H2

Question 1

Sociobiologie

Answer 1

Toepassing van evolutionaire biologie om sociaal gedrag van dieren, waaronder mensen te begrijpen. Met name door observatie. Natuurlijke selectie speelt een grote rol. Onderzoekers gaan uit van evolutie.

Question 2

Gezond nageslacht verkrijgen;

Answer 2

• identificeren van gezonde partners; ongezonde mensen zijn minder geschikt om gezond nageslacht te krijgen. Aantrekkelijkheid heeft te maken met hoe gezond je een persoon schat
• relatiepatronen/courtship patterns; (kijken naar hoe mensen met elkaar omgaan en hoe fit ze zijn); alles wat je met je partner onderneemt (daten, sporten) zegt iets over hoe fit je bent. Als je fit bent kun je je beter voortplanten
• familiestructuur en kwetsbaarheid kinderen; vrouwen spelen een rol in de fysieke verzorging van kinderen, mannen zorgen voor resources (eten, geld, veiligheid) bij goede samenwerking en hechting in het gezin leidt dit tot pair bond, waardoor het kind minder kwetsbaar is.

Question 3

Parental investment

Answer 3

Gedragingen of andere investeringen in het nageslacht door de ouder die de overlevingskans van het nageslacht vergroten. Mannen zijn volgens deze theorie meer bereid te investeren in biologische kinderen dan in stiefkinderen.

Question 4

Seksuele selectie

Answer 4

Specifiek type selectie dat verschillen tussen mannen en vrouwen veroorzaakt en voorspellen hoe ze zich gedragen;
- intrasexual competition; competitie tussen leden van een gender (vaak mannen) voor toegang tot paren met leden van het andere geslacht. Mannen laten vooral hun materiële zaken hier zien.
- intersexual competition; proces partnerselectie. Waarbij voorkeur is (vooral vrouwen) voor bepaalde leden van het andere gender. Vrouwen kiezen, mannen proberen te versieren.

Question 5

Evolutionaire psychologie

Answer 5

Focust op psychologische mechanismes, gevormd door evolutie. Gaat ervan uit dat ieder kenmerk dat we observeren een adaptieve betekenis heeft. Mensen bevatten volgens deze theorie emotionele en cognitieve structuren, waardoor ze in staat zijn om partners te kiezen die goed zijn voor voortplanting.

Question 6

Onderzoek gefocust op seksuele strategieën

Answer 6

Paringsgedrag is niet willekeurig. Mannen en vrouwen hebben verschillende adaptieve problemen op korte termijn, of casual voortplanten en in lange termijn voorplanten en reproductie:
- vrouwen korte termijn; resources
- vrouwen lange termijn; resources voor lange tijd
- mannen korte termijn; vrouwen die zich seksueel aanbieden/ seksuele beschikbaarheid
- mannen lange termijn; vrouwen die zich niet seksueel aanbieden zodat nakomelingen een moeder hebben die niet vreemdgaat

Echter niet waar, zowel mannen als vrouwen willen lange-termijnpartners

Question 7

Genderneutrale evolutietheorie (gowaty)

Answer 7

Stelt dat gezien de gevarieerde omgeving het niet adaptief is voor mensen om vaste gedragingen of vaste sekseverschillen in gedrag te hebben dat bepaald is door evolutie. Het is het meest adaptief voor individuen om flexibel te zijn in hun gedrag. Iemand kan zich meer typisch mannelijk gedragen in bepaalde situaties en beter vrouwelijk in anderen.

Question 8

Psychoanalytische theorie

Answer 8

Begonnen met freud, geloofde dat menselijk gedrag gedreven werd door zin in seks of seksuele energie (libido) en doodsinstinct (thatantos). hij was geïnteresseerd in verschillende lichaamsdelen, de erogene zones.

Question 9

Persoonlijlheidsstuctuur freud

Answer 9

• id; aanwezig vanaf geboorte, handelt vanuit genotsprincipe, bevat libido
• ego; handelt vanuit realiteitsprincipe, zorgt dat personen realistische, rationele interacties met andere hebben, bestaat om het id onder controle te houden. Laat id en supergo tot een goede middenweg komen. (Realiteit)
• superego; handelt vanuit idealisme. Wordt beschouwd als ons bewustzijn, bevat moreel besef van onze samenleving. Houdt id tegen en probeert ego over te halen tot morele doelen.
  Vb; aantrekkelijk persoon in de kroeg, maar getrouwd. Je gaat niet vreemd, want id wordt onderdrukt, ego geeft je een moreel besef.

Question 10

Fases psychosociale ontwikkeling freud;

Answer 10

• oraal < 1 jaar;
• anaal 2e levensjaar
• fallisch 3-6
• latentie 6-adolescentie
• genitaal

Meeste volwassenen hebben ten minste trekken van eerdere fases die blijvend zijn in hun persoonlijkheid. Fixatie kan leiden tot ongewone seksuele interesses en seksuele gedragingen in de volwassenheid

Question 11

Orale fase

Answer 11

Plezier komt voort uit stimuleren van mond en lippen

Question 12

Anale fase

Answer 12

Plezier komt voort uit controle over blaas- en stoelgang

Question 13

Fallische fase

Answer 13

Interesse voor eigen geslachtsdelen.
- Oedipuscomplex; seksuele aantrekking van jongen tot hun moeder (castratie angst); uit angst voor vergelding van zijn vader, voelt hij castratie angst; angst dat de vader zijn penis afsnijdt, stopt uiteindelijk met het verlangen naar zijn moeder en gaat zich identificeren met zijn vader.

• electracomplex; seksuele aantrekking van een meisje tot haar vader, waardoor ze penisnijd (realisatie dat ze geen penis hebben) voelen. Meiden zullen dit altijd blijven ervaren omdat ze nooit een penis krijgen. Hierdoor kunnen ze niet rijpen en blijven ze een beetje onvolwassen.

Question 14

Latentie fase

Answer 14

Seksuele impulsen onderdrukt of in rustige staat. Hier zouden geen veranderingen zijn in seksuele ontwikkeling, echter laat onderzoek zien dat dit niet waar is omdat je de gehele cyclus verandering ondergaat

Question 15

Genitale fase

Answer 15

Seksuele neigingen ontwaken opnieuw in de puberteit. Seksuele behoeften worden meer gericht op geslachtdelen. Orale, anale en genitale driften versmelten on voortplanting te bevorderen

Vaginal en clitorale orgasmes waren minderwaardig volgens freud. Enkel een vaginaal orgasme zou betekenen dat die vrouw volwassener was. Echter blijken er geen fysiologische verschillen te zijn.

Question 16

Kritiek freud

Answer 16

• veel concepten kunnen of konden niet wetenschappelijk onderzocht worden. De enige manier zouden hersenscans zijn
• data waarop het model is gebaseerd, is afkomstig van (verstoorde) patiënten van freud. Men in zijn kliniek had problematiek, misschien is er dus een patroon van verstoorde mensen beschreven
• te veel nadruk op biologische determinanten van gedrag (instincten)
• male centered theory die schade kan brengen bij vrouwen

Voordeel;
Freud slaagde erin om seks te introduceren als een geschikt onderwerp voor wetenschappelijk onderzoek.

Question 17

Learning theory

Answer 17

Veel gedrag is biologisch gecontroleerd, maar veel ervan is aangeleerd. Waarneembaar gedrag zou de primaire eenheid van eenheid van analyse moeten zijn. Onze gedragingen vertegenwoordigen aangeleerde associaties. Nieuwe associaties kunnen altijd aangeleerd worden.

Question 18

Klassieke conditionering

Answer 18

Pavlov; een eerdere herhaalde geconditioneerde stimulus wordt gekoppeld aan een ongeconditioneerde stimulus, die een ongeconditioneerde stimulus uitlokt, die uiteindelijk uitgelokt wordt door alleen de geconditioneerde stimulus op zich. (Hond belletje eten kwijlen/little albert)

Question 19

Operante conditionering

Answer 19

Skinner; bekrachtigd gedrag neemt toe in frequentie, bestraft gedrag verlaagd. Als geslachtsgemeenschap constant wordt geassocieerd met pijn, zal er minder seks plaatsvinden. Consequenties zijn het effectiefst in het vormen van gedrag als ze direct na het gedrag plaatsvinden. Vergeleken met beloning wordt bestraffing als minder effectief gezien in de vorming van gedrag. (Jongeren blijven langer onveilig seksen omdat soa’s pas later komen)

Question 20

Behaviour modification

Answer 20

Een set van operante conditionerings technieken die gebruikt worden om menselijk gedrag aan te pakken. Dit om bv problematisch seksueel gedrag aan te passen. Er wordt hierbij gericht op het negatieve. Bv; olfactory aversion theory

Question 21

Olfactory aversion theory

Answer 21

Aanpassen van negatief gedrag, door het aanpassen van een stimulus (waar men normaal gesproken opgewonden van raakt), gevolgd door een vieze geur, waardoor de associatie met de stimulus van plezierig naar onplezierig gaat.

Question 22

Social learning theory

Answer 22

Bandura, ross&ross; gebaseerd op de ideeën van operante conditionering. We immiteren gedrag dat we observeren in anderen. Vooral van rolmodellen. Adolescenten die worden blootgesteld aan meer seksuele inhoud in films, nemen meer seksuele risico’s.
- social cognitive learning theory; voegt cognitieve processen zoals self-efficacy toe.

Question 23

Self efficacy

Answer 23

Gevoel van bekwaamheid bij het uitvoeren van een activiteit, zoals vertrouwen of zelfverzekerdheid.

Question 24

Social exchange theory

Answer 24

Gebaseerd op het idee van bekrachtiging. Veronderstelt dat mensen acties zullen kiezen die baten maximaliseren en kosten minimaliseren.

• vergelijkingsniveau voor alternatieven; het vergelijken van baten die een relatie oplevert, ten opzichte van een andere relatie.
• gelijkheid; geloven dat geloven dat beloningen in verhouding staan tot de kosten binnen een relatie.
• matching hypothese; mannen en vrouwen kiezen partners die bij heb passen op basis van fysieke (aantrekkelijkheid) en sociale kenmerken (attitude en zienswijzen op het leven.

Question 25

Altruïstische mensen

Answer 25

Denken niet aan kosten/baten, maar willen andere juist graag helpen.
Handig bij romantische relaties

Question 26

Cognitieve theorie

Answer 26

Studie over de manier waarop men waarneemt en denkt. Hoe je denkt beïnvloedt hoe je je voelt, hoe je een seksuele gebeurtenis waarneemt maakt een verschil. Hoe je een situatie labelt bepaald je gevoel en gedrag.

Question 27

Voorbeeld cognitive theory erectieprobleem;

Answer 27

Cognitie 1: niet om je zorgen over te maken, kan gebeuren!; positieve gedachte, kan problemen onderdrukken.

Cognitie 2; ‘ik kan nooit meer een erectie krijgen’; negatieve gedachte, problemen kunnen bevordert worden waardoor je erectieproblemen blijven aanhouden.

Question 28

Toeschouwer bias;

Answer 28

Wanneer je het gevoel hebt dag je bekeken gaat worden, worden je prestaties negatief beïnvloedt.

Question 29

Gender schema

Answer 29

Volgens psycholoog sandra bem, dit zet ons ertoe aan om info te verwerken op basis van gender/geslacht.
Set attributies die we associëren met mannen en vrouwen.

(Plaatje boksen en koken) meiden associëren zichzelf sneller met plaatje koken, waardoor ze deze ook beter/langer onthouden

Question 30

Schema

Answer 30

Algemeen kennis framework dat iemand heeft over een bepaald onderwerp. Schema’s filteren stereotype-inconsistente informatie, waardoor ze traag veranderen.

Question 31

Consistent gender schema

Answer 31

Geslacht leeft zich hiermee in

Question 32

Inconsistent geslacht schema

Answer 32

Geslacht leeft zich hier niet mee in.

Question 33

Kritische perspectieven

Answer 33

Sociaal constructivisme, ontstaan rond 1990. Gedragingen en typen van personen worden gezien als sociale constructen. Er wordt geprobeerd te begrijpen hoe bepaalde categorieën worden ontwikkeld en welke consequenties dit heeft voor individuen en groepen.

• feministische theorie
• queer theorie
• performativity

Question 34

Feministische theorie

Answer 34

• gender is een dimensie van ongelijkheid; Mannen hebben meer status en macht dan vrouwen. Gender wordt hiermee gelijk gesteld aan ras en sociale klasse.
• vrouwelijke seksualiteit is onderdrukt, omdat ze niet de kans krijgen om hun seksualiteit te uiten, bv abortus en verkrachting. Verkrachting wordt volgens deze theorie gezien als de macht die een man heeft over een vrouw, niet als een seksuele daad.
• we zouden beter af zijn zonder genderrollen, vanwege de manier waarop het de mensen beperkt in hun denken en doen. Bv bij een orthopedisch chirurg wordt er vaak aan mannen gedacht, maar wanneer er een vrouw de kamer in komt lopen, denk je vaak dat het een verpleegkundige is.
• intersectionaliteit; benadering die gelijktijdig rekening houdt met iemands meervoudige groepslidmaatschappen en identiteiten, waaronder geslacht, ras, sociale klasse, seksuele oriëntatie. Er is meer dan louter geslacht/gender, want men speelt meerdere rollen binnen de samenleving zoals vrouw, moeder, leraar. Doordat je in meerdere groepen valt kun je bij een positieve groep (in dit geval niet vrouw) je identiteit onlenen.

Question 35

Queer theorie

Answer 35

Was ooit een denigrerende term. Maar opnieuw toegeëigend met een positieve betekenis. Stelt binaries, het idee dat men in 1 van de slechts 2 categorieën valt, ter discussie, vooral de binariteit van seksuele geaardheid.

Verder stelt het heteronormativiteit ter discussie. Het idee dat heteroseksualiteit het enige normale en natuurlijke patroon van seksualiteit is. Sociale normen bevoorrechten heteroseksualiteit en marginaliseren andere seksuele oriëntaties.

Question 36

Performativity

Answer 36

Concept dat voortkomt uit de feministische theorie en queer theorie. Verwijst naar de manier waarop we gender of seksualiteit uitvoeren op basis van de maatschappelijke normen. Waarom doen mensen wat ze doen? Wat zit erachter? Vrouwen spelen vaak een vrouwelijke rol door het aantrekken van jurken en omdoen van sieren.

Vb; 2 vrouwen die zoenen kunnen het doen, omdat ze zich aangetrokken voelen tot elkaar, meer kans krijgen bij mannen omdat hun dit aantrekkelijk vinden, of ze willen anderen shockeren.

Question 37

Sociologische perspectieven

Answer 37

Geïnteresseerd in de manieren waarop sociale interactie en de samenleving de menselijke seksualiteit vormgeven.

-symbolic interaction theory
- script theorie
- sociale instituties

Question 38

Symbolic interaction theory

Answer 38

Stelt dat menselijke natuur en sociale orde producten zijn van symbolische communicatie tussen mensen. Bij veel vormen van seksuele expressie moeten 2 mensen een definitie aan de situatie geven. Om acties op elkaar af te stemmen moet men voortdurend oude betekenissen bevestigen of nieuwe onderhandelen.

Vb; vrouw nodigt man uit voor een kopje koffie thuis. Wat bedoelt ze? Koffie drinken? Vrijbrief voor seks? Er moet een overeenstemming bereikt worden over wat dit betekent.

Question 39

Kritiek symbolic interaction theory

Answer 39

• Te rationeel
• other directed individuals; het kijkt alsof we als persoon enkel bezig zijn met een ander, je wil deze persoon plezieren
• men gedraagt zich op basis van ervaringen uit het verleden en gewoontes

Question 40

Script theory

Answer 40

Seksueel gedrag is, zoals ieder ander gedrag, sociaal gedrag. Het is een resultaat van uitgebreide eerdere leerervaringen die ons als het ware een etiquette van seksueel gedrag leren.

‘Scripts’ zijn plannen van mensen in hun hoofd over wat ze gaan doen. Men heeft vroeger dingen geleerd waardoor je een label geeft aan bepaald sociaal gedrag en dus een betekenis geeft aan de situatie. Ze vertellen ons welk label we moeten geven aan een bepaalde situatie;
- culturele scripts
- interpersoonlijke scripts
- intrapsychische scripts

Seksueel gedrag is het resultaat van de 3 samenwerkende bovenstaande scripts.

Question 41

Culturele scripts

Answer 41

Omvatten alle regels en normen over seksueel gedrag binnen een cultuur.

Question 42

Interpersoonlijke scripts

Answer 42

Zijn gebaseerd op culturele scripts en bestaan uit de reacties van mensen in de echte wereld.

Question 43

Intrapsychische scripts

Answer 43

Omvatten de plannen, fantasieën en motieven die iemands verleden, heden en toekomstig seksueel gedrag stuurt

Question 44

Sociale instituties

Answer 44

Elke samenleving reguleert de seksualiteit op hun eigen manier, zoals door sociale instituties die bepalen welk gedrag gepast en welk gedrag ongepast is.

• iedere samenleving reguleert de seksualiteit van hun leden op een of andere manier
• geschiktheid/ongeschiktheid van seksueel gedrag hangt af van in welke cultuur het plaats vind.
• basisinstituten beïnvloeden de regels voor het reguleren van seksualiteit.

Question 45

Elke sociale institutie ondersteunt een seksuele ideologie over seksueel gedrag;

Answer 45

• religie; voor christenen bv; seksueel gedrag binnen hetero koppels en voortplantingsgericht
• economie; als veel mensen werkloos zijn, dan heeft dit invloed op de familiestructuur. Bv op de beslissing om zwanger te willen worden.
• familie; heeft een relationele ideologie. In china speelde een lange tijd een 1 kinds politiek, waarbij er maar 1 kind per gezin mocht zijn.
• geneeskunde (medicalisatie van seksualiteit); individuele en sociale problemen hebben ook medische behandelingen nodig. Bepaalde seksuele gedragingen en aandoeningen worden gedefinieerd in termen van gezondheid en ziekte; en problematische ervaringen of handelingen krijgen een behandeling
• wet; geven onze normen weer, waardoor sociale controle kan worden uitgevoerd.

Question 46

Persoonlijkheidstheorieën

Answer 46

Deze theorieën stellen dat relatief stabiele individuele verschillen in gedrag sturen.

• big five
• erotrofilie en erotofobie
• sensatiezoeken
• socioseksualiteit

Question 47

Big five;

Answer 47

Algemene persoonlijkheidsfactoren gerelateerd aan seksueel gedrag, in het bijzonder extraversie en agreeableness.

Question 48

Erotrofilie en erotofobie;

Answer 48

Aspecten van persoonlijkheid die omvatten hoe positief/negatief iemand staat tov seks.
- erotrofilie; positieve kijk op seks
- erotofobie: negatieve kijk op seks

Question 49

Sensatiezoeken

Answer 49

De neiging om spannende en risicovolle activiteiten te ondernemen (waaronder risicovolle seks). Dit kan een genetische basis hebben, namelijk dopamine-D4 receptoren.

Question 50

Socioseksualiteit

Answer 50

Zegt iets over iemand bereidheid om seks te hebben zonder toewijding of emotionele connectie

Question 51

Restricted orientation

Answer 51

Seks met toewijding en emotionele connectie

Question 52

Unrestricted orientation

Answer 52

Seks hoeft geen toewijding of emotionele connectie te hebben.