HC 1 How stress gets under the skin to affect health Flashcards
Stressor
Stimulus die homeostatisch evenwicht bedreigt
Stressrespons
Lichamelijke en mentale reactie op stressor om homeostatisch evenwicht te herstellen
Homeostase
Het handhaven van stabiele, constante lichamelijke condities door variërende externe invloeden -> vaste setpoints voor fysiologische parameters
Fight-or-flight respons (Cannon)
Initiële reactie op acute stress
General adaptation syndrome (Selye)
Proces op systemisch niveau, inclusief de dreiging en de reactie van het individu daarop -> wat gebeurt er als stress chronisch wordt:
- Alarm fase
- Resistance fase
- Exhaustion fase
Alarm fase
- Shock (SNS onderdrukt)
- Countershock fase (SAM en HPA neemt toe)
Resistance fase
Lichaam raakt gewend aan de stress -> HPA-as op de voorgrond met verhoogde cortisol levels
Exhaustion fase
Het lichaam geeft op -> sympathische ANS terug in actie + bijnierschade zorgt voor parasympatische actie. Verhoogde cortisol levels. Cortisol verliest zijn remmende functie op de productie van cytokines -> inflammatie / ontstaan ziektes.
Allostase
Fysiologische stabiliteit wordt bereikt door je lijf aan te passen aan wat de omgeving van je vraagt aan de hand van een predictieve component
Allostatic load
De belasting die het lijf ervaart door herhaalde allostatische reacties
1. Repeated hits
2. Lack of adaptation
3. Lack of recovery
4. Inadequate reponse
Repeated hits
Veel verschillende stressoren die allemaal nieuw zijn, waardoor je iedere keer heftig op dezelfde manier reageert
Lack of adaptation
Niet aanpassen aan een vaker voorkomende zelfde stressor
Lack of recovery
Verlengde stressreactie waardoor geen herstel plaatsvindt.
Inadequate respons
Inadequaat systeem leidt tot compensatoire hyperreactiviteit van andere systemen
Prodromale fase
Allerlei belangrijke waarden (insuline, cholesterol, vasculaire waarden, bloeddruk, CRP) komen op gevaarlijke hoge niveaus (subklinisch)
