HC4- Historisch perspectief op grondbeleid in NL (C2)

Question 1

19e eeuw`

Answer 1

-vooral faciliterend
-introduceren erfpachtstelsel door gemeenten voor afromen waardestijging grond

Question 2

eerste woningwet

Answer 2

1901
-instrument betere huisvestigin
-onteigening door gemeenten toegestaan
-subsidies Rijk voor sociale woningen

Question 3

1913-1915

Answer 3

-eerste ervaringen actief grondbeleid
-gemeenten konden winst maken doordat ze zelf de grondprijs betaalden

Question 4

1926

Answer 4

Werd een limiet op grondprijs ingesteld om sociale woningen haalbaar te maken

Question 5

Wederopbouw

Answer 5

generalisering actief grondbeleid

Question 6

Wet op de ruimtelijke ordening

Answer 6

1965
bestemmingsplan verving uitbreidingsplan

Question 7

1965-Bruin boek

Answer 7

Gebiedseigen voorzieningen

Question 8

1965-Blauw boek

Answer 8

Gebiedsoverstijgende voorzieningen

Question 9

begin 1970

Answer 9

groeikernenbeleid (Purmerend en alkmaar bijv) locatie- en hoofdinfrastructuursubsidies.

Question 10

Crisis 1970

Answer 10

risico’s actief grondbeleid werden voelbaar. Grote waardedaling van grond, waardoor de vraag werd gesteld; kunnen gemeenten failliet gaan?

Question 11

1980

Answer 11

Gemeenten voortaan voorzichtiger in actief grondbeleid

Question 12

Hoe zag actief grondbeleid in NL eruit?

Answer 12

Doel: doelmatigheid subsidies waarborgen, zodat gemeenten geen profijt konden halen uit de Subsidies van het Rijk.

Subsidies Rijk:

-dekken risico’s grondexploitatie voor gemeenten
-aan woningcorporaties om tekorten sociale woningen te dekken

Het Rijk regelde het gemeentelijk grondbeleid in grex-kosten, bruine en blauwe boekje.

Question 13

Hervorming eind jaren 80

Answer 13

Nota Heerma

transitie naar andere vormen van grondbeleid dan AGB.

-Bezuinigingen, economische recessie en overheidstekort, daardoor minder rijssubsidie
-Gemeenten werden vrijer om grondprijs te bepalen, kwam niet meer vanuit Rijk.
-Nieuw bruin boekje: dmv Dynamische eind-/ contantewaardemethode en residuele methode

-Nota volkshuisvesting ‘90: Verandering in volkshuisvestingbeleid; van sociale, naar vrije marktwoningen

-VINEX-beleid: sinds eind jaren ‘90

Question 14

gevolgen hervormingen

Answer 14

-minder sociale huur
-afname nieuwbouw alle categorieën

Question 15

8 redenen waarom er minder wordt gebouwd

Answer 15

1. toename winst gemeentelijke grex door:
   meer lucratieve bestemmingen (meer vrije markt, minder sociale huur) en marktconforme grondprijzen (door residuele methode en gemeentelijke autonomie. Moest ook om afname rijkssubsidies te compenseren.

2.stijging woningprijzen door:
-economische groei ‘90
- Door de mogelijkheid hypotheekrenteaftrek, kwam er een toename in de vraag naar koopwoningen en was er een stijging van de woningprijzen.

3. meer winst grondexploitatie
   toename van martkpartijen die belang hadden bij een grondpositie
4. Toename druk op de grondmarkt
   stijging grondprijs, bijv agrarische grond in NL is extreem hoog, boven redelijke residuele waarde
5. 3e variabele: VINEX?
6. 3e variabele: Europese regelgeving (hier was meneer het sterk mee oneens)
7. hogere risico’s
   Door afname subsidies rijk en hoge grondprijzen. Denk aan bekende badkuipmodel. Maar gemeenten waren gewend om veel van de regie zelf te hebben dus:
8. Tussenvormen
   Zoeken naar wat nog wel kon, met actieve rol gemeente en aanvaardbare risico’s, omdat dit de cultuur was. Was wel vooral in woningbouw, niet zo zeer bij bedrijventerreinen.

Question 16

verschil AGB voor en na 1980

Answer 16

lage grondprijzen werden hoge grondprijzen door:

-hoge winst vastgoedontwikkeling waardoor in grex 70% vrije markt werd en de woningprijzen stegen.
-Gemeente was niet meer de enige vrager on grondmarkt (monopsie), maar meerdere vragers in de grondmarkt die concurreren om grondpositie.

Verlaging in subsidies van het rijk