HC5. Vrijetijdsbesteding, flow en piekprestaties Flashcards
Vrijetijdsbesteding
Wat mensen in hun vrije tijd doen voor hun ontspanning, plezier, passie
- sterke predictor van welbevinden
- belangrijk voor levenstevredenheid oudere volwassenen
Vrijetijdsbesteding bij middelbare scholieren
- langetermijneffecten: activiteiten op de middelbare school voorpsellen levenstrevredenheid op volwassen leeftijd
- interfereert niet met andere domeinen: meer activiteiten buit de klas -> hogere cijfers
Cohortstudie Duitse tieneres
- vrijetijdsbesteding
- meer schermtijd en minder fysieke activteit in meisjes, lagere SES en oudere kinderen
- minder theater/dans en koor/orkest in jongens en lagere SES
- meer afspreken met vrienden in hogere SES
- meer mobiele telefoongebruik, minder andere activteiten
activiteiten die welbevinden vergroten moeten:
- betekenisvol zijn voor de betrokken persoon
- een gevoel van autonomie geven
- competenties stimuelren
- dienen als een onderbreking van de routine
- regelmatig betrekking hebben op positieve relaties met andere mensen
–> vrijetijd hebben alleen is niet genoeg voor verhoogd welbevinden!
Vakantie en welbevinden
Bewijs voor gelukkigheid van vakanties:
- geluk neemt toe voor vakantie
- mensen met ontspannen vakantie hadden toename in geluk daarna
- geheugenbias: mensen herinneren vakanties positiever dan ze waren
–> effecten zijn maar van korte duur
Flow
De intense betrokkenheid bij een activiteit in het moment, die zowel fysiek als mentaal kan zijn. Aandacht wordt volledig geïnvesteerd in de taak en de persoon functioneert op zijn/haar optimale vermogen
Kenmerken van flow
- samengaan van actie en bewustzijn
- Complete concentratie op de desbetreffende taak
- Geen zorgen over verliezen van controle, wat resulteert in gevoel van controle
- een verlies van zelfbewustzijn
- tijd lijkt niet langer op normale manier te passeren
- autotelische aard van de ervaring
- flow ontstaat bij een uitdagende activteit die vaardigheid vereist
- een activiteit heeft duidelijke doelen en onmiddellijke feedback
Contexten van flow
- een breed scala aan contexten waarin flow kan worden ervaren!
- soorten flow ervaringen
- verschillende intensiteit
- verschillende culturen
Soorten flow ervaringen
- betrokkenheid bij het werk
- sociale flow
- group flow
- microflow
Individuele verschillen in flow
Extra aspect die mogelijk noodzakelijk zijn
- autotelische persoonlijkheid
- nieuwsgierigheid (exploratie en absorptie)
Levensloop ontwikkeling flow
- flow is mogelijk aangeboren (universeel en vaak al bij kinderen)
- geobserveerd in verschillende leeftijdsgroepen
- 10-15% heeft nooit flow ervaren (kan onderdrukt zijn)
Kritiek op flow
- flow kan ook ervaren worden als vaardigheden groter zijn dan uitdaging
- gevoel van betekenis (meaning) en emotionele connectie is ook noodzakelijk
- flow is moeilijk te meten
Is flow gerelateerd aan subjectief welbevinden
Ja:
- in het moment, flow = welbevinden
- flow is component van veel vrijetijdsactiviteiten en vrijetijdsactiveteiten leiden tot welbevinden
Maar:
- flow kan ook bij verslavende activiteiten
- flow kan interfereren met andere verplichtingen
Positieve associatie flow met welbevinden
- meer geabsorbeerd en geïnteresseerd zijn in onze dagelijkse ervaringen is één van de kern ingrediënten van een gelukkig en bevredigend leven
- controle over ons bewustzijn”sterker gevoel van controle, onafhankelijkheid van de omgeving, minder beïnvloed door externe factoren
Negatieve associatie flow met welbevinden
Individuen kunnen flow als een uitvlucht gebruiken, of om hun emoties te reguleren
Savoring
Het vermogen om de positieve ervaringen in je leven aandacht te geven, te waarderen en te verbeteren
- tijdsoriëntatie
Tijdsorientatie savouring
- verleden: reminiscing
- heden: savouring the moment
- toekomst: anticipating
Manieren om savoring te vergroten
- absorptie
- geheugen opbouwen
- je zituigen versterken
- delen met anderen
- zelfgenoegzaamheid (self-regulation)
–> savoring gerelateerd aan een hoger welbevinden
Dampening
- onderdrukking
- afleiding
- fault finding
- negatief metnaal tijdreizen
ESM studie resultaten
-> savoring en dampening in het dagelijkse leven
- upregulation strategien worden vaker gebruik dan downregulation
- hogere positieve en negatieve emoties waren gerelateerd aan meer gebruik van ER strategieen op het volgende moment
- upregulation strategieen waren gerelateerd aan een verhoging van positieve en een verlaging van negatieve emoties, bij downregulation was dit andersom
Piekprestaties
Gedrag dat efficiënter, creatiever, productiever of in bepaalde opzichten beter is dan (iemands) normale gedrag… en dat in alle facetten van menselijke activiteit kan voorkomen: intellectel, emotioneel of fysiek
Benodigdheden voor piekprestaties
- duidelijke focus op zelf, object en taak
- intense betrokkenheid bij een ervaring
- een sterke intentie om een taak te volbrengen
- een spontane uiting van kracht
Flow geassocieerd met piekprestaties
- niet elke flow ervaring is ook een piekpresties
- maar als een piekprestatie plaatsvindt, is die persoon meestal in een flow toestand
Onderzoek flow en piekprestaties
- flow is positief ferelateerd aan prestaties bij atleten
- flow zorgt voor motivatie
Hoe ontwikkel je piekprestaties?
- Kom uit je comfortzone en daag jezelf uit
- Concentreer op het proces of op de activiteit in het moment
- wees self-aware, niet self-conscious
- geloof in je vaardigheden en stop met twijfelen aan jezelf
- set the stage
- doe een eenvoudige meditatie oefening om t ehelpen focussen en gedachten te beheersen
