HC02 - Vitaminen en Mineralen Flashcards
Wat is thiamine?
Vitamine B1.
Het is een belangrijk onderdeel van het co-enzym thiamine pyrofosfaat (TPP)
Waar heb je het co-enzym TPP voor nodig?
O.a. bij de oxidatieve decarboxylatie reactie van pyruvaat naar acetyl CoA
Wat kun je zien bij een thiamine deficiëntie?
- Ophoping pyruvaat + lactase
- Verminderde ATP opbrengst
- Stargazing
- Coördinatie problemen
Wat is de definitie van vitamines?
Organische verbindingen die in kleine hoeveelheden nodig zijn voor de normale groei en het onderhoud van dieren
Overzicht vitaminen
Welke vitaminen zijn vet oplosbaar?
A, D, E, K
Hoe komt de chemische verbinding van vitamine C aan zijn naam?
Ascorbine zuur (a (no), scorbus (scheurbuik))
Waarvoor is vitamine C nodig?
Vitamine C is een onderdeel van een cofactor enzym dat nodig is voor de synthese van collageen (nodig voor bindweefsel)
Wat krijg je bij een vitamine C deficiëntie?
- Fragiele haarvaatjes
- Problemen bij botvorming
Bij welke dieren is vitamine C een essentiële vitamine?
Bij cavia’s en primaten
Waarvoor is biotine (vit. B7/8, vit. H) belangrijk?
Het is onderdeel van het co-enzym bij:
- Pyruvaat carboxylase (pyruvaat naar oxaloacetaat)
- Acetyl CoA carboxylase (vetzuursynthese)
- Propionyl co-enzym A carboxylase (propionaat naar methylmalonyl-CoA)
Wat voor verschijnselen zie je bij een biotine deficiëntie?
Hoe kun je biotine deficiëntie krijgen als je toch genoeg biotine binnenkrijgt?
Rauw eiwit eten (avidine daarin vormt een complex met biotine, waardoor je het niet kan absorberen)
Waar is nicotinamide (vit. B3) voor nodig?
Het is onderdeel van twee co-enzymen (nicotinamide adenine dinucleotide (fosfaat) - NAD en NAPD).
Het speelt een belangrijke rol in energy transfer reactions
Kun je nicotinamide zelf maken?
Ja, uit tryptofaan, maar dat is niet erg efficiënt
Wat zijn de risico’s voor en gevolgen van een nicotinamide deficiëntie?
Waar is foliumzuur voor nodig?
Na absorptie wordt het omgezet in tetrahydrofolisch zuur. Dat is een co-enzym in de mobilisatie en het gebruik van single-carbon groepen die nodig zijn voor het eiwit-metabolisme.
Ook is het betrokken bij de RNA, DNA en neurotransmitter synthese
Wat zijn de gevolgen van een foliumzuur deficiëntie?
Anemie, anorexia, diarree
Waarom is foliumzuur belangrijk bij zwangere vrouwen?
Dat zorgt er voor dat de baby geen open ruggetje krijgt (spina bifida)
Waar wordt vitamine A opgeslagen?
In de lever
Hoe komt vitamine A in planten voor?
Als precursor (carotenoïde, beta-caroteen).
Beta-caroteen kan dan worden omgezet in vitamine A (behalve een kat)
Wat kan een vitamine A deficiëntie voor verschijnselen opleveren?
- Nachtblindheid
- Xeropthalmie
- Verminderde groei (feutaal)
- Keratinisatie van epitheelweefsel
- Verstoorde botvorming
- Verstoorde reproductie
Hoe kan vitamine D aangemaakt worden?
Welk pad legt vitamine D af tijdens het maken ervan?
Waar heb je vitamine D voor nodig?
Voor een goede opname van calcium in de darmen, zodat je goede bot mineralisatie krijgt en in het geval van eieren, een goeie eierschaal
Wat kunnen symptomen zijn van vitamine D insufficiëntie?
Waarin worden vitaminen gemeten?
In internationale units van vitaminen (IU)
Wat is een IU?
Een hoeveelheid van de vitamine die een bepaald biologisch effect heeft.
Hiermee kun je verschillende preparaten met elkaar vergelijken
Wat is het verschil tussen mineralen en spoorelementen?
Van spoorelementen heb je veel minder nodig (mg/kg) dan van mineralen (g/kg)
In welke fractie vallen de mineralen?
De asfractie
In welke vier categorieën kun je mineralen verdelen?
- Mineralen met een structurele functie
- Mineralen met een katalytische functie
- Mineralen met een regulatoire functie
- Mineralen voor fysiologische processen
Welke mineralen hebben een structurele functie?
Calcium en fosfor
Ze zijn een essentieel bestanddeel van levende cellen en weefselvloeistoffen
Waarin is calcium belangrijk?
- Enzymsystemen (overdracht van zenuwimpulsen, contractiele eigenschappen van spieren)
- Bloedstolling
Waarin is fosfor belangrijk?
Energie metabolisme (suiker fosfaten, ADP, ATP)
Hoe wordt calcium uitgescheiden?
Via de feces
Hoe wordt de opname/uitscheiding van calcium gereguleerd?
Dit zorgt ervoor dat je altijd voldoende calcium hebt
Hoe wordt fosfor uitgescheiden?
Via de urine (nieren), en bij herkauwers via het speeksel
Wat voor symptomen kunnen optreden bij een calcium of fosfor tekort?
Welke mineralen hebben een katalytische functie?
Magnesium, selenium, koper, zink
Waar is magnesium belangrijk voor?
Magnesium is een enzym activator (fosfaat transferases zoals creatinine kinase, of pyruvaat carboxylase).
Magnesium is ook nodig voor de acties van PTH.
Welke ziekte komt vaak voor bij magnesium deficiëntie?
Gras tetanus (kopziekte)
Waarvoor is selenium belangrijk?
Het is een component van glutathion peroxidase, wat werkt als antioxidant (verwijdert hydrogen peroxide).
Het speelt ook een rol bij productie van de schildklier hormonen (T4 -> T3).
Welke ziekte komt vaak voor bij selenium deficiëntie?
White muscle disease
(Progressieve spierverlammingen, waarschijnlijk door spierafbraak door oxidant schade)
Waarvoor is jodium belangrijk?
Voor de productie van schildklierhormonen (T3 (actief) en T4 (inactief)).
Waarvoor is ijzer belangrijk?
Het zit vaak gebonden aan eiwitten (hemoglobine, myoglobine, ferritine, transferrine, lactotransferrine).
Ook is het belangrijk in de elektronen transport keten.
Wat kun je krijgen bij een ijzer tekort?
Anemie
Wat is er bijzonder aan ijzer bij biggetjes?
Ze hebben hele lage ijzer reserves.
Ze krijgen 1 mg/dag uit de melk, maar hebben 15 mg/dag nodig. Als ze niet mogen vroeten in de grond moet je een extra IM ijzer injectie op 3 dagen oud geven.
Waar is cobalt belangrijk voor?
Het is een onderdeel van vitamine B12
