HC 6-1 Prostaatkanker

Question 1

Rectaal toucher

Answer 1

• vorm, structuur, grootte van prostaat voelen

Question 2

Bloedtest PSA

Answer 2

• PSA is een marker voor onsteking, ziekte of kanker maar het is geen tumor marker
• Normaal: gezonde prostaatcellen liggen netjes tegen elkaar. Er kan slechts een klein beetje PSA vanuit het prostaatvocht teruglekken in de bloedbaan. Iedere man heeft een PSA waarde, bij ziekte, ontsteking of kanker is deze waarde verhoogd. PSA is geen tumor marker
• Prostaatkanker: nu zijn de prostaatcellen zich afwijkend gaan gedragen en liggen niet meer netjes tegen elkaar. Er kan nu meer PSA vanuit het prostaatvocht teruglekken in de bloedbaan

Question 3

Bij welke PSA waarde wordt een biopt afgenomen

Answer 3

• PSA > 4

Question 4

Prostaat biopt

Answer 4

• DRE en PSA geeft aanleiding tot het nemen van een prostaat biopt
• Systematisch: past patroon maar sample error
• Gericht m.b.v. MRI: 17% van tumoren gemist
• Biopsie m.b.v. MRI: Cognitieve fusie biopsie, MRI-TRUS fusie en MRI-geleide biopsie

Question 5

Cognitieve fusie biopsie

Answer 5

• twee beelden zijn los van elkaar te zien en arts moet deze zelf interpreteren

Question 6

MRI-TRUS fusie

Answer 6

• intekenen en MRI beeld over heen plakken

Question 7

MRI-geleide biopsie

Answer 7

• speciaal materiaal nodig, tijdrovend

Question 8

Transrectale ultrasonografie (TRUS)

Answer 8

• grootte van de prostaat meten doormiddel van echo. De grootte van de prostaat is erg van belang, hoe groter de prostaat, hoe meer PSA iemand heeft. Verder kan je ook biopten nemen van de prostaat. Het biopt wordt beoordeeld met de gleason-gradering (agressiviteit en prognose) en TNM

Question 9

Active surveillance

Answer 9

• actief volgen van patiënten met laag risico kanker, maar meteen ingrijpen als er tekenen zijn van hoger risico
• Stelt invasieve behandeling met bijwerkingen (impotentie, incontinentie) uit
• laag risico: gleason 6, T1-2 N0M0

Question 10

Radiotherapie

Answer 10

• Brachytherapie (inwendig): radioactieve naalden in de prostaat plaatsen met behulp van echo en CT om zo nauwkeurig in de prostaat te richten en niet in andere structuren. Bewegingen zoals ademhalingen kunnen ook zorgen voor onnauwkeurigheden
• Brachytherapie (uitwendig): langdurige naalden in de prostaat
• Cyberknife: kan in veel posities geplaatst worden waardoor de tumor precies bestraald kan worden. Ook is de mogelijkheid om mee te bewegen met de ademhaling. Tumoren die bewegen door de ademhaling kunnen op deze manier uiterst precies bestraald worden. Tijdens de bestraling wordt de tumorpositie voortdurend gecontroleerd met röntgenfoto’s en zo nodig gecorrigeerd.
• Intermediair (Gleason 7 T1-2) en hoog risico (Gleason 8-10 T2-3)

Question 11

Endocriene therapie

Answer 11

• Hormonale therapie die testosteron onderdrukt
• Bij gemetastaseerde hormoon gevoelig prostaat tumor

Question 12

Chemotherapie

Answer 12

• Bij gemetastaseerde en hormoon gevoelig prostaat tumor

Question 13

PIRADS score

Answer 13

• hoe lager de PIRADS score, hoe kleiner de kans op kanker. Bij een score 3 of hoger een biopt nemen
• 1: very low likelihood of clinically significant cancer
• 3: intermediate
• 5: very high