Hc 2 Farmacokinetiek Flashcards
First-pass effect
Significante metabolisatie vindt plaats doordat een medicament door de lever moet -> niet alles van het drug komt in het bloed
Niet-bio-equivalent
Als twee medicamenten dezelfde actieve ingrediënten hebben, maar een andere ontbinding
Farmacokinetiek
Wat het lichaam doet met het geneesmiddel
Farmacodynamiek
Wat het geneesmiddel doet met het lichaam
ADME
Absorptie, Distributie, Metabolisme, Eliminatie
Absorptie
De beweging van een medicament naar het bloed vanaf de toedieningsplaats
Plasmaniveau
Hoeveel van een stof zit op een bepaald moment in je bloed?
Bioavailability
Verhouding tussen dosis van het geneesmiddel en de hoeveelheid die uiteindelijk in de bloedbaan terechtkomt (AUC oral / AUC injected * 100)
Mate van absorptie hangt af van
- Toedieningswijze (intraveneus, oraal, transmusculair, transdermaal)
- Formulering en chemische eigenschappen van drug
- Fysiologische factoren die plaats van absorptie kunnen beïnvloeden
Enteraal
Inname waarbij slokdarm, maag en dikke- en dunne darm bij betrokken zijn
Parenteraal
Niet via maagdarmkanaal
Topicaal
Direct via de huid of slijmvlies (transdermaal)
Epiduraal
Ruggenmergprik in vloeistof dichtbij ruggenmerg -> het moet nog wel door de BBB
Intrathecaal
Ruggenprik gaat meteen door BBB
Oppervlakte onder de grafiek (AUC)
AUC is een beschrijving van hoeveel er in het lichaam terecht is gekomen -> Is hetzelfde bij elke manier hoe je het medicijn opneemt in het bloed, indien zelfde hoeveelheid van de werkzame stof beschikbaar komt in de algemene circulatie
Passieve diffusie
Een proces waarvoor weinig energie nodig is -> hangt af van de concentratiegradiënt: moleculen bewegen zich passief van een plaats met een hoge concentratie over het membraan naar een plaats met een lage concentratie
Carrier-mediated transport
Geneesmiddelen die lijken op natuurlijk voorkomende verbindingen worden geabsorbeerd via transport door een carrier (eiwit) d.m.v. een pompmechanisme
Distributie
Proces waarbij drug wordt vervoerd door het bloed naar punten van actie
Distributie van medicament over lichaamscompartiment hangt af van:
- Carrier proteins
- pH
- Vet oplosbaarheid
P-glycoproteïne
Een plasmamembraaneiwit / transmembraanpomp die actief substraten uit de cel transporteert, waardoor opname van het geneesmiddel niet kan plaatsvinden, KORTOM: het voorkomt dat een stof door de cel wordt opgenomen
Volume of distribution (Vd)
Drukt uit (in cijfers) waar medicijn is als het meet -> een getal dat het schijnbare volume aangeeft waarin het geneesmiddel wordt verdeeld om dezelfde concentratie te verkrijgen als die waarin het zich momenteel in het bloedplasma bevindt (hoeveelheid geneesmiddel in het lichaam : plasmaconcentratie)
Xenobiotisch metabolisme
De biochemische wijziging van farmaceutische stoffen -> omzetting van lichaamsvreemde stoffen zodat ze gebruikt kunnen worden / voor excretie
Cytochroom P450 syperfamilie
Grote groep enzymen die omzettingen/metabolisatie van stoffen kunnen regelen + zorgt voor katalyseren
CYP’s
De belangrijkste enzymen die betrokken zijn bij het metabolisme en de (in)activering van geneesmiddelen