HC07 - Biosynthese van Melk Flashcards
Wat zit er in melk?
- Vocht (water)
- Vet
- Koolhydraat (lactose)
- Eiwit (vrnl. caseïne)
- Mineralen (Na, Cl, K, Ca, PO4, etc)
Wat is lactogenese en lactatie?
Lactogenese: het klaarmaken van de melkklier
Lactatie: het maken van de melk zelf
Wat is belangrijk in de melk voor het jonge zoogdier?
Welke melk belangen zijn belangrijk voor consumptie voor de mens?
Wat kun je zeggen over kwalitatieve en kwantitatieve verschillen van de melk samenstelling bij verschillende zoogdieren?
Kwalitatief: overeenkomstig (TAG, caseïne, lactose)
Kwantitatief: grote verschillen bij verschillende zoogdieren
Wat is de osmolariteit van melk?
Melk is iso-osmolair met bloed:
300 mOsmol = 150 mM NaCl
Welke deeltjes dragen bij aan de osmolariteit van de melk?
Vooral de suikers
Welke deeltjes dragen niet bij aan de osmolariteit van de melk?
Hoe komt het dat melk wit en ondoorzichtig is?
Het vet in de melk wordt door fosfolipiden verpakt, wat een emulsie creërt. Hierdoor verstrooit het licht, wat er voor zorgt dat melk wit kleurt. Ook eiwitten en koolhydraten die aan elkaar gaan zitten helpen hierin mee.
Welk verband kun je hierin zien?
Je ziet dat de mens vooral veel koolhydraten heeft en een konijn veel vet en eiwit.
Je kunt dus zeggen dat hoe sneller een dier groeit, hoe meer eiwit en vet een dier nodig heeft.
Waaruit bestaat de uier van een koe?
Uit 4 kwartieren, met melkblaasjes
Je kijkt naar een doorsnede van een uier-kwartier. Wat wordt hier aangegeven?
Als je inzoomt op het uierkwartier, wat zie je dan?
Waaruit bestaat een alveolus/melkblaasje?
Er komt heel veel bloed naar toe voor voedingsstoffen, die de kliercellen verwerken in de melk. Dit wordt uitgescheiden in het lumen, en via een heel buizensysteem naar de cysterne afgevoerd.
Hoe ziet een alveolaire melk-klier-cel er uit?
De cel heeft een heel groot ER, want daar worden de melk eiwitten en de lactose gemaakt. Dit wordt via het golgi gesecreteerd.
Ook maakt het vet, in het cytosol. Om dit uit te scheiden komt er een extra membraan omheen, en zo krijgt het vet een dubbel plasmamembraan.
Overzicht processen bij de melkproductie
Hoe zit dit bolletje TAG er in de melk uit?
Er zit een monolaag op die hij krijgt tijdens de vorming in het cytosol, en nog een bilaag die hij krijgt omdat hij door het membraan naar buiten gaat. Zo krijg de TAG een fosfolipide trilaag.
Hoeveel membraan maakt een koe tijdens de productie van melk?
Een koe maakt 20 L melk per dag, wat omgerekend inhoudt dat het 1700 m2 membraan per dag maakt.
Elke 3/4 minuten wordt de totale luminale oppervlakte vervangen van de melkkliercel.
Waar komen de vetzuren voor de vorming van TAG in de kliercel vandaan?
Uit het bloed, lipoproteïnes (VLDL, chylomicronen) en/of vrije vetzuren (albumine), of de novo via lipogenese/omgekeerde beta-oxidatie
Wat is NAL?
N-acetyl-lactosamine was ooit bedoelt voor de glycosyleringen van eiwitten, om polysacchariden te maken.
Hoe wordt lactose gemaakt?
Op dezelfde manier als NAL, maar dan met een glucose i.p.v. een NAG
Hoe zorg je er voor dat je i.p.v. NAL, lactose gaat maken?
Dankzij een nieuw ontwikkeld hulp eiwit, alfa-lactalbumine, kan de NALS glucose koppelen aan galactose, waardoor er lactose uitkomt.
Welke eiwitten zitten er in melk?
Albumines worden vaak gebruikt voor eiwitdrankjes.
Kappa caseïne bepaalt vaak de structuur.
Wat is een caseïne sub-micel?
Een cluster die gevormd wordt doordat de verschillende caseïne deeltjes een polair en een apolair deel hebbben. Zo krijg je sub-micellen van alfa en beta deeltjes met kappa caseïnestaarten.
Wat doen de calcium en de fosfaat deeltjes aan de buitenkant van de sub-micel?
Die zorgen er voor dat al die clusters, aan elkaar blijven hangen. Hierdoor wordt melk nog witter (door verstrooiing van het ligt)
Hoe is k-caseïne vooral georienteerd?
Aan de buitenkant van de micellaire clusters, zodat de polaire peptide staart in de waterfase steekt.
Een specifieke protease in de lebmaag van het kalf (rennine) knipt deze staarten. Hierdoor krijg je aggregatie van micellen, het ‘stremmen van de melk’
Welke adaptaties heeft een neonaat om melk te kunnen verteren?
- Lactase
- Rennine
- Maag/tong lipase
Welke hormonen zijn betrokken bij de melkgift?
Prolactine en oxytocine
Bij welke processen speelt prolactine een essentiële rol?
Bij de ontwikkeling van het melkklierweefsel, en bij het op gang komen en het onderhouden van de melkproductie
Waar wordt prolactine gemaakt?
In de hypofysevoorkwab, en pulsatief afgegeven aan de circulatie
Waar vanuit wordt prolactine gereguleerd?
Vanuit de hypothalamus, voornamelijk tijdens de dracht
In welke groep factoren behoort prolactine?
Prolactine hoort tot de groei- en differentiatie factoren, en zorgt voor de expressie van melkcel en melkeiwitten.
Hoe werkt prolactine?
Wat doet oxitocine?
Het stimuleert de melk afgifte / toe schieten van de melk tijdens het zogen. Het stimuleert ook de moeder-kind binding
Waar wordt oxytocine gemaakt?
In de hypothalamus, en afgegeven via de hypofyseachterkwab (neurohypofyse)
Hoe zorgt oxytocine voor een contractie (en zo melkverlies)?
