HC10 - Vorm en Functie Herkauwersmaag Flashcards
Welke functie hebben herkauwersmagen extra die carnivoren magen niet hebben (dankzij het verschil in dieet)?
Herkauwersmagen fermenteren het voedsel
Wat is fermentatie?
Het anaeroob enzymatisch afbreken van organische stoffen door micro-organismen
Wat zijn de eindproducten van fermentatie?
- Vluchtige vetzuren (propionaat, acetaat, butyraat)
- Microbieel eiwit/vitaminen
- Methaan en kooldioxide
Wat zijn de voorwaarden voor fermentatie?
Wat is ruminantie?
Herkauwen van voedsel
Wat voor fermenteerder is het rund?
Een foregut fermenter
Wat is het voor- en nadeel van een foregut fermenter?
Voordeel: optimale benutting microbiële eiwitten en vitaminen
Nadeel: hoogwaardige voedingsstoffen worden ook gefermenteerd
Wat is er bijzonder aan de digestie van het kalf?
In het kalf wordt het voormagencomplex omzeild d.m.v. slokdarmsleuf en het boekmaagkanaal. De melk die het kalf krijgt hoeft namelijk niet via de pens gefermenteerd te worden.
Waarom moet je oppassen met een koe makkelijk verteerbaar voedsel geven?
Dan gaan de micro-bacteriën in de pens er melkzuur van maken, en dan krijg je pensverzuring
Uit welke delen bestaat de herkauwersmaag van een rund/geit/schaap?
Hoe worden de verschillende delen van de pens van elkaar gescheiden?
Door pijlers aan de binnenkant van de wand.
Waarom zie je de boekmaag meestal niet als je in preparaten kijkt die nog intact zijn?
Omdat die bedekt wordt door het omentum minus
Hoe noem je het laatste deel van de penszak?
Het laatste deel van de dorsale en ventrale penszak is de dorsale blinde penszak en de ventrale blinde penszak
Welke pijlers zijn er?
- Longitudinale pijler
- Coronaire pijler
- Craniale en caudale penspijler
- Pens-netmaag plooi
Wat scheidt de longitudinale pijler?
De ventrale en de dorsale penszak (rood)
Wat scheidt de caudale penspijler?
De dorsale en de ventrale blinde penszak van elkaar (donker geel)
Wat scheiden de coronaire pijlers?
De dorsale en ventrale coronaire pijlers scheiden de dorsale en de ventrale blinde penszak van de rest van de pens (bruin/groen)
Wat geeft de pens-netmaagplooi aan?
Waar de pens eindigt en waar de netmaag gaat beginnen (blauw)
Waaruit bestaat de boekmaag?
Het bestaat voor het grootste deel uit bladen, maar er is een klein stuk, de boekmaagbrug/boekmaagkanaal, dat een soort ruimte is. Dit stuk gaat aansluiten op de slokdarmsleuf
Waar ligt de lebmaag?
Op de buikbodem
Waarom kan de lebmaag voor veel problemen zorgen bij gasophoping?
De lebmaag ligt niet echt goed vast, dus als er gasophoping plaatsvindt wil de maag omhoog gaan bewegen van de buikbodem af. Dit kan voor lebmaagdislocatie zorgen.
Wat is de functie van het pens-netmaagcomplex?
Fermentatie
De netmaag zelf is ook een soort opslag voor materiaal dat niet verteerbaar is (prullenbak functie)
Wat is de functie van de boekmaag?
Scheiden van vocht en voedseldeeltjes
Wat is de functie van de lebmaag?
(Enzymatische) vertering
Hoe kan er worden voorkomen dat er te veel vreemde voorwerpen (bijv. ijzerdraden) in de netmaag ophopen en de wand doorprikken?
Door een magneet in te brengen met een soort kooi eromheen. Die vangt dan alle ijzerdraadjes op en houdt ze vast.
Hoe gaat de meervoudige (herkauwers)maag draaien tijdens de ontwikkeling?
Waar komt het omentum majus en het omentum minus vanaf?
Omentum majus van de curvatura major en het omentum minus van de curvatura minor
Wat is dee oorsprong van het momentum majus?
De longitudinale penspijler, zowel aan de linker als aan de rechterkant
Wat wordt hier allemaal aangewezen?
Wat is de bursa omentalis?
De ruimte tussen de twee bladen van het omentum majus
Wat is de recessus supraomentalis?
Een soort hangmat die gecreëerd wordt door het omentum majus, waarin alle andere organen komen te liggen
Hoe is de inhoud van de herkauwersmaag verdeeld?
Wat valt er onder voormagenmotiliteit?
- Menging van de pensinhoud
- Transport van inhoud naar de boekmaag
- Ructus
- Regurgitatie om te herkauwen
Welke vormen van contractiepatronen zijn er in het pens-netmaagcomplex?
- A-wave
- B-wave
Wat is een A-wave?
Een primaire penscontractie met als functie mengen, kneden en transport (peristaltische contracties)
Deze contractiegolf loopt van craniaal naar caudaal
Wat is een B-wave?
Deze contractiegolf zorgt voor ructus (tijdens pensfermentatie onstaat 1-2 liter pensgas per minuut), zodat het gas kan ontsnappen.
Deze contractiegolf loopt van caudaal naar craniaal
Hoe verlopen de A-wave contracties?
- Netmaag dubbel
- Craniale penszak
- Dorsale penszak
- Dorsale blinde zak
- Ventrale penszak
- Ventrale blinde zak
Hoe zorgen A-waves voor menging van de pensinhoud?
Door steeds opnieuw vloeistof door de structuurlaag te persen.
Hierdoor worden fermentatieproducten afgevoerd naar de vloeistoflaag
Hoe komt het dat je de pensbewegingen kunt voelen?
De hele wand is beweeglijk en de contracties zijn best heftig
Wanneer opent de boekmaag bij een A-wave?
Bij de 2de, sterkere, netmaagcontractie
Hoe lang duurt een A-wave contractie?
25-35 seconden
Hoe verloopt een B-wave?
- Ventrale en dorsale blinde zak contraheren tegenlijk (contractiegolf naar craniaal gericht)
- Contractie dorsale penszak
- Contractie ventrale penszak
Hoeveel gas wordt er geproduceerd in 24 uur bij een rund?
2000-4000 L gas
Door welk samenspel vindt ructus plaats?
- Contractie van de pens
- Contractie ademhalingsspieren + sluiting ingang trachea
- Anti-peristaltiek van de slokdarm
Waar gaat het gas naartoe bij ructus?
Het verdwijnt via de mond of wordt geïnhaleerd
Hoeveel liter gas wordt er per ructus kwijtgeraakt?
1-2 L
Welke fasen heeft een ructus?
- Separatiefase
- Transportfase
- Oesophageale fase
- Laryngotracheale fase
Wat gebeurt er in de separatiefase van de ructus?
Het microbieël gevormde gas komt uit de structuurlaag vrij
Wat gebeurt er in de transportfase van de ructus?
Vrij gas bovenin de pens wordt door een B-wave naar voren getransporteerd. Structuren en vloeistof worden tegengehouden door de craniale penspijler
Wat gebeurt er in de oesophageale fase van de ructus?
- Gas ontwijkt via de cardia en de slokdarm, de LES opent
- Antiperistaltische golf over de oesophagus en negatieve intrathoracale druk zorgt voor aanzuiging
- Secundaire peristaltische golf maakt slokdarm schoon
Wat gebeurt er in de laryngotracheale fase van de ructus?
Gas gaat naar de longen en verdwijnt met expiratie of het gaat via de bek
Wanneer gaat een koe herkauwen?
Tijdens het eten wordt er alleen oppervlakkig gekauwd. Het echte herkauwen begint een half uur tot uur naar de voedselopname
Welke dingen gebeuren er tijdens het herkauwen?
- Pens-netmaaginhoud terug naar de mond (regurgiteren)
- Mechanische verkleining
- De brok wordt met grote hoeveelheden speeksel doorkneed
- Voedselbrok en speeksel wordt weer doorgeslikt
Hoe wordt het herkauwproces gereguleerd?
Het wordt reflexmatig gestuurd door het herkauwcentrum in het verlengde merg.
Onvoldoende ruwvoer opname leidt tot…?
Pensacidose (te weinig absorptiecapaciteit, te weinig bufferend speeksel)
Wat doet stress met het herkauwmechanisme?
Het onderdrukt het (corticale invloeden)
Wat gebeurt er bij regurgitatie?
Hoe wordt de voormaagmotiliteit gereguleerd?
Het voormagenmotiliteitscentrum zit in de medulla. Er is wel altijd vagale aansturing (tactiele prikkeling) nodig die opgepikt kan worden door de vagus
