HC 5 Schizofrenie / antipsychotica Flashcards
Psychose
Een kwetsbaarheid die voor iedereen anders is maar waar je altijd een manier kunt vinden om er mee te leven -> uit de hand gelopen menselijke eigenschap
- Psychotische symptomen, manie, depressie, cognitieve problemen, motivationele problemen
Psychose 2.0
Een set van symptomen waarbij mentale capaciteit, effectieve reactie en capaciteit om de werkelijkheid te herkennen, communiceren en te relateren aan anderen verslechterd is
Psychotische symptomen
Wanen, hallucinaties, verlies van gevoel van zelf, intrusieve gedachten
Positieve symptomen
Wanen, hallucinaties -> klachten komen erbij
Negatieve symptomen
Minder emotionele expressie en verminderde motivatie -> vermindering van bepaalde ervaringen)
5 hoofdsymptomen van schizofrenie
- Hallucinaties
- Wanen
- Gedesorganiseerde spraak
- Negatieve symptomen
- Gedesorganiseerd / abnormaal motorisch gedrag
Paranoïde psychose
Projectie van paranoïde (gedrag), hostiele strijdlust, idee van grandioosheid, gevoel van beoordeeld worden
Disorganized/excited psychose
Mensen zijn niet meer in staat om goed voor zichzelf te zorgen -> conceptuele disorganisatie, disoriëntatie, opwinding
Depressieve psychose
Psychomotore retardatie en apathie, angstig zelf-straffend en schuldgevoelens (VOORAL perceptuele en motore verstoringen)
Parkinson-psychose (PDP)
Verlies van SE neuronen -> upregulatie van 5HT2A-receptoren -> overactivering van glutamaterge pyramidale neuronen -> overmatig afgifte glutamaat -> hyperactiviteit van de mesolimbische DA-pathway -> wanen en hallucinaties
Hoe kan dementie tot psychotische symptomen leiden?
Plaques, tangles, lewylichamen of schade door beroerte kan glutamaterge piramidale neuronen en GABA-erge interneuronen vernietigen -> verlies van GABA-inhibitie -> niet tegengaan van stimulatie 5HT2A-receptoren door GABA -> netto toename van glutamaterge neurotransmissie
+ overmatig afgifte van glutamaat in de VTA (wanen en auditieve hallucinaties)
+ overmatig afgifte van glutamaat in visuele cortex (visuele hallucinaties)
3 Theorieën verklaren psychoses
- Dopamine theory -> Hyperactieve dopamine bij de D2 receptoren in het mesolimbische pathway
- Glutamaat theory -> NMDA receptor hypofunctie
- Serotonine theory -> 5HT2A hyperfunctie in de cortex
Postsynaptische dopamine receptoren
- D1-like: excitatoir (D1 & D5)
- D2-like: inhibitoir (D2, D3, D4)
Presynaptische receptoren
- D2/D3 autoreceptoren aan de AXON kant (voorkomt DA afgifte)
- D2/D3 autoreceptoren in het SOMATODENDRITISCHE gebied (netto minder afifte dopamine)
Ventrale tegmentum area (VTA)
Hier wordt DA aangemaakt
Klassieke dopamine hypothese
Mesocorticale hypoactiviteit zorgt voor een tekort aan DA in de PFC en daarom voor negatieve, cognitieve en affectieve symptomen van schizofrenie
Mesolimbisch dopamine pathway
Van VTA -> Nucleus accumbens (NA; Het beloningscentrum)
Nigrostriatale dopamine pathway
Van Substantia Nigra -> Basale ganglia of Striatum (te weinig DA leidt tot Parkinson symptomen)
Tuberinfundibulaire dopamine pathway
Van Hypothalamus -> Anterior hypofyse (te weinig DA zorgt voor minder remming op prolactine)
Thalamic pathways
Disbalans in het filtersysteem (Thalamus) door invloed van DA -> bij schizofrenie teveel dopamine in thalamische subregio’s en disbalans andere neurotransmitters
Klassieke dopamine theorie van schizofrenie
- Teveel dopamine aan nde binnenkant van het brein (mesolimbisch) -> positieve symptomen
- Te weining dopamine in de cortex (buitenkant) -> negatieve symptomen
Glutamaat theorie
NMDA receptor hypofunctie (via GABA interneuron) -> netto meer dopamine in het midden van het brein en netto minder in de cortex
Glutamaat
Major activerende neurotransmitter
Long-term potentiation (LTP)
Versterking van synapsen door herhaalde activatie