H8 Flashcards
Masters and johnson
Onze kennis over de seksuele responscyclus komt voort uit onderzoek van Masters en Johnson, die mensen observeerden tijdens seks of masturbatie.
Fases seksuele responscyclus
4 fases:
• Opwinding (excitement).
• (Plateau).
• Orgasme.
• Resolutie.
Vasocongestie
Wanneer er veel bloed naar een gebied stroomt als gevolg van verwijding van de bloedvaten
Myotonie
wanneer de spieren samentrekken, niet alleen in de geslachtsorganen maar ook in het hele lichaam.
Opwinding/excitement fase
Excitement fase is het begin van erotische opwinding. Het basis fysiologische proces is vasocongestie.
- opwinding man
- opwinding vrouw
Opwinding man
Bij de man is erectie de duidelijke opwindingsrespons. Verschillende erotische gedachten en fysieke stimulatie triggeren parasympatische reflexen die een erectie veroorzaken. Hierdoor komt er afgifte van nitric oxide, dopamine, serotonine, oxytocine. Cognitieve factoren zoals visuele prikkels en hoge activiteit in de amygdala en hypothalamus dragen
bij tot seksuele opwinding en seksuele respons bij mannen. Tijdens opwinding nemen hartslag, bloeddruk, spiertonus en hyperventilatie toe. Bulbourethrale klieren beginnen te werken.
Erectie treedt op wanneer neuronen stikstofmonoxide (NO) afgeven aan hun synaptische uiteinden, wat de gladde spieren
van de penisslagaders doet ontspannen, de vaten verwijden zich,
en de bloedstroom naar het erectieweefsel neemt toe. De vasculaire kanalen (corpora cavernose en corpus spongiosum) stromen vol met bloed, de resulterende druk zorgt ervoor dat de penis stijf wordt. Erectie is belemmerde bloedstroom. Wanneer de
man dichter bij het orgasme komt kan er voorvocht uit de penis komen.
Opwinding vrouw
Bij de vrouw wordt de vagina nat, de clitoris en de vestibulaire bollen zwellen op, de baarmoeder verhoogt en de tepels worden stijf. Bij het orgasmisch platform spannen de spieren rond de vagina zich aan, waardoor de ingang van de vagina vernauwt.
Plateau fase
Veranderingen die beginnen tijdens de opwinding worden intens voortgezet. De eikel neemt in diameter toe en de testikels zwellen op. Tegen het einde van de plateaufase vindt emissie plaats. Bij emissie komen sympatische stimulatie voor die peristaltische samentrekkingen veroorzaakt van de epididymis. Bij ejaculatie vindt er sympathische stimulatie van de ischiocavernosus plaatst en bulbospongiosus spieren veroorzaken krachtige ritmische contracties die het sperma uit de penis urethra duwen.
Orgasme fase
Orgasme is een serie ritmische samentrekkingen van het bekkenbodemgebied met 0.8 seconde intervals. Bij mannen en vrouwen is er een sterke toename van de hartslag, bloeddruk en ademhaling. Voor mannen is ejaculatory inevitability een sensatie dat ejaculatie bijna gaat beginnen en niet gestopt kan worden (point of no return). Daarna trekken de urethral bulb en penis ritmisch samen om het sperma uit de penis te stuwen. Voor de vrouw begint het gevoel rond de clitoris en verspreidt het door de hele bekken. Sommige mensen geloven dat een vrouw twee soorten orgasme kan hebben: een clitoraal orgasme en een vaginaal orgasme. Fysiologisch gezien is er maar een soort orgasme en clitorale stimulatie is hier bijna altijd bij betrokken, zelfs als er alleen sprake is van gemeenschap waarbij de vagina een rol speelt.
Resolutie fase
Resolutie is de laatste fase van seksuele respons, een gevoel van diepe ontspanning, waarbij genitaal weefsel, hartslag, bloeddruk, ademhaling en spiertonus weer teruggaan naar een niet opgewonden staat. Bij mannen gaat de erectie weg. Eerst gaan de corpora cavernosa snel leeg, waarna het corpus spongiosum en de glans langzamer leeg raken. De meeste mannen komen in een refractaire periode waar ze niet meer opgewonden kunnen raken, en een tweede ejaculatie en orgasme fysiologisch onmogelijk zijn. De duur van deze periode verschilt per man, maar is ook afhankelijk van leeftijd, maar meestal spreken we over 3-30 minuten na het orgasme. Hersenactiviteit bij mannen wijst op een “de-arousal neuraal netwerk”.
Vrouwen hebben dit niet en kunnen meerdere orgasmes hebben in een korte tijd (multiple orgasms). Wat wel gebeurt bij vrouwen is dat de clitoris teruggaat naar de normale positie en grootte. Ook de vagina gaat terug naar de normale grootte
Kritiek op model masters and johnson
• Het is een lineair model; het een leidt tot het ander en dat hoeft niet altijd zo te zijn.
• Het negeert de cognitieve en subjectieve aspecten, zo houdt men geen rekening met wat een persoon denkt en voelt. Ook is er geen rol voor seksuele ontevredenheid.
• Intimiteit wordt genegeerd als een stimulus voor het activeren van de cyclus, terwijl die wel degelijk een rol speelt.
• Onderzoek heeft iedereen uitgesloten wiens patroon van seksuele respons geen orgasme bevatte, eigenlijk is het resultaat dus gebaseerd op een self- fulfilling prophecy.
• Onderzoek sloot iedereen uit wiens patroon van seksuele respons geen orgasme inhield: het model kan niet gegeneraliseerd worden naar de gehele bevolking.
Driefasemodel (Kaplan) van Seksuele Respons
• Seksuele opwinding (desire): dit is een cognitieve component; zin hebben in seks. Verlangen kan spontaan optreden, als motivatie voor seksuele activiteit en opwinding; of als responsief verlangen, geactiveerd wordt
door opwinding
• Vasocongestie van de genitaliën (excitement fase).
• Spiersamentrekkingen (orgasme)
Seksuele opwinding is psychologisch, terwijl vasocongestie en spiersamentrekkingen fysiologisch zijn. Het cognitieve component (desire) miste in het model van Masters & Johnson. Daarnaast worden de twee fysiologische componenten aangestuurd door verschillende delen van het zenuwstelsel en gaat het om twee verschillende anatomische structuren, ook verschillen ze in de mate van gevoeligheid voor letsel. De ejaculatiereflex hebben de meeste mannen onder controle, maar de erectiereflex niet. Verslechtering van de vasocongestierespons of de orgasmerespons zorgen voor verschillende seksuele stoornissen.
Bancroft’s dual control model
Het Dual control model stelt dat seksuele respons gecontroleerd wordt door twee processen:
• Seksuele excitatie: reageren met opwinding op seksuele stimuli.
• Seksuele inhibitie: het remmen van seksuele opwinding.
Beide processen kunnen adaptief zijn of afleidend werken. De neiging van beide processen verschil sterk van persoon tot persoon. De meeste mensen scoren hoog op beiden en functioneren goed op seksueel gebied. Bancroft stelt namelijk dat als je heel extreem scoort, er problemen op seksueel vlak kunnen ontstaan. Vroeg leren en cultuur zijn kritieke factoren die een rol spelen bij of er een seksuele respons plaatsvindt. Inhibitie kan bijvoorbeeld handig zijn wanneer er in de omgeving gevaar dreigt of wanneer de omgeving niet juist is om een kind in op te voeden. Ook zorgt het ervoor dat een man niet overmatig vaak seks gaat hebben, omdat zijn vruchtbaarheid dan vermindert (er wordt dan niet snel, genoeg sperma aangemaakt). Emotie zie je hier niet terug, maar inmiddels weten we door onderzoek dat emoties een rol spelen bij seksueel functioneren en vice versa.
Emoties en opwinding
Onderzoek heeft uitgewezen dat positieve emoties een sterk positief verband hebben met gedachten van opwinding; negatieve emoties ook een sterk positief verband hebben met gedachten aan opwinding. Emoties zoals angst en woede gaan gepaard met algemene opwinding, wat de opwindingsreacties op seksuele stimuli versterkt.
Voorbeeld: bij verkrachting voelen vrouwen zich vaak zodanig angstig dat ze alsnog vochtig kunnen worden.
Ruggenmergreflex
drie basiscomponenten:
• Receptoren: detecteren stimuli en sturen de boodschap door naar het
ruggenmerg of brein.
• Transmitters: ontvangen de boodschap, interpreteren deze en sturen een
boodschap om de juiste respons te produceren.
• Effectors: neuronen of spieren die reageren op de stimulatie).
Erectie en ejaculatie worden gecontroleerd door vrij eenvoudige ruggenmergreflexen. Wanneer de penis aangeraakt wordt gaat er een signaal naar het erectie centrum in het ruggenmerg. Er wordt dan een boodschap gestuurd waardoor de spieren ontspannen en bloed in de bloedvaten kan vloeien waardoor een erectie ontstaat. Soms komt het voor dat mensen met een ruggenmergbeschadiging boven het reflexcentrum toch een erectie kunnen krijgen en kunnen ejaculeren wanneer ze gestimuleerd worden, echter voelen ze dit niet.
