Objectieve zijde ‘moeten’ –> wederrechtelijkheid gegeven als dit is bewezen.
1. Aanmerkelijk onvoorzichtig –> had de verdachte anders moeten handelen?
a. Heeft de verdachte onvoorzichtig gehandeld? –> kijk naar zorgvuldigheidsnormen en zorgplicht. Is er in strijd gehandeld met de normen?
b. Was het ook aanmerkelijk onvoorzichtig?
4 gezichtspunten: (niet cumulatief, ze hangen wel met elkaar samen, maar hoeven niet altijd allemaal aanwezig te zijn):
- Normoverschrijdingen: inhoud en aantal –> blackout. 1 normschending kan genoeg zijn
- Garantenstellung –> Verpleegster arrest: Meer verwachten van de verdachte door de opleiding/werkervaring verhoogde zorgplicht
- Geoorloofd risico –> sport en spel en verkeer
- Voorzienbaarheid: had kunnen voorzien, gelet op concrete omstandigheden; had moeten voorzien, gelet op algemene ervaringsregels
Subjectieve zijde ‘kunnen’
2. Verwijtbaarheid –> dit wordt verondersteld als aanmerkelijk onvoorzichtig kan worden bewezen, tenzij:
- Schulduitsluitingsgronden
- Contra-indicaties: bv. slachtoffer heeft zelf een aandeel in het doen ontstaan van een ongeval. Dit moet wel worden uitgewerkt. Wat had de verdachte anders kunnen doen?
- Causaliteit –> dit mag worden verondersteld, want je hoeft geen leerstuk in een leerstuk te schrijven.
Wat is het verschil tussen wettelijke en buitenwettelijke strafuitsluitingsgronden?
Wettelijke strafuitsluitingsgronden zijn de strafuitsluitingsgronden die in de wet zijn opgenomen. Dat zijn de meeste.
Buitenwettelijke strafuitsluitingsgronden zijn strafuitsluitingsgronden die niet in de wet staan. Dit zijn het ontbreken van materiële wederrechtelijkheid (Veearts). Deze komt in de praktijk bijna nooit voor. De andere is afwezigheid van alle schuld (Melk en water). Deze komt vaker voor.
Er zijn ook weer speciale ongeschreven regels die bij bepaalde gebieden passen, zoals sport en spel (boksen). Hierbij sla je iemand, mishandeling, maar deelnemers stemmen hiermee in, dus dit is een ongeschreven strafuitsluitingsgrond
Wat is het verschil tussen rechtvaardigingsgrond en schulduitsluitingsgrond?
Rechtvaardigingsgrond ziet op de wederrechtelijkheid.
Schulduitsluitingsgrond ziet op de verwijtbaarheid. De uitspraak van de rechtspraak is afhankelijk van de delictsomschrijving en op welke strafuitsluitingsgrond er een gegrond beroep wordt gedaan.
Welke rechtvaardigingsgronden zijn er?
- Noodweer
- Overmacht door noodtoestand
- Wettelijk voorschrift
- Bevoegd ambtelijk bevel
- Ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid (Veearts)
Welke schulduitsluitingsgronden zijn er?
- Ontoerekenbaarheid
- Noodweerexces
- Psychische overmacht
- Onbevoegd ambtelijk bevel
- Afwezigheid van alle schuld (Melk en Water)
Wat is het verschil tussen inwendig en uitwendige strafuitsluitingsgronden?
Inwendige strafuitsluitingsgronden zitten in de dader, een gebrekkige stoornis. Hieronder valt alleen ontoerekenbaarheid.
Uitwendige strafuitsluitingsgronden zijn externe factoren die kunnen meebrengen dat er geen sprake is van strafbaarheid. Dit zijn alle andere strafuitsluitingsgronden. Maar uitwendige strafuitsluitingsgronden kunnen ook een inwendige component hebben. Dit is niet volledig zwart-wit.
Wat is het verschil tussen persoonlijk en onpersoonlijke strafuitsluitingsgronden?
Persoonlijke strafuitsluitingsgronden gaan alleen over degene die het strafbare feit heeft gepleegd. Dit is relevant voor bv. deelneming. Onpersoonlijke strafuitsluitingsgronden gelden voor alle plegers, dus ook medeplegers.
Schulduitsluitingsgronden betreffen alleen de personen om wie het gaat. Als jij ontoerekenbaar bent en je pleegt met iemand een strafbaar feit, dan geldt het alleen voor de pleger die ontoerekenbaar was en niet voor de medepleger die dat niet was. Bij rechtvaardigingsgronden geldt het zowel voor de pleger als de medepleger.
Wat houdt overmacht in noodtoestand in?
Het gaat om een conflict van plichten. Enerzijds is er de plicht om de wet na te leven en anderzijds is er de plicht om een hulpbehoevend persoon bijstand te verlenen. Je moet dan de meest zwaarwegende plicht kiezen, maar daarmee overtreed je wel de andere plicht.
Wat houdt psychisch overmacht in?
Dit is een externe drang waar iemand geen weerstand aan kan bieden. Je kan niet anders handelen. Je kan ook niet van iemand verwachten dat die in dat specifieke geval anders kan handelen. Bv. als er met een pistool tegen je hoofd wordt gericht en dan wordt bevolen dingen te doen.
Als wederrechtelijkheid en verwijtbaarheid een element zijn en er wordt beroep gedaan op een strafuitsluitingsgrond. Wat is dan de uitspraak?
OVAR
Als wederrechtelijkheid een bestanddeel is en er wordt een rechtvaardigingsgrond aanvaard. Wat is dan de uitspraak?
Vrijspraak
Als er een culpoos delict is en er wordt een beroep gedaan op rechtvaardigingsgrond. Wat is dan de uitspraak?
Vrijspraak
Wat houdt dolus/culpa in causa in?
Dat je zelf schuld hebt aan het ontstaan van de situatie waarbij je beroep moet doen op een strafuitsluitingsgrond.
Wat zijn de overeenkomsten tussen noodweer en noodweerexces?
- Het is beide een strafuitsluitingsgrond
- Voor beide is een noodweersituatie vereist en dus de subsidiariteitsvereiste. Je moet geen kant op hebben gekund.
- Het gaat om een ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding van lijf, eerbaarheid of goed
