HC03 - Regulering van het Lipidmetabolisme

Question 1

Wat zijn de belangrijkste lipiden?

Answer 1

• Triacylglycerol (TAG)
• Vrije vetzuren (FFAs, NEFAs)
• Fosfolipiden
• Cholesterol

Question 2

Waar gaat vet uit voedsel in eerste instantie naar toe?

Answer 2

Een klein vetdeeltje uit de voeding (een chylomicron) gaat naar een vetcel voor opslag

Question 3

Waaruit bestaat een cholymicron?

Answer 3

Het is een lipoproteïne.
De kern bestaat uit TAG en cholesterolester.
De mantel bestaat uit een fosfolipide monolaag, cholesterol en apoprotein B48

Question 4

Hoe wordt TAG, m.b.v. een chylomicron opgenomen?

Answer 4

Question 5

Hoe wordt TAG weer uit het chylomicron gehaald?

Answer 5

Door LPL (lipoprotein lipase).
LPL zorgt op het oppervlak van de endotheelcellen (capillairen) dat TAG samen met 3 H2O omgezet wordt in glycerol en 3 vetzuren

Question 6

Wat wisselen chylomicronen uit met HDL?

Answer 6

Apoproteïnes (apoA, C en E)

Question 7

Wat gebeurt er met het chylomicron nadat LPL het TAG afgebroken heeft?

Answer 7

Het vormt ‘chylomicron remnants’, die binden aan Apo E receptor in de lever. Ze worden zo opgenomen uit het bloed de lever in, voor afbraak

Question 8

Waar vindt endogene lipide synthese plaats?

Answer 8

• Lever (TAG -> VLDL in bloed)
• Vetweefsel (TAG -> opslag in vetdruppel)
• Melkklieren (TAG -> ‘melkvetdruppels’)

Question 9

Wat is het key-enzyme in de lipogenese?

Answer 9

Acetyl-CoA-carboxylase (ACC), die acetyl-CoA omzet in malonyl-CoA

Question 10

Hoe wordt acetyl-CoA carboxylase hormonaal en metabool gereguleerd?

Answer 10

Question 11

Hoe wordt tegelijk met de lipogenese de afbraak vetzuren via beta- oxidatie voorkomen?

Answer 11

Malonyl-CoA remt de carnitine shuttle

Question 12

Wat doet de lever met die nieuw gemaakte vetzuren?

Answer 12

De lever zet de nieuw gemaakte vetzuren om in TAG en verpakt ze vervolgens in VLDL deeltjes, die hij uitscheidt in de bloedbaan

Question 13

Wat is VLDL?

Answer 13

Een lipoproteïne

Question 14

Hoe wordt TAG uit VLDL gehaald?

Answer 14

Door LPL op de endotheelcellen

Question 14

Wat is verschil tussen VLDL en chylomicronen?

Answer 14

• Chylomicronen zijn groter dan VLDL (meer TAG)
• Chylomicronen na de maaltijd, en VLDL zowel na de maaltijd als na vasten
• Chylomicronen hebben apoB48 en VLDL heeft apoB100
• Chylomicronen uit de darm, VLDL uit de lever

Question 15

Wanneer vindt er VLDL secretie plaats?

Answer 15

• Na voeding, vooral voor opslag in het vetweefsel
• Na vasten, vooral naar niet-vetweefsel voor energie

Question 16

Wat gebeurt er met de VLDL deeltjes als TAG eruit gehaald wordt door LPL op endotheelcellen?

Answer 16

Het worden LDL deeltjes.

Question 17

Wat doen LDL deeltjes?

Answer 17

Ze transporteren cholesterol (dat blijft over nadat TAG eruit is gehaald) naar weefsels. LDL in het bloed is een risicofactor voor artherosclerose.

Question 18

Hoe worden triacylglycerolen opgebouwd in gevoede toestand (insuline is hoog)?

Answer 18

Question 19

Hoe worden triacylglycerolen afgebroken in gevaste toestand (glucagon is hoog)?

Answer 19

Question 20

Onder invloed van welke hormonen vindt de afbraak van TAG plaats?

Answer 20

• ATGL (adipose triglyceride lipase)
• HS lipase (hormoon gevoelig lipase)
• MAG lipase

Question 21

Hoe activeert glucagon het hormoon-gevoelige lipase?

Answer 21

Question 22

Wat is het effect van insuline op dit proces?

Answer 22

Insuline remt de lipolyse door HSL en perilipin/ATGL te defosforyleren. Het verlaagt cAMP en fosfatase actief.

Question 23

Waaruit bestaat LDL?

Answer 23

LDL is slecht, HLD is goed

Question 24

Hoe kun je cholesterol opnemen uit LDL?

Answer 24

Door het hele LDL te endocyteren d.m.v. receptor-gemedieërde endocytose

Question 25

Hoe werkt de receptor gemedieërde endocytose van LDL?

Answer 25

1. LDL bindt aan de LDL-receptor op het celmembraan
2. Het receptor-LDL complex wordt geëndocyteerd
3. De LDL wordt gehydrolyseerd in lysosomen terwijl de LDL-receptor teruggebracht wordt naar het celmembraan

Question 26

Waar heeft een cel cholesterol voor nodig?

Answer 26

• Membranen
• Galzout synthese (lever)
• (Steroïde) hormoon synthese (cortisol, aldosteron, testosteron)
• Opslag als cholesterolesters in lipid droplets

Question 27

Wat doet cholesterol in het membraan?

Answer 27

Het beïnvloedt de vloeibaarheid van het membraan door de ‘pakking’ van de vetzuren te veranderen

Question 28

Answer 28

Question 29

Welke effecten heeft een cholesterol overschot in de cellen?

Answer 29

• Remming cholesterol synthese (HMG-CoA reductase)
• Activering opslag cholesterol als cholesterol ester (activering ACAT)
• Verlaging van het aantal LDL receptoren aan het cel-oppervlak

Question 30

Hoe verlagen statines het LDL cholesterol in het bloed?

Answer 30

• Remming van HMG-CoA reductase en dus cholesterol synthese (speciaal in de lever)
• Verhoging van het aantal LDL receptoren aan het celoppervlak van levercellen, en dus grotere LDL opname

Question 31

Wat is het verschil tussen HDL en LDL?

Answer 31

Question 32

Hoe is HDL betrokken bij ‘reverse’ cholesterol transport?

Answer 32

HDL wordt als ‘leeg’ deeltje uitgescheiden door de lever en darm (nascent HDL).

Nascent HDL neemt cholesterol op uit weefsels en slaat het op als cholesterolesters m.b.v. LCAT (lecithine cholesterol acyltransferase) en wordt het mature HDL.

Mature HDL geeft cholesterol weer af aan de lever (HDL-receptor) en andere lipoproteïnen (LDL en VLDL).

Question 33

Samenvatting

Answer 33

Question 34

Wat is het verschil tussen exogene en endogene lipoproteïne pathway?

Answer 34

Exogeen haalt met chylomicronen vet uit de darmen, en endogeen haalt met VLDL vet uit de lever (dat is ontstaan door te veel glucose)